یك دورهای میگفتند هر كس از پدرش قهر میكند، میرود سیگار میفروشد، خواننده میشود یا مثلا مسافركشی میكند و حالا نوبت به تهیه غذا رسیده است. ظاهرا نیاز به قهر كردن هم ندارد، یك برگه تبلیغات یا شماره تماسی در اینترنت كافی است تا زیرزمین یا اتاقكی را به آشپزخانه تبدیل كنید و كاسبی راه بیندازید، آن هم یك كاسبی سودآور و پرپول.
لقمه: این روزها این مراكز مانند قارچ رشد كرده است، تا جایی كه معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با انتقاد و هشدار نسبت به رعایت نكردن اصول بهداشتی از سوی بسیاری از مراكز تهیه غذا (كترینگها) میگوید: متاسفانه تعداد كترینگهای غذایی غیرمجاز بیشتر از كترینگهای مجاز است.
هر چند كه احمدرضا فرسار در گفتوگویی گفتهاست كه ما از ادارهها، شركتها و حتی خانوادهها درخواست داریم قبل از ارائه سفارش برای تهیه غذا از مراكز تهیه غذا حتما پروانه كسب آنان را رویت و بررسی كنند، اما بیشتر متقاضیان این مراكز به قیمت غذا بیشتر از هر چیز دیگری اهمیت میدهند.
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی شهیدبهشتی بر همین اساس ادامه میدهد: متاسفانه به دلیل این كه در برخی مواقع قیمتهای غذایی كترینگ ها پایینتر از حد قیمت معمول بازار است، مردم نیز برای خرید از این كترینگها گمراه میشوند و ظاهر به اصطلاح مناسب غذایی این كترینگها كه روی مواد غذایی سلفون پلاستیكی خاصی میكشند، در چشم مردم جلبتوجه میكند.
نیازی به مجوز ندارم
به یكی از شماره تماسهای مراكز تهیه غذا زنگمیزنم. خانمی پشت خط منتظر سفارش است. از آدرسشان كه سوال میكنم، فوری جواب میدهد ما برای شما غذا را میفرستیم و نیازی به آدرس ندارید.
همهجور غذایی دارند، اما وقتی از مجوز وزارت بهداشت یا صنف مربوط سوال میكنم، پاسخش جالب است: من خودم غذاها را میپزم و غذای خانگی نیاز به مجوز ندارد، شما خیالتان راحت باشد.تعداد این آشپزخانهها و مراكز زیاد است و به تعدادشان اضافه هم میشود، اما نه آنها در پی گیرودار مجوز گرفتن هستند و نه كسانی كه باید این مكانها را كنترل كنند، نظارتی بر كار آنها دارند.
به گفته معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی شهیدبهشتی، حدود 120 تا 150 كترینگ غذایی در زیرمجموعه جغرافیایی این دانشگاه فعالیت میكنند(دانشگاههای علوم پزشكی تهران و شهید بهشتی سراسر تهران را تحتپوشش دارند).
بر این اساس، برای نیمی از تهران حدود 120 تا 150 مركز تهیه غذا مجوز دارند، در حالی كه شواهد نشان میدهد در هر محله و خیابان بیش از ده مركز تهیه غذا در حال فعالیت است.
با این تفاسیر به گفته معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، این معاونت فقط وظیفه رسیدگی به امور بهداشتی این مراكز تهیه غذا را برعهده دارد و از نظر بررسی صدور جواز این مراكز كه بر عهده اتحادیههای مربوط است، طبق قانون نمیتواند ورود كند.
هر 300 مكان، یك بازرس
براساس آمار وزارت بهداشت، به طور متوسط هر رستوران یا مركز تهیه، طبخ و توزیع غذا كه از نظر بهداشتی از حساسیت زیادی برخوردار است، در طول دو ماه حتما و دستكم یك بار مورد بازدید قرار میگیرد، البته این آمار مربوط به متوسط آمار كل كشور است، رستورانی باشد كه ماهانه 10 بار بازدید شود و در مناطق دیگری از كشور رستورانی فقط یك بار در سال بازدید شود.
این آمارها مربوط به رستورانها و مراكز تهیه غذای دارای مجوز است، اما وقتی صحبت از مراكز غیرمجاز تهیه غذا به میان میآید، همه چیز به كمبود نیروهای نظارتی ختم میشود.
معاون بهداشت محیط مركز سلامت محیط و كار وزارت بهداشت در این خصوص به جامجم میگوید: به ازای هر300 مكان (دارای مجوز) باید یك بازرس بهداشتی وجود داشته باشد.
به گفته سیدرضا غلامی باید براساس آمار، حدود 4000 بازرس بهداشتی داشته باشیم كه به دلیل كمبود اعتبار هنوز نتوانستهایم به تعداد دلخواه برسیم و در حال حاضر فقط 2200 بازرس در این خصوص فعال هستند.
زمانی برای بازرس شدن مردم
حالا كه تعداد بازرسان بهداشتی مراكز تهیه و توزیع غذا محدود است، وزارت بهداشت دست به دامن مردم شده است.
معاون بهداشت محیط مركز سلامت محیط و كار وزارت بهداشت در این باره میگوید: با تشكیل ستاد فوریت سلامت محیط و كار و سامانه 09678 از مردم میخواهیم مانند بازرسان بهداشتی عمل كنند و به ما گزارش بدهند.
ناگفته نماند كه در برنامه پنجم توسعه با واگذاری بخشی از خدمات نظارتی به بخش خصوصی درصدد هستیم كه با محور رتبهبندی و خود كنترلی این مراكز، شاخصهای بهداشتی آنها را بهبود بخشیم.
بر این اساس شما به 09678 زنگ میزنید و مشخصات دقیق رستورانی را كه نسبت به عملكرد بهداشتی آن اعتراض دارید، اعلام و كد پیگیری دریافت میكنید.
همزمان با این اعلام، به دانشگاه علوم پزشكی منطقه مربوط اطلاع دادهمیشود. معاونت بهداشت هر دانشگاه هم به مركز بهداشت و درمان همان شهر یا شهرستان خبر میدهد و از آنجا كه بازرسان ما در مركز بهداشت و درمان فعال هستند، مساله را بررسی میكنند و شما میتوانید پیگیری كنید یا این كه بعد از بررسی با توجه به شماره تماس شما، به شما خبر میدهند.
بنابراین حالا كه مراكز غیر مجاز تهیه غذا به یكی از مشاغل روز تبدیل شده، بهتر است شهروندان مانند یك ناظر عمل كرده و گول قیمت غذاها را نخورند، بلكه برای سلامت خود و جامعه، از این مراكز، غذا تهیه نكنند و در صورت نیاز به سامانه 09678 خبر دهند.