یكی از روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده از قرص‌های جلوگیری است. این قرص‌ها مانند تمامی داروهای دیگر دارای عوارض كوتاه‌مدت و دراز‌مدت است. در این مقاله سعی می‌شود مزایا و معایب این روش جلوگیری به اختصار شرح داده شود.
به گزارش لقمه، قرص‌های جلوگیری حاوی دو هورمون اصلی بدن است كه توسط تخمدان‌ها ساخته می‌شود، یعنی استروژن و پروژسترون.
این دو هورمون به اشكال مختلفی ساخته می‌شود و در نتیجه قرص‌های جلوگیری متفاوتی تولید شده كه از نظر تاثیر بر افراد مختلف و بخصوص عوارض كوتاه‌مدت متفاوت است.
از جمله عوارض كوتاه‌مدت این قرص‌ها تهوع و استفراغ، سرگیجه، افزایش‌وزن، افزایش موی زائد، جوش‌های هورمونی یا آكنه، لكه‌های صورت و كاهش میل جنسی است.
این عوارض در همه افراد به صورت یكسان بروز نمی‌كند و همین‌طور در انواع قرص‌های جلوگیری به یك شكل وجود ندارد.
همان‌طور كه با خوردن قرص استامینوفن همه دچار نارسایی كبدی نمی‌شوند، همه با خوردن قرص جلوگیری چاق نمی‌شوند، البته می‌توان با استفاده از انواع جدیدتر دارو از این عوارض جلوگیری كرد.
بسیاری تصور می‌كنند خوردن قرص منجر به نازایی می‌شود درحالی كه هیچ نوع قرصی این عارضه را حتی به‌صورت كوتاه‌مدت ندارد و با قطع قرص بلافاصله امكان باروری وجود دارد.
از عوارض طولانی‌مدت مصرف این قرص، اثر بر سیستم انعقادی است كه به ایجاد عارضه ترومبوامبولی یا افزایش امكان ایجاد لخته در خون منجر می‌شود.
این عارضه بسیار خطرناك در یك نفر از هر صد هزار مصرف‌كننده رخ‌می‌دهد بخصوص در كسانی كه به صورت ژنتیك استعداد این بیماری را دارند؛ بنابراین مصرف قرص در كسانی كه این بیماری را در بستگان درجه یك خود دارند یا در حاملگی دچار این مشكل شده‌اند، ممنوع است.
از عوارض طولانی‌مدت دیگر قرص، امكان افزایش احتمال سرطان سینه در كسانی است كه بیش از پنج سال متوالی از قرص‌های جلوگیری استفاده كرده‌اند.
همان‌طور كه گفته شد این احتمال ممكن است افزایش یابد با این حال به همه توصیه می‌شود از این روش به صورت دائم بیش از پنج سال پشت سر هم استفاده نشود، بلكه به صورت منقطع استفاده شود.
از اثرات مضر دیگر داروی ضدبارداری افزایش چربی‌های خون، افزایش قند و فشار خون در كسانی است كه این بیماری‌ها را دارند، پس مصرف قرص جلوگیری در این افراد ممنوع است.
همین‌طور در افراد بالای 35 سال كه سیگار می‌كشند، مصرف این دارو ممنوع است و كسانی كه بیماری قلبی یا كبدی دارند و در مبتلایان به میگرن با علائم خاص و سرطان سینه مصرف قرص ضدبارداری ممنوع است.
كسانی كه خونریزی از دستگاه تناسلی با علت نامشخص دارند نیز نباید از این قرص‌ها استفاده كنند.
قرص‌های جلوگیری دارای فوایدی نیز هست از جمله كاهش احتمال سرطان رحم، تخمدان و كولون، درمان اندومتریوز و تنبلی تخمدان، كاهش خونریزی عادت ماهانه و در نتیجه كاهش كم‌خونی.
دكتر ثریا عالمی - جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان