تابستان، فصل پیک نیک های یک روزه و فرصت خوبی برای بودن در کنار خانواده و دوستان، لذت بردن از طبیعت و غذا خوردن دور هم است... هر چند، لذت بردن از غذا مهم است اما برای پیشگیری از مسمومیت های غذایی در هوای گرم باید به سلامت غذا توجه داشت.
این راهنمای ساده در مورد آماده سازی، حمل و طبخ غذا در پیک نیک به شما کمک می کند از سلامت غذایی که بیرون از خانه نوش جان می کنید، مطمئن شوید.
۱- اگر در محلی که برای گردش انتخاب کرده اید آب سالم در دسترس نیست، علاوه بر آب برای آشامیدن، برای شستن دست ها و تهیه غذا نیز یک ظرف بزرگ آب همراه ببرید. علاوه بر آن، صابون، دستمال کاغذی و حوله یکبار مصرف و ژل ضدعفونی کننده دست نیز همراه خود داشته باشید.
۲- به اندازه کافی ظرف تمیز و برای گوشت خام، میوه و تهیه سالاد، چاقوی جداگانه همراه ببرید. اگر هم می خواهید کباب درست کنید، سیخ یا توری تمیز را فراموش نکنید.
۳- میوه ها و سبزی ها را(حتی آنهایی که پوست کنده می شوند)، قبل از قرار دادن در یخدان خوب بشویید، با دستمال نخی یا حوله خشک کنید و در ظرف دردار بسته بندی کنید.
۴- گوشت خام را تمیز کنید، بشویید و به اندازه دلخواه خرد و مزه دار کنید؛ سپس در ظرف مناسب دردار بسته بندی کنید و در یخچال قرار دهید و در آخرین مرحله آن را در یخدان پر از یخ بگذارید. گوشت خام تا قبل از پخت باید دائم در یخ باشد.
۵- برای این که گوشت خام دیرتر دمایش را از دست بدهد، می توانید آن را منجمد کنید اما توجه داشته باشید که قبل از پخت باید یخ زدایی شود تا کاملا بپزد.
۶- برای حمل غذا از یخدان پلاستیکی یا فومی حاوی تکه های یخ استفاده کنید. یخچال های مسافرتی نیز برای حمل غذاهای فاسد شدنی به مدت طولانی مناسب هستند.
۷- گوشت خام را در یک یخدان و نوشیدنی ها را در یخدان دیگر قرار دهید. از یخ های یخدان گوشت برای خنک کردن نوشیدنی ها استفاده نکنید.
۸- غذاهای پخته را در دمای مناسب نگه دارید و اجازه ندهید بیش از ۲ساعت در دمای بالای ۳۲ درجه و بیش از یک ساعت در محدوده خطر یعنی دمای ۵ تا ۶۰ درجه سانتی گراد(که باکتری های بیماری زا سریع تکثیر می شوند) قرار گیرند.
۹- غذاهای سرد باید تا زمان مصرف در دمای زیر ۵درجه سانتیگراد نگهداری شوند. غذاهایی مانند سالاد الویه، ماست و دسر را می توان در ظرف های کوچک دردار ریخت و در یخدان گذاشت یا در ظرف کم عمقی ریخت و در قابلمه عمیقی پر از یخ قرار داد.
۱۰- غذاهای گرم باید در دمای بالای ۶۰درجه سانتی گراد نگهداری شوند. این غذاها باید طوری بسته بندی شوند که دیرتر دمایشان را از دست بدهند. بعد از رسیدن به مقصد نیز می توانید آن ها را با حرارت ملایم گرم نگه دارید.
۱۱- یخدان را در سایه قرار دهید و برای خنک ماندن طولانی تر مواد غذایی در آن را زیاد باز و بسته نکنید.
۱۲- باکتری های ای.کولای، سالمونلا و کامپیلوباکتر با حرارت از بین می روند ولی دمای ایمن پخت گوشت های مختلف متفاوت است بنابراین وقتی برای انتخاب غذای روز گردش برنامه ریزی می کنید، به این موضوع توجه داشته باشید. یک دماسنج برای اندازه گیری دمای درون گوشت تهیه کنید و هر بار که دمای گوشت را اندازه می گیرید، دماسنج را تمیز کنید.(دمای ایمن پخت برای تکه های کوچک، متوسط و بزرگ گوشت به ترتیب ۶۳، ۷۱ و ۷۷، ماهی ۶۳، غذاهای حاوی تخم مرغ و تکه های کوچک جوجه و مرغ ۷۴، مرغ و جوجه درسته ۸۵ و گوشت چرخ کرده ۷۱درجه سانتی گراد است.)
۱۳- اگر برای افراد زیادی غذا تهیه می کنید، بهتر است آن را روی اجاق گاز بپزید و گرم نگه دارید. در روش کبابی، احتمال این که گوشت کامل نپزد یا آلودگی از گوشت های خام و نیم پز به غذای پخته منتقل شود، زیاد است. غذاهای نیمه آماده هم که زمان پخت کوتاهی دارند، مناسب هستند به شرطی که فاصله زمانی تا پخت کامل زیاد نباشد.
۱۴- اگر از گاز پیک نیکی استفاده می کنید، حتما برای پر کردن سیلندر گاز به مراکز مجاز مراجعه کنید، پس از پرکردن سیلندر، واشر آن را عوض کنید و قبل از روشن کردن از محکم بودن شعله پخش کن مطمئن شوید.
۱۵- هنگام روشن کردن آتش برای تهیه کباب، نکته های ایمنی را رعایت کنید. آتش را در سطح صاف، دور از درختان و محل نشستن تان روشن کنید و در صورت وزش باد حداقل ۱۰متر فاصله درنظر بگیرید.
۱۶- برای روشن کردن آتش کباب حتما از زغال سرد استفاده کنید. ارتفاع زغال ها نباید بیش از ۵سانتی متر باشد.
۱۷- برای روشن کردن زغال ها از ژل مخصوص استفاده کنید و هرگز روی آن ها بنزین نریزید.
۱۸- هنگام کار لباس آستین بلند و گشاد نپوشید و اگر موهایتان بلند است آنها را پشت سرتان جمع کنید.
۱۹- بچه ها را از آتش دور نگه دارید و خطر حریق و سوختگی را به آن ها هشدار دهید.
۲۰- آتش را حتی لحظه ای بدون توجه رها نکنید.
۲۱- برای کنترل حریق در مواقع اضطراری آب، شن یا کپسول اطفای حریق در دسترس داشته باشید.
۲۲- قبل از شروع پخت از خاکستری و سرخ شدن زغال مطمئن شوید تا غذا به اندازه کافی حرارت ببیند.
۲۳- هنگام پخت، کباب ها را بچرخانید تا مغزپخت شوند. گوشت وقتی کاملا آماده است که رنگش قرمز نباشد، داخل آن پخته شده و خونابه نداشته باشد.
۲۴- کباب ها را در ظرف تمیزی قرار دهید و تکه های سوخته شان را جدا کنید.
۲۵- بعد از پخت غذا از خنک شدن زغال ها مطمئن شوید و زغال های داغ را در سطل زباله نریزید.
۲۶- از ظرفی که برای گوشت خام استفاده کرده اید، برای سرو غذا استفاده نکنید مگر این که آن را با آب گرم و صابون شسته باشید.
۲۷- غذا بیرون خانه بارها دست به دست می شود و برای این که سالم در سفره قرار بگیرد باید خیلی دقت کنید. ایمنی غذا از شستن صحیح دست ها شروع می شود. قبل و بعد از دست زدن به گوشت خام دست های تان را حداقل به مدت ۲۰ ثانیه با آب گرم و صابون بشویید؛ قبل از دست زدن به گوشت خام و به سیخ کشیدن آن، انگشترتان را در بیاورید. اگر در ۲۴ساعت گذشته بیماری ای همراه با اسهال و استفراغ داشته اید، در تهیه و سرو غذا شرکت نکنید.
۲۸- ظرف ها را قبل از استفاده در سبد دردار بگذارید.
۲۹- مگس ها را دور نگه دارید. پلاستیک گوشت، استخوان ها و آشغال ها را در کیسه زباله بریزید و در آن را محکم ببندید.
۳۰- باقی مانده غذاها را در ظرف دردار بریزید و به یخدان برگردانید. غذاهایی که بیشتر از ۲ساعت بیرون بوده اند و غذاهایی که در دمای بالای ۳۲درجه بیش از یک ساعت بیرون بوده اند، در کیسه زباله بریزید.
نویسنده: فرزانه فولادبند