این روزها، بوی نامطبوع برنج خارجی در بازارهای کشور بیش از گذشته به مشام می‌رسد و این امر در مازندران که قطب تولید برنج کشور به شمار می‌رود، ناخوشایند است.
به گزارش لقمه، این روزها خبر توزیع برنج خارجی در بازارهای کشور و خصوصا‌ً در مازندران نیز رونق گرفته است. اما این خبر در سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی نگران‌کننده است که در کنار دسترنج کشاورزان ایرانی شاهد توزیع برنج هندی و آرژانتینی در کشور باشیم.
از حدود 10 روز پیش که وزارت صنعت و معدن اعلام کرد که فروش برنج خارجی کیلویی یک‌هزار و 800 تومان در بازار آغاز می‌شود تلاطمی عجیب در بازار این محصول شکل گرفت.
این طرح مخالفان و موافقانی دارد اما در مازندران که سالانه حجم زیادی از برنج کشور را تولید می‌کند توزیع این برنج به نظر نباید موافق داشته باشد.
در حالی که برنج‌های مازندرانی از عطر و طعمی دلپذیر برخوردار است، توزیع برنج خارجی در مهد تولید برنج کشور چندان جالب به نظر نمی‌رسد.
موافقان این طرح معتقد هستند که بهرهمندی همه اقشار مردم از محصول برنج از اهداف این طرح است.
در بازاری که امروز در دست واسطه‌ها است و هر روز قیمت برنج ایرانی بیشتر می‌شود شاید توزیع برنج ارزان تنها چاره کار باشد تا هم دست واسطه‌های برنج داخلی اندکی کوتاه شود و هم این‌که مردم بیشتری بتوانند برنج تهیه و استفاده کنند اما این تنها فایده این طرح است و هزاران معایبی که زنجیره‌وار با این طرح در ارتباط است، بیشتر نیازمند توجه است.
راه دوری نرویم سال‌ها است که کشاورزان از رنج‌های زیادی گلایه دارند اما هنوز نتوانسته‌اند دستاندرکاران را به حمایت از خود امیدوار کنند.
شاید اگر بازار برنج از ابتدا در اختیار کشاورز بود و شالیکار می‌توانست با تسهیلات ارزان قیمت تولید و کاهش قیمت نهاده‌های این بخش، سود قابل قبولی به دست آورد کار به حضور واسطه‌ها نمی‌کشید.
حضور واسطه در بازار برنج از جایی آغاز می‌شود که کشاورز برنج‌کار توان تولید با هزینه‌های بالای کشت را ندارد و به این دلیل مجبور می‌شود قرض سنگین بگیرد یا این‌که برنجش را از پیش به واسطه بفروشد.
این امر موجب می‌شود که در اندک زمانی پس از برداشت برنج، این محصول در اختیار واسطه قرار گرفته و واسطه نبض بازار را در اختیار بگیرند و قیمت برنج را در ایامی مانند شب عید به چندین برابر خریداری شده به فروش برساند.
به این دلیل که توجه به کشاورزی از ابتدای چرخه تولید صورت نگرفته است؛ هزینه‌های کشاورز افزایش یافته است، در کنار آن زمین‌های کشاورزی کوچک‌تر و محصولات کم‌بازده شدند تا چاره‌ای جالب به نام برنج خارجی پیدا شد.
در کنار کم‌توجهی به کشاورز و محصولش بازار برنج خارجی داغ‌تر شد.
در این میدان اما مسئولان نیز کم نگذاشتند و اختلاف بر سر میزان نیاز کشور به واردات نیز بهانه‌ای برای افزایش ورود این محصول شد.
شاید به ظاهر توزیع برنج خارجی در میان مردم، زمینه‌ساز بهرهمندی همه اقشار از یک محصول استراتژیک است اما اینجا نیز نبض بازار در اختیار دلال بزرگ‌تری است.
واسطه‌ای که امروز چندین هزار تن برنج با ارز مرجع وارد می‌کند و با حاشیه سود یک‌هزار و 500 تومان در هر کیلو به مردم فروخته می‌شود نیز تصویری دیگر از این بازار مکاره جدید است.
بازاری که پایه‌هایش از عدم توجه به کشاورز و کشاورزی نشأت گرفته است این روزها ذائقه مردم را نیز تغییر می‌دهد.
در ماه‌ها و سال‌های گذشته اگرچه برنج ایرانی و خارجی در بازار در کنار هم به فروش می‌رفت اما این بار برنج خارجی داغ‌تر و مهیا‌تر و البته ارزان‌تر در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
برای قشر آسیب‌پذیر اما مهم نیست که برنجش داخلی و یا خارجی باشد مهم این که رنگ دانه‌های سفید برنج بر سر سفره‌اش باشد.
ماجرا آنجا سخت است که پای کشاورز برنج‌کار در میان باشد با چندین هکتار زمین و هزینه‌های بالای تولید و ناامیدی که هر روز پررنگ‌تر می‌شود.
راهی که امروز با توزیع برنج خارجی در کشور گذاشته شده تیشه‌ای است که به ریشه محصول ایرانی می‌زند بدون آنکه به عواقب آن اندیشیده شود.
در گفت‌وگوهایی با دست اندرکاران اقتصادی و کشاورزی تلاش می‌کنیم تا به معایب و مزایای توزیع برنج خارجی در بازار کشور به ویژه مازندران بپردازیم.
===============
گزارش از الناز پاک‌نیا