خواص روغن هسته انگور

لقمه: روغن هسته انگور چنان که از نامش برمی آید، روغنی است که از هسته ی انگور به دست می آید. در اروپا و آمریکا و ایتالیا این روغن تولید و به ایران هم صادر می شود.

استخراج روغن مایع از هسته ی انگور در حقیقت در اول قرن نوزدهم میلادی کشف گردید ولی مطالعات و بررسیهای دقیق علمی بر روی این روغن در طی جنگ دوم جهانی به عمل آمد.

روغن هسته ی انگور یک روغن خوشمزه و ایده آل برای آماده کردن غذاهای سرد وگرم است و سالهاست که در آشپزخانه ها ی اروپا به خاطر طعم خوش و فواید بهداشتی آن به روغن های دیگر ترجیح داده می شود.

برای تهیه ماده ی اولیه ی این روغن کشت مخصوصی صورت نمی گیرد و از سوی دیگر با استفاده از هسته ی انگور مانع از آلودگی محیط زیست می شود. این روغن از هسته ی انگورهایی است که پس از آبگیری برای آب انگور و سرکه مصرف می شوند و در یک روند سالم جهت استحصال روغن مورد استفاده قرار می گیرند.

حدود صد سال است که روغن هسته ی انگور Grape seed oil (GSO) به طور گسترده در اروپا و نیز ایالات متحده ی امریکا به عنوان مکمل و جایگزین روغن های دیگر به کار می رود.

استفاده از این روغن به اوایل قرن 16 میلادی برمی گردد. ویژگیهای منحصر به فرد روغن هسته ی انگور موجب شده که در سالهای اخیر در اکثر کشورهای اروپایی از آن در پخت و پز Cooking و سرخ کردن Frying و در موارد آرایشی و بهداشتی و... استفاده شود.

به طور کلی روغن هسته ی انگور بعد از فشردن ( مرحله ی Pressing ) و تصفیه ی هسته ی انگور Refining واریته Vitis vini fera به دست می آید. هسته حدود 4/1 وزن کل میوه انگور را تشکیل داده و %20-10 روغن دارد. این روغن به رنگ سبز یا زرد روشن بامزه و بوی بسیار ملایم است.

روغن هسته ی انگور فاقد اسید چرب ترانس، کلسترول، اسید چرب آزاد وسدیم است و درمقابل منبع بسیار غنی از ویتامین E ، اسیدهای چرب ضروری Essential Fatty Acid به ویژه اسید لینوئیک (W6) امگا شش می باشد.

روغن هسته ی انگور محتوی ترکیبات فنولی، بتاکاروتن، استروئیدها (کامپسترول Campesterol ، بتاسیتوسترول B-Sitostrol ، استیگما استرول Stigmastrol ) ویتامین E (60-120mg/100gr)، ویتامین D ( 100g، 4/03 mg )، ویتامین A ( 100 g، 8/06 mg ) و ویتامین C بوده و در بین روغنهای مصرفی دیگر دارای بیشترین مقدار اسید لینوئیک به طور میانگین 75 درصد است. در جدول زیرترکیب اسیدهای چرب موجود در روغن هسته ی انگور آمده است:

امگا 3 لینولئیک اسید C18 H30 O2 1- 0.3

امگا 6 لینولئیک اسید C18 H32 O2 78-57

امگا 9 اولئیک اسید C18 H34 O2 28- 12

استئاریک اسید اکتادکانوئیک اسید C18 H36 O2 6.5- 3

پالمتیک اسید هگزاد کانوئیک اسید C16 H32 O2 11- 5

پالمتیک اسید هگزاد سنوئیک اسید C16 H30 O2 1.2- 0.5



روغن هسته ی انگور به رنگ زرد مایل به سبز است و فاقد بو و دارای طعمی مطبوع می باشد و از نظر خواص تغذیه ای با روغن زیتون قابل مقایسه است. روغن هسته ی انگور صددرصد طبیعی است و هیچ ماده ی شیمیایی به آن اضافه نمی شود. این روغن بر خلاف روغن های دگر دود نمی کند و نمی سوزد که نه تنها بر طعم اصلی غذا تأثیر نمی گذارد بلکه اندکی طعم کره ای به آن می دهد. این روغن فاقد سدیم و کلسترول بوده و میزان اسیدهای چرب غیراشباع آن تا 90 درصد می رسد.

اسیداولئیک، اسید پالمتیک، اسید لینوئیک، اسید استئاریک و اسید آراشیریک از اسیدهای موجود در روغن هسته ی انگور است، روغن هسته ی انگور دارای بالاترین مقدار اسیدلینوئیک یعنی 78 درصد است. این اسید همان امگا شش است که از اسیدهای چرب است و برای بدن بسیار ضروری است که بدن قادر به تولید آن نیست. ( در مورد اسیدهای چرب ضروری به طور کامل در مقاله امگا سه و امگا شش توضیح داده شده است).

این روغن علاوه بر اینکه فاقد سدیم و کلسترول است، ویتامین E، ویتامین C و بتاکاروتن ( پیش ساز ویتامین A ) از مهمترین ویتامین های موجود در آن است.

ظاهر : مایع روغنی، شفاف و بدون ته نشینی در 20 c.

رنگ : زرد مایل به سبز

بو : بدون بو یا با بوی بسیار ملایم

مزه : کمی مزه ی آجیلی مطلوب

طعم: گس


اسیدیته ( در حد اسید اولئیک ) ، 0.60 >

عدد پراکسید ( meg o 2 / kg ) 10 >

عدد یدی ( ریجس ) 150- 128

عدد صابونی شدن ( mg KOH/g ) 194- 188

وزن مخصوص ( 20C / آب 20C ) 0/920-0/926

مواد غیرصابونی (g/kg ) 20>

اندیس رفراکت ( 20c) 477/1 – 467/1

نقطه ی ذوب 160 c یا 320 F


روغن هسته انگور به طور طبیعی فاقد کلسترول است و در حالی که خاصیت ازدیاد میزان کلسترول مفید HDL را دارد. میزان کلسترول مضر LDL و تری گلیسیرید و نمک های آلی حاصل از ترکیب گلیسیرین و اسیدهای چرب را کاهش می دهد و هم چنین سرشار از ویتامین E است و در نتیجه نقش بسیار موثری در جلوگیری از امراض قلبی دارد و مانع لخته شدن خون در رگها می شود.

حتماَ می دانید که آنتی اکسیدانها سلاح مبارزه با رادیکال های آزاد هستند. رادیکال های آزاد بمب های تخریب کننده ای هستند. این بمب های تخریبی در اثر بسیاری از مواد آلوده کننده مثل مواد شیمیایی، الکل ها، داروها، دود سیگار، خوردن چربی خصوصاَ روغن های جامد، فعالیت میکروب ها و ویروس ها در بدن، حتی برخورد اشعه ی خورشید به پوست ، برخورد اشعه X بر بدن و سوختگی به وجود می آیند که در رگ ها حرکت می کنند،سلول را می شکند. آن چه این مولکول های مضر را تخریب می کند، آنتی اکسیدان هایی مثل ویتامین C، ویتامین E، بتاکاروتن (در سبزیجات فراوان است)، سلنیوم، بسوفیاونوئید و بسوفیاوانول است. روغن هسته ی انگور غنی از پروآنتی سیانین (PCO )، یک آنتی اکسیدان بسیار قوی است که می تواند جلوی تخریب های سلولی در اثر رادیکال های آزاد را بگیرد و بافت های پیوندی را تعمیر و تقویت کرده و به فعالیت آنزیم ها کمک کنند.

تحقیقات بسیاری نشان داده که آنتی اکسیدان ها ضد سرطان اند و از بروز همه نوع سرطانی جلوگیری می کنند.

تحقیقات نشان داده افرادی که ویتامین E و سلنیوم کمتری مصرف می کنند یازده برابر بیشتر در معرض سرطان هستند. Pco موجود در هسته ی انگور خیلی فقیرتر از ویتامین E است و در عین حال از تخریب DNA سلولی هم جلوگیری می کند. طبق گزارش دندانپزشک ها مصرف انگور و روغن هسته ی انگور در سلامت دندان ولثه ها بسیارموثر است زیرا آنتی اکسیدان موجود در آن از خرابی دندان جلوگیری می کند و موجب می شود لثه ها سفت و صورتی رنگ باقی بمانند. پس مصرف انگور در مبتلایان به عفونت های دهان بسیار مفید است. تحقیقات نشان می دهد Pco موجود در هسته ی انگور از اثر تخریبی رادیکال ها جلوگیری کرده و موجب سلامت پروتئین کلاژن سلول های بنیادی می شود.

مصرف Pco به شدت موجب بهبود افراد مبتلا به هر نوع عارضه سلول های بینایی خصوصاَ تحلیل لکه ی چشم می شود. از این رو عصاره ی هسته ی انگور در درمان آب مروارید و آب سیاه موثر است.

نکته ی مهم در سلامت پوست جلوگیری از پیرشدن آن است که با حفظ تناسب پروتئین های کلاژن و الاستین (پروتئین های موجود درپوست) امکان پذیر است.

روغن هسته ی انگور، پوست را در برابر اشعه ی ماورابنفش خورشید محافظت می کند و ازچروک شدن و ایجاد سرطان در آن جلوگیری می کند. این ماده موجب تقویت بافت پیوندی پوست و حفره های چربی شده و موجب جوانی پوست می شود. افرادی که از این عصاره استفاده کرده اند، گفته اند که موجب پرشدن پوست و کاهش اثر زخم های قدیمی و ترک های حاصل از لاغرشدن بعد از چاقی و گلوله های چربی خصوصاَ در ران ها شده است.

بعضی از پزشکان عقیده دارند مصرف Pco موجب بهبود بیماران مبتلا به MS می شود و جلوی پیشرفت عوارض MS را می گیرد. Pco این قابلیت را دارد که از مرز خونی مغز عبور کند و به سلول های مغزی وارد شود. با مصرف Pco بیماران ابراز می دارندکه نظم ذهنی بهتری دارند. این روغن پاسخ های ایمنی و آلرژیک بدن را کاهش می دهد و در بیماری های فلج و دردهای کمر مفید است.

روغن هسته انگور از جمله روغن هایی است که علاوه بر خواص با ارزش تغذیه ای، دارای خواص درمانی و دارویی و شفابخش است. در ادامه مهمترین این موارد بیان می شود:


1) حفاظت از سیستم قلبی – عروقی بدن و مقابله با خطر ابتلا به تصلب شرایین و ارترواسکلروزیس


Arteriosclerosis ارترواسکلروزیس:

روغن هسته ی انگور به دلیل دارا بودن مقادیر بالایی از فلاونوئیدها Flavonoids به عنوان آنتی اکسیدان های بسیار قوی، DNA سلول ها را در مقابل آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد حفظ می کند. آنتی اکسیدان های موجود در این روغن باعث مهار رادیکال های آزاد می شوند، خاصیت آنتی اکسیدانی Gso ، 50 برابر ویتامین E و 20 برابر ویتامین C است.

در یک بررسی روی انسان، تغذیه ی روزانه 300 mg از روغن هسته ی انگور به مدت 5 روز اثرات قابل توجهی در جلوگیری از آسیب به DNA را نشان داد.


2) کمک به کاهش کلسرول خون Low density lipoprotein LDL و تری گلیسیریدها و نیز افزایش مقدار کلسترول خوب بدن High density lipoprotein HDL : مطالعات نشان می دهد مصرف روغن هسته ی انگور به صورت روزانه، سطح HDL خون را از 10 درصد به 13 درصد افزایش داده، در نتیجه خطر حملات قلبی 52 – 30 درصد کاهش می یابد.

در یک بررسی که توسط تیم تحقیقاتی در دانشکده ی پزشکی امریکا روی 46 زن و مرد با سطح HDL پایین انجام شد، افراد حدود 5/1 انس روغن هسته ی انگور را در پخت وپز روزانه ی خود استفاده می کردند. آزمایشات خون آن ها بعد از سه هفته، تغییرات قابل توجهی را در نسبت LDL به HDL نشان داد به طوری که LDL به میزان 7 درصد کاهش و HDL به میزان 13 درصد افزایش یافت. تحقیقات نشان داد که به ازای افزایش یک درصدی در میزان HDL خون خطر ابتلا به بیماری های قلبی 3 درصد و نسبت LDL به HDL نیز 6/15 درصد کاهش می یابد.


3) حفظ فشار خون در سطح متعادل و کاهش تشکیل لخته خون :

اسید لینولئیک (امگا شش) یک اسید چرب ضروری است که بدن قادر به سنتز آن نبوده و باید از طریق مصرف مواد غذایی به بدن برسد. در رژیم غذایی روزانه ی یک فرد بالغ باید 15 گرم از این اسید وجود داشته باشد که Gso غنی ترین منبع آن است. این اسید چرب در ساخت پروستاگلاندین ها Prostaglandins (اسیدهای چرب حلقوی سیکلوپنتان که به هورمون های موضعی معروفند) نقش مهمی دارد.

این ترکیب باعث کاهش تشکیل لخته ی خون و جلوگیری از افزایش فشار خون می شود.


4) کاهش خطر ابتلا به سرطان : طبق تحقیقات انجام شده مصرف روغن هسته ی انگوراثرات ضدسرطانی قابل توجهی داشته و در از بین بردن سلول های سرطانی سینه و معده مؤثر است.

Gso موجب تخریب سلول های سرطانی شده و در عین حال به سلامت سلول های طبیعی و سالم کمک می کند.


5) کمک به طراوت و شادابی پوست و بافت ها ی بدن :

Gso سبب تسکین سوزش پوست و تقویت آن می شود، استفاده 3-2 قطره Gso خالص روی پوست باعث تازگی، التیام و کنترل رطوبت پوست می شود. اثرات شفادهندگی و مسکن بودن روغن هسته ی انگور روی پوست به اثبات رسیده است.

Gso برای تقویت، نرم کنندگی و درخشش موی سر نیز مؤثر است. این روغن از کلاژن، الاستین و اسیدهیالورویک در مقابل حملات آنزیم های مختلف محافظت کرده و به جلوگیری از واکنش های آلرژی زا در خارش پوستی و انواع بیماری های پوستی کمک می کند.

مطالعات مختلف نشان داده است که روغن هسته ی انگور موجب کاهش ورم و آماس پوستی می شود.


6) کمک به سلامت چشم : روغن هسته ی انگور خطر ابتلا به بیماری آب مروارید Cataract را کاهش می دهد.


7) کمک به حفظ ساختار سلول های اپتیلیوم و سلول های عصبی.


8) کند شدن فرایند پیری


9) مصرف یک قاشق غذاخوری روغن هسته ی انگور تقریباَ نیاز روزانه ی بدن به ویتامین E را برطرف می کند.


10)هریک قاشق غذاخوری روغن هسته ی انگور 120 kal انرژی تولید می کند.


11)روغن هسته ی انگور از نظر ویژگی های تغذیه ای با روغن زیتون قابل مقایسه بوده و حتی از نظر طعم برآن برتری دارد.



س.س