فصل برداشت زیتون درحالی آغاز شده كه علیرغم سازگاری این محصول با اقلیم كشور به گفته مجری طرح توسعه زیتون میزان برداشت اقتصادی نیست و از 104 هزار هكتار باغ زیتون تنها 47 هزار هكتار بارور بوده و بقیه هنوز به بار نشسته‌اند.
به گزارش لقمه، در حالی كه میانگین برداشت زیتون در جهان 2.4 تن در هكتار است در كشور ما پس از اصلاح باغات و افزایش سن درختان و رسیدن آنها به پیك اقتصادی، میزان برداشت این محصول به 2.2 تن در هكتار رسیده كه باز علاوه بر فاصله با استاندارد جهانی، اقتصادی هم نیست چراكه این محصول در ایران به شیوه آبی تولید می‌شود، اما در جهان نیاز به آبیاری نداشته و دیمی تولید می‌شود و به گفته مجری طرح توسعه زیتون حداقل عملكرد زیتون در ایران باید به چهار تن برسد تا بتوان باغ زیتون را اقتصادی دانست.
مجری طرح توسعه زیتون به ایسنا گفت: 13 رقم بومی زیتون در ایران ثبت شده و 104 هزار هكتار سطح زیر كشت باغات زیتون در كشور موجود است كه سال گذشته با توجه به آور بودن درختان حدود 102 هزار تن دانه زیتون برداشت شد اما امسال به دلیل اینكه سال ناآور درختان است میزان برداشت این محصول كمتر از سال قبل خواهد بود.
* باغداران تمایلی برای برداشت دانه زیتون روغنی ندارند
علی اصغر زینانلو افزوود: از 102 هزار تن زیتون تولیدی 60 درصد برای كنسرو استفاده و 40 درصد برای استحصال روغن استفاده می‌شود در حالی كه هدف توسعه باغات زیتون در كشور استحصال روغن زیتون است اما با توجه به اینكه زیتون روغنی باید دو ماه دیرتر برداشت شود و در نوبت كارخانه بماند، باغداران تمایل چندانی به برداشت دانه زیتون روغنی ندارند.
ابتدا سطح زیركشت درختان زیتون در كشور پنج هزار هكتار و در مناطق گیلان، زنجان، قزوین، طارم و گلستان بود كه هفت هزار تن میوه برداشت می‌شد اما در حال حاضر سطح زیر كشت آن به 102 هزار هكتار توسعه یافته و این محصول در 26 استان كشورمان كشت می‌شود.
* احداث 10 هزار هكتار باغ زیتون
به گفته مجری طرح زیتون 390 هزار هكتار اراضی مستعد برای توسعه باغات زیتون در كشور وجود دارد كه با اختصاص پنج میلیارد تومان اعتبار، امسال حدود 10 هزار هكتار باغ زیتون احداث می‌شود.
در برنامه پنجم توسعه 85 هزار هكتار باید به اراضی كشت زیتون اضافه شود كه البته زینانلو در این باره تاكید كرد این امر منوط به تامین اعتبار است.
با توجه به اینكه 90 درصد از روغن نباتی كشور از طریق واردات تامین می‌شود، توسعه سطح زیر كشت درختان زیتون در كشور از سال 72 با هدف تولید روغن زیتون آغاز شد كه اگر سطح زیر كشت به 500 هزار هكتار توسعه یابد پیش‌بینی می‌شود 18 درصد از نیاز روغن كشور از طریق روغن زیتون برطرف شود.
سال گذشته شش هزار تن روغن زیتون تولید شد كه اگر هم‌چون كشور اسپانیا 90 درصد از دانه زیتون را به صورت روغنی برداشت می‌كردیم، پتانسیل 20 هزار تن تولید روغن زیتون داشتیم اما در زمینه مصرف روغن زیتون و كنسرو آن، ایران برعكس جهان است چراكه از 16.5 كیلوگرم مصرف سرانه روغن زیتون در جهان، ایران تنها 150 گرم مصرف روغن زیتون دارد اما سرانه مصرف كنسرو زیتون در ایران دو برابر میانگین جهانی یعنی 700 گرم است.
* اسپانیا اولین تولیدكننده زیتون
10 میلیون و 800 هزار هكتار سطح زیر كشت درختان زیتون در جهان است كه بیشترین سطح زیركشت را در بین درختان میوه به خود اختصاص داده كه دلیل این امر، دیمی‌بودن آبیاری این باغات بوده، چرا كه هشت میلیون و 400 هزار هكتار از باغات زیتون در جهان به صورت دیمی آبیاری می‌شوند.
این دانه روغنی در 41 كشور تولید می‌شود كه اسپانیا با تولید یك میلیون و 600 هزار تن روغن زیتون اولین كشور تولیدكننده و پس از آن ایتالیا با تولید 450 هزار تن و یونان با تولید 300 هزار تن در جایگاه دوم و سوم تولید روغن زیتون قرار گرفته‌اند و پس از آن تركیه و تونس كشورهای برتر تولید كننده زیتون به شمار می‌روند.
* تاریخچه زیتون
درخت زیتون از قدیمی‌ترین درختان میوه در جهان است كه قدمت آن به سه هزار سال قبل باز می‌گردد و براساس آثار موجود از شش هزار سال پیش درختان زیتون درایران وجود داشته‌اند و اكنون در استان كرمان جنگل‌های وسیع تا سیستان و بلوچستان از گونه‌ی وحشی زیتون وجود دارند. درخت زیتون مربوط به مناطق مدیترانه‌ای از جمله كشورهای فلسطین، لبنان، سوریه، یونان و اسپانیاست.
البته كشور چین اخیرا وارد كشت زیتون شده و سالانه 25 هزار تن زیتون تولید می‌كند كه 90 درصد از این میوه را به صورت روغنی برداشت می‌كنند. كشور آرژانتین نیز از 20 سال گذشته همراه با ایران توسعه سطح زیر كشت زیتون در دستور كار خود قرار داده كه البته عمده محصول روغن و كنسرو را صادر می‌كند.
همچنین آمریكا با 270 هزار تن واردات سالانه، بزرگ‌ترین وارد‌كننده روغن زیتون در جهان است و پس از آن كشورهای برزیل، ژاپن و چین قرار دارند.
س.س