شماری از نخلداران و مسوولان شهرستان دشستان استان بوشهر می گویند: برای پیگیری و حل مسائل و مشکلات دامنگیر این محصول، به یک سندیکا و تشکل قوی در کشورنیاز است که مسوولان و فعالان این بخش باید در این زمینه چاره اندیشی کنند.
لقمه: آنان درگفت وگویی افزوند: تمکین نکردن بانک های استان درتامین تسهیلات خرید قیمت توافقی خرما، پایین بودن نرخ اعلامی خرید تضمینی و دیر هنگام اعلام شدن زمان خرید، کاهش محصول خرما به دلیل خشکسالی، افزایش هزینه های تولید خرما و تعیین تکلیف واسطه ها و دلالان برای کشاورزان به علت ضعف بنیه اقتصادی باعث شده تا این بخش سال به سال به جای پویایی با مشکلات بیشتری روبه رو شود.
آنان براین باروند: با توجه به اشتغال زایی مستقیم و غیر مستقیم بالای نخلداری، فواید زیاد مصرف خرما درسلامتی، ارزآوری بالا آن درصورت بازاریابی و صادرات با حمایت از این بخش افزون بر جلوگیری از مهاجرت کشاورزان به شهرها نقش مهمی در شکوفایی اقتصاد ملی نیز دارد.
یکی از نخلداران بخش آبپخش دشتستان گفت: همخوان نبودن هزینه های تولید و فروش خرما و تفاوت فاحش قیمت این محصول در بازار نسبت به قیمتی که دلالان از کشاورزان خریداری می کنند، باعث شده تا نخلداران در سالیان اخیر میل و رغبت خود را برای تولید این محصول از دست بدهند.
حسین حسینی افزود: زمانی نخلداری و تعداد زیاد نخل برای یک نفر مایه عزت، دولتمندی و افتخار بود اما مشکلات باعث شده است تا امروز نخلداران به نحوی به دنبال فروش درختان خود آن هم با قیمتی نازل باشند و با پول آن معوقات بانکی خود را پرداخت کنند یا به فکر یک شغل کاذب برای امرار معاش خود و خانواده باشند.
وی اضافه کرد: عمری را پای این درختان و به انتظار به ثمر نشستن آنها سپری کرده ام با وجود دو فرزند دانشجو و یک سرباز وقتی می بینم دیگر کشاورزی گره گشای کارم نیست، دلسرد و خسته می شوم.
حسینی گفت:کشاورزی و بویژه باغداری در این شرایط خشکسالی و تورم که تاثیر خود را هم بر کمیت گذاشته و هم کیفیت، بسیار دشواراست هزینه عمل آوری یک کیلو خرما بسیار بیشتر از بهای آن است اما با چشم امید به آینده و دلسوزی دولتمردان نظام بویژه در سال حمایت از تولید ملی، دست از کار نکشیده ایم.
یک نخلدار بخش وحدتیه گفت: به دلیل کمبود شدید آب و خشکسالی پیاپی، میزان برداشت خرما در این منطقه در چند سال اخیر بیش از 50درصد کاهش یافته است.
غلامحسین اقبال مجرد افزود:این درحالی است که هزینه های داشت و برداشت این محصول نیز متناسب با تورم موجود هر ساله افزایش می یابد و این امر باعث شده تا فعالیت نخلداری مقرون به صرفه نباشد.
این نخلدار افزود:برخلاف سایر بخش های کشاورزی، فعالیت نخلداری مکانیزه نشده و این امر هزینه های تولید را افزایش داده است اما درآمد نیز هر ساله کاهش می یابد.
اقبال مجرد اضافه کرد: سختی فعالیت نخلداری باعث شده تا نسل جدید رغبتی به پیشه اجدادی خود نداشته باشند و کسانی که در زمینه گرده افشانی، هرس و برداشت خرما فعال هستند نیز به دلیل تقاضای زیاد، قیمت ها را غیر متعارف افزایش می دهند.
یک کارشناس کشاورزی نیزگفت: استفاده از خرما در جیره غذایی مدارس، وزارتخانه ها، خطوط پروازی هواپیمایی و راه اندازی میز خرما و کمیسیون خرما در مجلس از وعده های نمایندگان و مسوولان این استان برای حمایت از این بخش بود که در حد حرف باقی ماند.
حسین سیامنصوری افزود: هرچند واحدهایی با عنوان بسته بندی و عمل آوری خرما در استان بوشهر مجوز فعالیت گرفته اند اما بیشتر آنها یا از تجهیزات مدرن برخوردار نیستند و یا فعالیت ندارند.
وی ادامه داد: این امر باعث شده تا عمده خرمای تولیدی در استان بوشهر در کارگاه های سنتی در منازل بدون هیچ گونه نظارتی، بسته بندی و روانه بازار شود.
سیامنصوری اضافه کرد: فقدان نظارت بر نحوه بسته بندی خرما در این استان باعث شده تا برخی افراد سودجو برای دستیابی به سود بیشتر توجه کافی به کیفیت خرما در بسته بندی ها نکنند.
این کارشناس کشاورزی گفت: پدیده ریزگردها و گردو غباری که در چند سال اخیر به عنوان مهمان ناخوانده جنوبی ها از آن یاد می شود نیز در کنار خشکسالی و کم آبی بر کیفیت خرما مانند سایر محصولات کشاورزی اثر منفی گذاشته است.
نماینده باغداران بخش سعدآباد نیز گفت: بازاریابی و قیمت گذاری خرما دغدغه چندین ساله باغداران بویژه در فصل برداشت این محصول است.
باقر برامکی افزود: دستگاه مشخصی نیست که به این اوضاع سرو سامان دهد، دلالان و تجار با هماهنگی همدیگر با اعلام قیمت نازل و ایجاد شایعاتی در مورد کسادی بازار به بازار عرضه این محصول با ارزش ضربه می زنند.
وی یادآورشد: خرما برخلاف سایر محصولات کشاورزی مانند چای، انجمن و سندیکایی ندارد که پشتوانه ای داشته باشد، دولت هم که در آبان ماه قیمت تضمینی اعلام می کند و این در صورتی است که این محصول در ماه های شهریور و مهر برداشت می شود.
برامکی اضافه کرد:در ابتدای فصل برداشت، دلالان بازار را بدست می گیرند و کشاورزان نیز که امکان نگهداری محصول و شماری نیز توان مالی تامین هزینه های برداشت و بسته بندی خرما را ندارند، به ناچار خرمای خود را قبل از برداشت می فروشند که این امر باعث می شود حاصل دسترنج یک ساله نخلدار به جیب دلالان برود.
نماینده نخلداران بخش سعدآباد اظهارداشت: امسال قیمت خرید خرما در دشتستان بدون بسته بندی ( روی نخل) هرکیلوگرم شش تا هفت هزار ریال است این درحالی است که این رقم هزینه های گرده افشانی، هرس، حق آبه و کارگری را هم تامین نمی کند.
رییس شورای اسلامی شهر آبپخش نیز گفت: با توجه به این که دولت درسال های اخیر اقدامات بسیار خوبی در زمینه آب کشاورزی با ایجاد سد، کانال های استاندارد انتقال آب، بهسازی کانال های قدیمی انجام داده، شایسته است برای بازاریابی و عرضه صحیح این محصول نیز تلاش کند تا کشاورزان بیش از این متضرر نشوند.
مصطفی رضایی اضافه کرد: دولت با تزریق بموقع سموم برای جلوگیری از پایین آمدن کیفیت محصول و نظارت و حمایت از بخش خصوصی، شناساندن ارزش غذایی خرما به جامعه و فرهنگ سازی و ایجاد راه های استفاده از این محصول در صنایع می تواند، گام های موثری در رونق خرما داشته باشد.
رییس شورای اسلامی شهر دالکی، نیز بهای یک کیلو خرما را برابر و یا حتی به دلیل کاهش ثمر نخیلات با توجه به شرایط خشکسالی کمتر از هزینه تمام شده آن ذکر کرد.
عبدالکریم محمدی افزود: اکنون خرما کیلویی هفت هزار ریال توسط واسطه ها از باغدار خریداری می شود، در صورتی که این محصول بسته بندی شده با قیمتی بیش از دو برابر در بازار به فروش می رسد.
مسوول صنف کشاورزی شهرستان دشتستان نیز گفت: اواخر پارسال بازار خرما از رونق خوبی برخوردار شد که انتظار می رفت وضعیت بازار این محصول در سال جاری نیز خوب باشد اما به دلایل مختلف وضعیت موجود مورد رضایت نخلداران نیست.
علی احمدی افزود: شماری از نخلداران به دلیل نداشتن امکانات نگهداری و بسته بندی خرما و یا ناتوانی در تامین هزینه ها خرمای تولیدی را قبل از برداشت با قیمت پایین به واسطه ها می فروشند.
وی یادآورشد: متولیان امر باید یکی دوماه قبل از فصل برداشت تدبیری بیاندیشند و با اعلام قیمتی مناسب و ملزم کردن دستگاهی خاص برای خرید تضمینی و بازاریابی آن در سراسر کشور و نیز نظارت و کنترل بازار آن به باغداران کمک کنند.
احمدی اظهارداشت: هنوز 90 درصد خرمای دشتستان برداشت نشده است برهمین اساس فرصت برای تنظیم بازار و کاستن نگرانی نخلداران توسط مسوولان باقی است.
رییس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان دشتستان نیز گفت: قیمت محصولات کشاورزی همیشه به صورت توافقی بین خریدار و کشاورز تعیین می شود و در واقع قیمت را بازار تعیین می کند.
ابوالقاسم محمدزاده افزود: خریداران، تاجران و شرکت های بسته بندی سنتی و صنعتی بخش خصوصی هستند، دولت هم گاهی اوقات در شرایط خاص و برای جلوگیری از متضرر شدن کشاورز اقدام به اعلام قیمت مصوب و یا خرید تضمینی می کند.
وی گفت: 37 واحد بسته بندی صنعتی خرما مستقر در شهرک صنعتی و 380واحد سنتی با مجوزهای لازم دراین شهرستان در حال فعالیت هستند.
محمدزاده اضافه کرد: خرما و بازار عرضه آن به دلیل نبود تشکلی منسجم در استان بوشهر با چالش هایی مواجه است که بیشتر مواقع وظیفه جهاد کشاورزی است که با حمایت از صنایع بسته بندی در این زمینه تلاش کند.
وی از اختصاص دوهزار میلیارد ریال تسهیلات برای خرید توافقی محصولات کشاورزی از طرف وزارت بازرگانی در سراسر کشور خبرداد و افزود: 300میلیارد ریال آن سهم استان بوشهر است و به بانک ها ابلاغ شده که به متقاضیان پرداخت کنند.
رییس اداره صنعت، معدن و تجارت دشتستان یادآورشد: این مبلغ با توجه به این که از منابع داخلی بانک هاست شرایط وثیقه ای دشواری دارد که باید برای استفاده خریداران خرما تسهیل شود.
حسین قیصری مدیر جهاد کشاورزی دشتستان نیز گفت: تعیین قیمت محصولات کشاورزی، تنظیم بازار، حمایت از صنایع بسته بندی و خرید تضمینی در حوزه کاری این اداره نیست و این سازمان فقط مسایل تولید را پیگیری می کند.
رییس اداره تعاون روستایی دشتستان نیزگفت: با وجود 15 روز از زمان آغاز برداشت خرما در این شهرستان اما هنوز نرخ خرید تضمینی این محصول اعلام و ابلاغ نشده است.
اسد ایام افزود: هرچند نرخ قیمت خرما امسال نسبت به سال های گذشته اندکی بیشتر شده ولی با توجه به هزینه های تولید، تورم و کمی ثمر درختان نخل درآمد زایی خوبی برای کشاورز ندارد.
شهرستان دشتستان با چهار میلیون و 500 هزار اصله نخل و سالانه 135هزار تن خرمای تولیدی قطب اول تولید خرما در کشور محسوب می شود.