اکثر مصرف کنندگان بازار شصت میلیارد دلاری شکلات و سایر محصولات تولید شده با استفاده از کاکائو، احتمالاً با حقایق فراسوی این محصول خوشطعم و لذیذ آشنا نیستند.
لقمه: بار دیگر که شما یک قطعه شکلات را گاز میزنید، به خاطر آورید که این طعم لذیذ، با نابودی ارزشمند ترین جنگل های استوایی ارتباط دارد. همچنین با تخریب و قطع درختان این جنگلها، زندگی میلیونها انسان ساکن در این مناطق، با تهدید روبهرو میشود. شکلات محصولی است که از دانه های کاکائوی برداشت شده از درختچههای جنگلهای استوایی استحصال میشود. همچنین این گیاه جزو درختان بومی منطقه آمریکا به حساب میآید. این گیاه که هم اینک در سراسر دنیا تولید میشود، عمدتاً در زمین هایی کاشته شده که در گذشته، جنگل های استوایی در آن مناطق وجود داشتهاند. امروزه در همه مناطقی که گیاه کاکائو کاشت میشود، ما با تهدیدات ناشی از تخریب جنگلها و برهم خوردن «تنوع زیستی» روبهرو هستیم. نکته حائز اهمیت در این میان این است که اکثر این مناطق، از لحاظ تنوع گونههای مختلف گیاهی و جانوری، بسیار غنی و ارزشمند هستند.
هم اینک، بازار تجارت سالانه شکلات در دنیا، ارزشی معادل چهل و دو تا شصت میلیارد دلار دارد، اما از این مبلغ هنگفت، تنها شش تا هشت در صد آن، سهم کشاورزان است. همچنین استثمار کارگران، همراه با بهره گیری از کودکان کار، از ویژگی های دیگر کاشت این محصول به شمار میرود که این وضعیت با انتقادات فراوانی از سوی کارشناسان روبهرو گردیده است. اما خوشبختانه، امروزه تعدادی از تولیدکنندگان به تولید محصولات دوست با محیط زیست، با بهرهگیری از روشهای اخلاقی روی آورده اند. این شکلاتها در مزارعی تولید میگردند که با حفظ درختان استوایی، از روشهای ارگانیک (طبیعی) بهره برده میشود و کودکان کار نیز در آنها استثمار نمیگردند.
آیا میدانید؟
کاکائو هم اینک در شصت کشور مختلف دنیا کشت میشود که البته بخش اعظم تولید آن به غنا، اندونزی، نیجریه و برزیل تعلق دارد.
از سال ۱۹۹۰ میلادی تاکنون، زمینهای زیر کشت کاکائو با حدود سی در صد رشد رو به رو گردیده که مساحت این زمین ها به هفتاد هزار کیلومتر مربع بالغ میشود. این عدد، بیش از مساحت کشور ایرلند است. شیوه جدید کشت این گیاه در زیر آفتاب، آسیب های زیست محیطی زیادی را برای جنگلهای مناطق استوایی به بار آورده است. چرا که در سایه بهره گیری از این روش، تنوع زیستی گیاهان و جانوران این نواحی با تهدیداتی جدی روبهروست. یکی از رایجترین آفت کشهای مورد استفاده در آفریقای غربی، «لیندان» نام دارد که یک ماده سمی هم خانواده با «د.د.ت» به حساب میآید.
در پارهای از مناطق، صاحبان مزارع کاکائو به کاشت دوباره درختان جنگلی روی آوردهاند. این گیاه پرمحصول به دلیل بارآوری زیاد خود در محوطه ای اندک، با زندگی اجتماعی کشاورزان پیوندی دیرینه دارد.
تعدادی از دولتهایی که کشاورزان آنها در تولید شکلات از استثمار کارگران بهره میبردند، قوانین پیش گیرانهای را در این زمینه به تصویب رساندهاند.
یکی از عرضه کنندگان بزرگ شکلات، برای محصول خود از نوعی بسته بندی پلیمری استفاده میکند که پس از مصرف شکلات و قرار دادن آن در آب، کاملاً حل میشود و هیچ پسماندی بر جای نمیگذارد.
چه راهکارهای سادهای میتوان در پیش گرفت؟
از محصولاتی خریداری کنید که حاوی کاکائوی بیشتری باشد. همچنین به برچسب «تجارت منصفانه» نیز توجه کنید تا از تهیه پایدار و طبیعی مواد اولیه موجود در این شکلاتها اطمینان یابید. از فروشندگان محله خود بخواهید که تنها شکلاتهایی را عرضه نمایند که در تولید آنها از کودکان کار، موادشیمیایی مختلف و روشهای غیراخلاقی استفاده نشده باشد. بار دیگر که میخواهید از شکلات برای تهیه دسر استفاده نمایید، به وجود ویژگیهای پایدار این محصول در آن توجه کنید. برای میهمانان خویش نیز در مورد ویژگی های یک شکلات توضیح دهید. در صورت تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی خرید شکلات های تولید شده با روش های منصفانه، به سایت اینترنتی www.fairtradefederation.com که به فدراسیون تجارت منصفانه تعلق دارد، مراجعه کنید.
منبع: www.Worldwatch.org