غذای نذری نماد بی‌چون و چرای ماه محرم است و متبرك‌بودن آن باعث می‌شود كه بسیاری ازافراد پرهیزغذایی خود را بشكنند حتی بسیاری از خانواده‌ها دردهه اول ماه محرم پخت‌و‌پز را تعطیل می‌كنند و وعده‌های غذایی روزانه را به این نذری ها اختصاص می‌دهند.
به گزارش لقمه، براین اساس اگر این غذاها براساس اصول بهداشتی و نكات تغذیه‌ای طبخ نشود، می‌تواند تا حدود زیادی تهدیدكننده سلامت عزاداران باشد اما یك نذری سالم چه ویژگی‌هایی دارد و تكایا، مساجد، هیات‌ها یا خانواده‌هایی كه قصد توزیع غذای نذری دارند باید به چه مواردی توجه كنند؟غذاهای نذری انواع و اقسام مختلفی دارد. قیمه‌پلو، قورمه‌سبزی، زرشك‌پلو با مرغ، عدس‌پلو، عدسی، آبگوشت، آش، شله زرد، حلوا، كاچی، شربت، شیرگرم و چای ازجمله نذری‌هایی است كه در اغلب شهرها توزیع می‌شود و هركدام از آنها مزایا و معایب خود را دارد و در تهیه و طبخ آنها باید جزئیات متفاوتی را در نظر گرفت.
در قیمه ازمواد رنگی یا طعم‌زا استفاده نكنید
خورش قیمه یكی از رایج‌ترین و البته مطبوع‌ترین غذاهای نذری است. این خورش به دلیل مواد اولیه‌ای چون لپه، پیاز، گوشت و سیب‌زمینی به همراه برنج، غذایی سالم و منبع غنی از آهن است اما متاسفانه برخی از هیات‌ها برای سرخ‌كردن خلال سیب‌زمینی، پیاز یا تفت‌دادن گوشت به جای استفاده از روغن مخصوص سرخ‌كردن از دنبه حرارت‌دیده آب شده یا روغن نباتی جامد با اسید چرب ترانس بالا استفاده می‌كنند.
این روغن به دلیل آن‌كه طعمی مشابه كره دارد و غذا را بسیار لذیذ و دلچسب می‌كند نظر بیشتر آشپزها را به خود جلب كرده است، اما باید بدانید مصرف غذاهای حاوی این روغن برای بیماران قلبی ـ عروقی با چربی خون بالا بسیار مضر و خطرناك است.از سوی دیگر طبخ‌كنندگان به دلیل كمبود جا یا وقت از یك روز قبل سیب‌زمینی این خورش را خلال و به منظور جلوگیری از سیاه‌شدن، آن را در آب می‌ریزند.
در این شرایط ویتامین C سیب‌زمینی در آب حل و در نهایت خارج می‌شود. موضوع دیگر مواد رنگ‌دهنده یا طعم‌زایی كه گاهی به جای زعفران استفاده می‌شود كه اگر این مواد، غیر خوراكی و بیش از دز استاندارد مصرف شود، غذا را به طور نسبی سمی و ناسالم می‌كند.بنابراین از پوست کندن و خلال زودهنگام سیب‌زمینی خودداری كنید. به میزان مناسب از روغن مخصوص سرخ‌كردن استفاده كنید.
اگر خرید زعفران برایتان مقدور نیست به جای استفاده از پودرهای رنگی و طعم‌دار با ادویه‌جات مختلف و رب غذا را رنگین كنید.اگر میزان استفاده از رب زیاد بود از افزودن نمك اجتناب كنید، چرا كه اغلب رب‌های صنعتی حاوی میزان زیاد نمك بوده و شوری دوچندان غذا برای عزاداران مبتلا به پرفشاری خون بسیار خطرناك است.
قورمه‌سبزی را بی‌ارزش نكنید
قورمه‌سبزی یكی دیگر ازغذاهای محبوب ایرانی است و در ایام محرم طرفداران زیادی دارد؛ اما متاسفانه برخی آشپزها؛ مواد مغذی این خورش را فدای طعم آن كرده و سبزی خورش را آنقدر سرخ می‌كنند تا در نهایت به تفاله‌ای معطر دست یابند؛ غافل از آن‌كه این تفاله‌ها روغن زیادی را به خود جذب كرده و سمی می‌شود.از طرفی جا انداختن طولانی‌مدت این خورش‌ها در حرارت بالای پخت موجب تخریب مواد مغذی تركیبات آن می‌شود.بنابراین ازسرخ‌كردن و جاانداختن طولانی‌مدت این خورش خودداری كنید و بدانید سبزی‌ها دارای ویتامین‌های حساسی است كه به محض خردشدن در مجاورت هوای محیط تخریب و كم‌ارزش می‌شود.
آبگوشت؛ لذیذ اما خطرناك
آبگوشت غذایی سنتی و اصیل است كه امروزه در مقایسه با سایر غذاها كمتر نذر می‌شود و اغلب افرادی كه طالب پرو‌پا‌قرص آن هستند آن را از محله‌های قدیمی‌نشین تهیه می‌كنند، اما خوب است بدانید این غذا به دلیل آن‌كه اغلب با گوشت پرچرب گوسفند همراه دنبه و قلم طبخ می‌شود، افزایش دهنده سریع كلسترول و چربی خون بوده و زیادی آن برای افراد سالم هم مضر است بنابراین بهتر است به جای گوشت گوسفند از گوشت گوساله كم‌چرب كه از نظر مواد مغذی با یكدیگر برابر است استفاده كنید و در صورتی كه آبگوشت نذری پرچرب است آن را سرد كرده و سپس چربی جامد شده سطح آن را جدا و در نهایت میل كنید.
عدسی را شور نكنید
عدسی از دیگر غذاهای نذری ایام محرم است. عدسی اگر به همراه نان مصرف شود ارزش پروتئینی فوق‌العاده‌ای دارد، اما آگاه باشید كه عدس افزایش‌دهنده اسید اوریك است و نباید در مصرف آن افراط كرد.
نان و سیب‌زمینی نذری مخصوص بازار تهران
در برخی شهرستان‌ها یا بازار تهران سیب‌زمینی پخته نذری همراه نان بین عزاداران توزیع می‌شود؛ این نذری به دلیل میزان بالای مواد نشاسته‌ای پركالری بوده و یك وعده غذایی محسوب می‌شود و مصرف همزمان آن به همراه دیگر غذاهای نذری باعث افزایش وزن می‌شود.
حلوا را نسوزانید
در روز تاسوعا در برخی محله‌ها خانواده‌ها دورهم جمع شده و هر یك اقدام به طبخ حلوا و توزیع آن میان عزاداران می‌كنند.حلوا تركیبی از آرد، شكر و روغن است و به دلیل آن‌كه بسیار پركالری است، مصرف زیاد آن توصیه نمی‌شود. این میان‌وعده زمانی زیان‌آورتر می‌شود كه روغن آن بسوزد و آرد آن در حرارت زیاد به قدری سرخ شود كه رنگش تیره و طعمش به تلخی گراید.با تغییر رنگ آرد ماده‌ای مضر به نام آكریلامید و در اثر سوختن و دود‌كردن روغن ماده‌ای سمی به نام آكرولئین ایجاد می‌شود كه هر دو تهدیدكننده سلامت كبد است.
شیر و شربت را شیرین نكنید
بیشترین نوشیدنی‌هایی كه در ایام محرم نذر می‌شود چای، شیر و شربت است؛ این نوشیدنی‌ها بخصوص در دهه اول محرم توسط عزاداران و دسته‌جات سینه‌زنی به‌كرات استفاده می‌شود بنابراین چنانچه نذر شما شیر، شربت، كاچی، فرنی یا شله‌زرد است از زیاد شیرین‌كردن آن خودداری كنید، چرا كه نذری‌های شیرین برای عزاداران مبتلا به دیابت، اضافه‌وزن و البته افراد سالم مخاطره‌آمیز است.
برای تهیه چای نیز حتما آن را دم كنید و از مصرف چای كیسه‌ای عطری با رنگ و بوی قوی بپرهیزید.بیمارانی كه معتقدند خوردن غذای نذری تبرك دارد و موجب شفا می‌شود، نباید میزان مصرف آنها از یك قاشق غذاخوری بیشتر باشد.