پایگاه خبری لقمه: 10مرداد (اول آگوست) که بنام روز جهانی تغذیه با شیر مادر نامگذاری شده، در کشورهای مختلف جهان گرامی داشته می شود. هدف از این نامگذاری تشویق مادران به تغذیه فرزندان خود از این نعمت الهی است. روز جهانی تغذیه با شیر مادر فرصتی است تا مادران و خانواده را از مزایای تغذیه با شیر مادر آگاه سازیم. نکته که وجود دارد این است، براساس مطالعات بسیار متخصصان تغذیه در حوزه سلامت، شیر خشک را تنها در شرایطی خاص می‌تواند جایگزین شیر مادر کنند یا اینکه دست کم پس از 6ماه یا یک سال شیردهی طبیعی می‌توان از شیر خشک استفاده کرد و دادن شیر خشک به جای شیر مادر از همان ابتدای تولد اشتباهی بزرگ محسوب می‌شود. حال به این بهانه با یک متخصص تغذیه و یک فوق تخصص اطفال به گفت و گو پرداخته ایم.
به گزارش پایگاه خبری لقمه ، دکتر کوروش صمدپور متخصص تغذیه و رژیم درمانی بیان کرد: همان طور که در آموزه های دینی ما بسیار بر استفاده از شیر مادر تاکید شده است می توان به صراحت گفت هیچ چیزی نمی تواند جایگزین شیر مادر بخصوص در 6 ماه اول نوزادی شود. به عبارتی دیگر سازمان بهداشت جهانی و تمام مراکز معتبر علمی دانشگاهی به چند دلیل تاکید بر تغذیه با شیر مادر دارند.
وی توضیح داد: اول، شیر مادر کامل ترین ماده غذایی است، البته ممکن است شیر خشک برخی از پروتئین ها و انرژی های بدن را تامین کند اما حاوی «ایمنوگلوبولین» یا ماده ای که نوزاد را در برابر تمام بیماری ها محافظت می کند، نیست. دوم اینکه، نوزادانی که شیر مادر استفاده می کنند بسیار کمتر دچار بیماری های تنفسی، اسهال و استفراغ می شوند و در آخر، کودکانی که شیر مادر مصرف می کنند در آینده کمتر دچار بیماری هایی چون چاقی و دیابت می شوند.
این کارشناس در ادامه افزود: مصرف شیر مادر توسط نوزاد برای خود مادر نیز بسیار مناسب است چرا که این دسته از مادر بسیار کمتر دچار سرطان سینه شده و همچنین باعث می شود از بارداری های ناخواسته به طور طبیعی جلوگیری کند تا کودک به سن مناسب برسد و به طور کلی کامل ترین و مغذی ترین ماده غذایی برای نوزادان محسوب می شود.( از 6 ماهگی تا 1 سالگی اول شیر مادر بعد غذای کمکی، از 1 سالگی تا 2 سالگی اول غذای کمکی بعد شیر مادر).
به گفته صمدپور، شیر خشک علاوه بر هزینه اقتصادی بالایی که برای خانواده ها دارد علاوه بر آن نمی تواند نیازهای کامل تغذیه کودکان را تامین کند. در خصوص مادران شاغل و شیرده لازم به ذکر است گفته شود، در همه جای دنیا حمایت های خاصی از مادران شیرده می شود یعنی بخشی از آن به دولت بستگی دارد که البته مصوبه هایی در مجلس مطرح کرده اند و امیدواریم مرخصی بیشتر را برای مادرانی دارای نوزاد هستند اختصاص دهند، تا فرصت مناسبی به مادران شاغل داده شود تا در یکسال ابتدایی کودکشان در کنار او باشند. مادران شاغل می توانند شیر خود را بدوشند و حتما آن را در یخچال نگهداری کنند و در زمان نیاز، اگر به کودک دسترسی ندارند اطرافیان شیر را به کودک بدهند.
این متخصص متذکر شد: مادرانی که در کنار شیر خود، شیر خشک به کودک می دهند باید بدانند مکیدن شیشه شیر توسط نوزاد بسیار آسان تر است، لذا کودک دیگر به سختی سینه مادر را برای خوردن شیر گرفته و تمایلش برای خوردن شیر مادر بسیار کاهش پیدا می کند.
وی یکی از مهم ترین اقدامات برای افزایش شیر مادر را مکیدن مکرر نوزاد دانست و گفت: مادران حتما تنوع در رژیم غذایی شان را لحاظ کنند و از همه گروه های غذایی بخصوص غلات سبوس دار، میوه ها و سبزی ها، پروتئین ها و لبنیات استفاده کنند. مادران آب به میزان زیاد بنوشند و حتما استرس ها و تنش هایشان را کنترل کنند. خیلی از مادران ایرانی دچار کمبود ویتامین D هستند که در کنار یک رژیم غذایی مناسب مکمل های ویتامین دی را برایشان توصیه می کنیم. مادران شیرده باید روزی 4 واحد لبنیات کم چرب مصرف کنند.
صمدپور خاطرنشان کرد: خانم های در دوران شیردهی برای بازگشت اندام و وزن مناسب خود به زمان قبل بارداری بسیار به مطب های رژیم درمانی مراجعه می کنند، مادران می توانند به راحتی کاهش وزن داشته باشند چرا که زمان شیردهی را زمان طلایی گویند یعنی مادری بخواهد وزن خود را کاهش دهد می تواند، اما باید از چند شرط اساسی پیروی کند. مادران دقت داشته باشند بیش از 2 کیلو در ماه وزن کم نکنند و به هیچ عنوان نیز از داروهای لاغری استفاده نکنند و کافیست مقدار قند، شکر و چربی مصرفی خود را کنترل کند. این باور اشتباه بسیار وجود دارد که مادران شیرده باید بسیار غذا بخورد! خیر، اینگونه نیست و این کار تنها باعث اضافه وزنشان می شود. زیاد خوردن مضر است، صحیح غذا خوردن است که بسیار مهم و حیاتی تلقی می شود.
دکتر بهروز مقدادی متخصص نوزادان، کودکان نیز در خصوص اهمیت تغذیه با شیر مادر به جام جم آنلاین گفت: شیردهی با شیر مادر، نوزاد را در آینده در برابر برخی ار بیماری ها بیمه می کند. به عبارتی احتمال بروز بعضی بیماری ها را در نوزاد پایین می آورد، برای مثل: عفونتهای کلیه و مجاری ادرار، اسهال، عفونت های گوارشی، ذات الریه، آسم، آلرژی، عفونت گوش میانی ، پوسیدگی دندان در آینده، پیشگیری از چاقی. همچنین به رشد و تکامل عضلات فک و صورت و عضلات زبان نوزاد نیز کمک می کند.
وی افزود: مادرانی که شیر خود را به فرزندانشان می دهند، احتمال ابتلا به سرطان سینه و تخمدان درشان بسیار پایین خواهد بود. همچنین کاهش وزن سریعتری دارند و رحم شان زودتر جمع می شود. علاوه بر آن نیز از نظر اقتصادی بسیار به صرفه تر و قابل دسترس تر است. بسیاری از اثرات شیر مادر بستگی به میزان مصرف آن دارد یعنی هر چه بیشتر و طولانی تر مصرف شود منافعش بیشتر می شود و نهایتا چون عدم استفاده از شیر مادر احتمال بیماری ها را افزایش می دهد لذا هزینه های بیشتری جهت درمان به خانواده و سیستم بهداشتی درمانی تحمیل خواهد شد.
عضو انجمن کودکان ایران متذکر شد: در مواردی مثل زلزله، طوفان، سیل و جنگ که موجب بروز انواع بیماری ها، قطع آب و کمبود یا عدم وجود مواد غذایی می شود، شیر مادر بهترین و کامل ترین ماده غذایی برای نوزاد است، زیرا هم غذایی کامل بوده و هم به خاطر افزایش سیستم ایمنی نوزاد از بروز بیماری ها جلوگیری می کند. در ضمن گاهی شیر دهی در شرایط استرس زا به مادر آرامش می دهد.
این متخصص کودکان در رابطه با خصوصیات شیر مادر به جام جم آنلاین گفت: آغوز، از ماه هفتم حاملگی در پستان ها تولید و تا روزهای اول بعد زایمان ادامه دارد. یک مایع غلیظ و چسبنده است که مثل یک پوشش جدار روده شیر خوار را می پوشاند و از آن محافظت می کند و آب یا هر ماده ای غیر از شیر قسمت هایی از این جدار محافظ از بین می رود و اجازه نفوذ عامل عفونی را فراهم می کند. آغوز اولین واکسیناسیون شیرخوار در برابر عوامل میکروبی، ویروسی و ... محسوب می شود و به رشد باکتری های مفید در روده شیرخوار کمک می کند. آغوز یک ملین است که به دفع مکونیوم کمک می کند و با این کار از زردی پیشگیری می شود میزان کم آغوز با حجم کم معده نوزاد و کلیه نابالغ او متناسب است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مواد غذایی موجود در شیر مادر حاوی پروتئین(مقدار پروتئین موجود در شیر مادر برای رشد نوزاد و تکامل مغز کافی بوده و هضم آن راحت است)، چربی (که منبع اصلی انرژی نوزاد است. آنزیم های موجود در شیر مادر شروع به هضم چربی می کنند، بنابراین خیلی سریع در اختیار نوزاد قرار می گیرد و به عنوان منبع انرژی عمل می کند)، کربوهیدرات اصلی (شیر مادر دارای لاکتوز است که در پستان تولید می شود و در تمام روز ثابت است و به جذب کلسیم نیز کمک می کند و نقش سوخت برای رشد مغز دارد. رشد میکروب های مضر روده را به تأخیر می اندازد و علاوه بر آن ها هضم آن بسیار آهسته است)، آهن (مقدار آهن شیر مادر کم است و در صورت داشتن تغذیه انحصاری خوب جذب می شود، چون شیر مادر عواملی دارد که به انتقال آهن کمک می کند) و در آخر آب (شیر مادر غنی از آب است و حتی در هوای گرم و خشک نیازی به آب ندارد. شیر مادر به کلیه های نوزاد فشار نمی آورد).