پایگاه خبری لقمه: كیفیتِ ناخوشِ زندگی انسانِ مدرن مستندی طنازانه و انسان محور، درباره لزوم توجه به سلامت جامعه
پایگاه خبری لقمه - شادی حاجی مشهدی: آریان عطارپور، جوان دانش آموخته ی رشته ی عكاسی است. او پس از ساختن مستندی به نام «چغامیش»، سحرگاه تاریخ - درباره یكی از بناهای تاریخی ایران زمین-دومین اثر بلند خود را در حوزه ی سلامت فردی و به قصد نشان دادن بخشی از پیامدهای ناشی از سهل انگاری در توجه به فرهنگ و عادات غذایی جامعه ساخته است. این مستند همچنین در دومین جشنواره فیلم سلامت، عنوان یكی از بهترین مستندها را كسب كرد.
فیلم «سالسوس» روایتگر زندگی جوانی است كه از روی میل و مجدانه غذاهای فراوری شده و ناسالمی مصرف می كند و در برابر استدلال های منطقی پزشك معالجش نیز كوتاه نمی آید. این لجاجت و بی خیالی، دستمایه ی پرداختن به موضوعی شده كه در عین طناز بودن،ماهیتی گزنده و تلخ دارد.
مردِ راوی كه از قضا، كارگردان، نویسنده، محقق و تدوینگر فیلم هم هست، در فصل آغازین، به درد و ورم ناگهانی روده اش که پزشك، آن را ناشی از مصرف زیاد انواع فست‌فود می داند، اشاره می‌كند. در ادامه از زبانِ بیمار و به دنبال نگرانی پیش آمده از این عوارض، تاریخچه تولید سوسیس و كالباس در جهان و سپس چگونگی ورودش به ایران، در قالب فرم و ساختاری جذاب، شرح داده می شود.
استفاده از انیمیشن و موشن گرافی‌های ساده و ریتمیك - در بیان تاریخچه ی مصرف ساندویچ و فست فودها از زمانِ بشر پارینه سنگ تا به امروز- تمهید زیركانه ای است كه مخاطب را از ابتدا با فیلم همراه می كند.
ساختار روایی فیلم چفت و بست درستی دارد و تكلیف كارگردان با سوژه و مخاطب روشن است. استفاده از تصاویر آرشیوی و قدیمی، در كنار لحن و فرم بصری، حركت میان واقعیتِ روایت و فانتزی طنز را راحت تر می سازد. این مستند نه قصد پند دادن دارد و نه سرسختانه، بر وجوه مثبت یا منفی سوژه، تاكید می كند.
راوی همچنان كه از مضرات و عواقب سوء مصرف "سالسوسِ كهن یونانی" می‌گوید، در ادامه به سراغ کسانی می‌رود که مصرف "سوسیس امروزی" را مفید شمرده و استفاده از آن را در فرهنگ غذاییشان، نشانه رشد و تمدن می دانند.
دلایل دو طرفِ این دعوی، با یك هدف و به شكل مقایسه ای در قالب داستانك هایی كوتاه، بررسی می شود. از این رو، این فیلم عاری از شعارزدگی و هشدارهای كلیشه ای است و سبب می شود تا مخاطب به دور از تعصب یا جهت گیری، مفاهیم آن را در ذهن خود تحلیل كند.
موسیقی فیلم با حال و هوا و ضرباهنگ تصاویر آن تناسب دارد و انتخاب گفتار متن همه فهم و ساده است. كارگردان با پرداختن به چنین سوژه ای با زبان طنز، پذیرش و هضم آن را برای طیف های مختلف جامعه آسان تر كرده و موجب می شود تا مخاطب به كمك تدوین یكدست و ریتم خوب، از ابتدا تا پایان با فیلم همراه شود.
مستند "سالسوس"، می كوشد تا برخی تعابیر اشتباه را كه به غلط، در ذهن عوام تكرار شده، مخدوش سازد و به این ترتیب، طرح چنین مساله ای، كمك می‌كند تا عادات سالم غذایی ما، كه در فرهنگِ طبخ و خوراك سنتی ایرانی به دست فراموشی سپرده شده اند، دیگربار زنده شوند.
پیشنهادِ مطرودِ صرف غذا در دیزی سرا و بررسی دلایل انتخابِ سوسیس و كالباس (به عنوان غذای محبوب) از سوی نوجوانان، هشدار بزرگی است تا برای جلوگیری از تغییر ذائقه نسل جوان، با توجه به ملاحظات فرهنگی و اقتصادی، آستین بالا زنیم و برای بهتر شدن كیفیتِ پایینِ زندگی شهری، كاری كنیم.
توجه به سلامت و بهداشت عمومی، از سوی جامعه فرهنگی و به ویژه مستندسازان سینما، دو مزیت عمده به همراه دارد: یكی فرهنگ سازی در كنار ارائه الگوهایی كه با شرایط جامعه كنونی ما تناسب دارند و دیگری متوجه ساختن مسئولان رده بالا و مدیران برنامه ریز، برای سیاست‌گزاری و تدوین قوانین و مقررات نظارتی و بهداشتی در این خصوص.
از این منظر، چنین مستندی با همه ی قوت ها و كم داشته هایش، می تواند در به چالش كشیدن چنین معضلی از نگاهِ مصرف كننده، پزشك، تولیدكننده، فروشنده و تبلیغ كننده، نقشی انتقادی و روشنگرانه داشته و در اولین گام، جامعه ی مصرف كننده را متوجه نیاز به تغییر و دست یابی به نتایج ارزشمند بعدی كند.