برای خیلی از ما ایرانی‌ها همیشه نوشیدن یك فنجان چای گرم بسیار دلچسب است؛ اما در سرمای دومین ماه پاییزی این لذت چند برابر می‌شود. البته نوشیدنی‌های گرم و سرد زیادی وجود دارد كه می‌توانیم در فرصت‌های مختلف از آنها استفاده كنیم ولی ایرانی‌ها از روزگاران قدیم به چای علاقه بیشتری داشته‌اند. شاید دلیلش این باشد كه چای یك نوشیدنی شرقی است.
به گزارش لقمه، ابتدا هندی‌ها و چینی‌ها از آن استفاده می‌كردند و سال‌ها بعد گیاه چای به ایران وارد شد، اما این دم‌كردنی سیاه چنان جای خود را در میان ایرانی‌ها باز كرد كه حالا در هر خانه‌ای حداقل یك بار در روز چای دم می‌كشد و خورده می‌شود و چای شیرین جزئی جدانشدنی از سفره صبحانه ما شده است.
چای اما انواع مختلفی دارد كه در تمام فروشگاه‌ها در اختیار خریداران قرار می‌گیرد. بهترین نوع این نوشیدنی به محصولات هندوستان و سیلان و ایران تعلق دارد.چای ایرانی كه نوع بهاره آن بسیار خوشمزه است در شمال ایران كاشت و برداشت می‌شود.
چای سیاه در صدر
امروزه مصرف‌كنندگان می‌توانند انواع مختلف چای را خریداری كرده، دم كنند و میل نمایند. اما معروف‌ترین این چای‌ها همچنان چای سیاه است؛ همان چای معمولی كه در خانه ایرانی‌ها وجود دارد. چای سبز هم به تازگی بیشتر شناخته شده و مصرف آن رو به فزونی است. چای قرمز یا همان چای ترش كه هم خوشمزه است و هم خاصیت دارویی دارد نیز در فروشگاه‌ها به فروش می‌رسد. البته دم كردن هر كدام از این چای‌ها روش خاص خودش را دارد، اما هنوز هم در میان خانواده‌های ایرانی چای سیاه رتبه اول را در اختیار دارد و به نظر می‌رسد تا مدت‌ها با خیال راحت این مقام را حفظ خواهد كرد.
چای با عطر ایرانی
از نگاهی دیگر هم می‌توان چای را به انواع مختلفی تقسیم كرد. این نوشیدنی محبوب در بازار، هم به صورت باز و هم انواع بسته‌بندی با نام‌های تجاری مختلف وجود دارد. چای‌های موجود در ایران شامل كله مورچه‌ای، باروتی، شكسته، قلمی و... است كه هر كس بنابر سلیقه خود و خانواده‌اش نوعی از آن را می‌پسندد و خریداری می‌كند.
از سوی دیگر بعضی خانواده‌ها از چای سیاه معمولی استفاده كرده و آن را به تنهایی دم می‌كنند و برخی دیگر برای عطر بهتر، چای معمولی را با چای عطری مخلوط می‌كنند. همین جا لازم است یادآوری كنیم كه چای عطری با عطر چای فرق می‌كند.
هر دوی اینها با چای معمولی مخلوط می‌شود ولی میزان عطر چای باید بسیار كمتر از چای عطری باشد. همچنین چای عطری را می‌توان به‌تنهایی هم دم كرد ولی عطر چای را حتما با چای معمولی مخلوط كرده و سپس دم می‌كنند.
البته بهتر است از چای معمولی استفاده كنید زیرا هم چای عطری و هم عطر چای هر دو از اسانس‌های مختلف تهیه می‌شود. اگر به عطر خاصی علاقه دارید، بهتر است از اسانس‌های خانگی و اصیل ایرانی برای معطرشدن چای استفاده كنید؛ به عنوان مثال هل، زعفران، دارچین، زنجبیل و گل محمدی نمونه‌هایی مناسب برای طعم‌داركردن چای هستند.
روی بسته‌بندی‌های چای، نوع آن هم قید شده است. دلیل این تفكیك آن است كه بعضی‌ها رنگ چای برایشان مهم است و برخی دیگر عطر و شاید طعم چای؛ ولی یك چای خوب و گوارا باید هم خوشرنگ باشد، هم خوش عطر و هم مزه گس آن حس شود. به نظر می‌رسد این چای مورد علاقه بیشتر مردم است.
بهترین راه دم‌كردن چای این است كه بگذارید آب داخل كتری یا سماور كاملا جوش بیاید؛ بعد آن را خاموش كرده تا دمای آب قدری كم شود، حالا مقداری چای درون قوری بریزید؛ بهتر است قوری هم چینی یا پیركس باشد؛ یكبار با آب گرم چای را شست وشو دهید و سپس به اندازه كافی آب داخل قوری ریخته و زیر كتری یا سماور را روشن كرده و قوری را روی آن قرار دهید. اجازه دهید تا چای خوب دم بكشد. البته گذاشتن یك پارچه تمیزی روی قوری به‌عنوان دم‌كنی هم بسیار مهم است.
یادتان باشد هر نوع چای به زمان خاصی برای دم‌كشیدن نیاز دارد ولی معمولا 10 دقیقه، فرصت مناسبی است.
از سماور زغالی تا چای‌ساز برقی
اگر سن‌تان اجازه دهد حتما به یاد دارید كه در قدیم از انواع سماورهای زغالی برای تهیه چای استفاده می‌شد و بعد از آن سماورهای نفتی به بازار آمد. چای تهیه‌شده روی سماورهای زغالی و نفتی بسیار گوارا و دلچسب بود؛ ولی كم‌كم سماورهای برقی و گازی جای نسل پیش از خود را گرفتند، البته چای دم‌شده روی آنها هم با ذائقه خانواده‌های ایرانی سازگار بود.
اما امروز دستگاه‌های برقی چای‌ساز در آشپزخانه‌های ایرانی جا خوش كرده‌اند؛ شاید شما هم یكی از آنها را خریده باشید. خیلی از خانم‌ها بر این باورند كه چای تهیه‌شده روی این دستگاه‌ها خیلی خوش‌طعم نیست و نمی‌توانند چای را مانند سماور و كتری دم كنند؛ البته برخی هم نظر دیگری دارند.
به هر حال چای با هر وسیله‌ای كه دم شود، همچنان گواراترین و لذت‌بخش‌ترین نوشیدنی برای ایرانی‌ها است. چای جزئی از زندگی روزمره مردم این سرزمین است. وقتی كه مهمان به خانه شما می‌آید اولین كار تهیه چای است. وقتی از كار روزانه خسته می‌شوید یك فنجان چای شما را سرحال می‌آورد و هنگامی كه به مهمانی می‌روید اولین چیزی كه منتظرش هستید یك استكان چای است.
برای نوشیدن یك چای دلچسب، نیازی به خریدن ظروف گران قیمت نیست، اما قدری سلیقه لازم است؛ به یقین دیدن چایی خوشرنگ در یك استكان كمر باریك و روی نعلبكی‌ای زیبا در كنار قندانی پر از قندهای سفید هم قد و قواره، به اندازه نوشیدنش دلچسب است.