امروزه با توجه به فرهنگها و متعاقب آن ذائقههای مختلف در این دنیای بزرگ انواع رستوران و مکان پذیرایی با امکانات و شرایط مختلف و درجهبندیهای گوناگون(در برخی از کشورها) جهت پذیرایی و ارائه خدمات غذا و نوشیدنی (FOOD & BEVERAGE) اعم از این که به صورت مستقل و یا به عنوان یکی از بخشهای مدیریتی در هتلها اداره میشوند، به وجود آمده که در ذیل به بررسی و تفصیل در مورد برخی از آنها که با فرهنگ این مرز و بوم مغایرت ندارد، میپردازیم.
رستورانهای اصلی
MAIN RESTAURANT
این گونه رستورانها در حقیقت همان مکانهای پذیرایی از میهمان هستند که اغلب از منوی تقریبا مشابه جهت ارائه خدمات در سطح یک کشور استفاده کرده و نمونهای از واحدهای پذیرایی بوده که خارج از هتل نیز به چشم میخورند. این گونه رستورانها در دو نوبت نهار و شام فعال بوده و جهت پذیرایی از میهمان اغلب از روش پلیت سرویس (PLATE SERVICE) همراه با بهترین و مرغوبترین ابزار پذیرایی استفاده میگردد. در طراحی این گونه رستورانها باید به نکته مهمی دقت داشت و آن طراحی فضای آشپزخانه و نحوه ارتباط آن با سالن پذیرایی در یک طبقه و همسطح میباشد. از رستورانهای اصلی نه تنها میهمانان هتل بهرهمند میشوند بلکه بسیار افرادی هستند که برای صرف نهار یا شام به این مکان نیز مراجعه میکنند.
رستورانهای سنتی
TRADITIONAL RESTAURANT
در اغلب هتلهای بینالمللی معمولا با توجه به پیشینههای فرهنگی، تاریخی و موقعیت جغرافیایی رستورانهایی با عنوان رستوران سنتی یا محلی و بومی دیده میشود که با فرهنگ فولکلور منطقه تطابق داشته و برای بومیان آن منطقه تداعی کننده گذشته آنان میباشد. با توجه به آنچه گذشت باید توجه داشت كه روش پذیرایی در این گونه رستورانها برگرفته از همان فرهنگ فولکلور مردم منطقه میباشد.
رستورانهای داینینگ روم
DINING ROOM
در هتلهای بینالمللی و لوکس که غالبا از گرید بالایی نیز برخوردار هستند، مکانی ویژه به نام داینینگ روم جهت پذیرایی و سرو شام وجود دارد که دارای ویژگیهای خاص خود از قبیل نور ملایم، پخش موسیقی زنده به صورت تکنوازی پیانو یا ویلون، استفاده از بهترین نوع ابزار و وسایل پذیرایی، استفاده از گلدان و شمعدان روی میزها، انتخاب میز و صندلی و مبلمان پذیرایی از بهترین نوع، انتخاب رنگ جگری یا قهوهای و قرمز در طراحی دکوراسیون و رنگ بندی فضاها میباشد. نیروی انسانی فعال در این گونه رستورانها غالبا مرد بوده و آشنایی کامل به روشهای مختلف پذیرایی داشته تا بهترین خدمات به میهمان ارائه گردد. منوی ارائه شده در داینینگ روم نسبت به دیگر رستورانها سبکتر بوده اما به لحاظ قیمت گرانتر است .
دو نکته مهم و قابل توجه در مورد رستورانهای داینینگ روم
الف) وجود مکانی بنام اندیکس در مدخل ورودی سالن جهت انتظار میهمان تا رسیدن دیگر همراهان و نگهداری لوازم اضافه آنان مانند چتر، پالتو و ... میباشد. در صورت لزوم در این مکان از میهمان با نوشیدنیهای خاص پذیرایی میگردد و حضور فردی از تیم پذیرایی که وظیفه تشریفات ورود و بدرقه میهمان هنگام خروج بر عهده دارد، CAPTAIN RECEPTION نامیده میشود.
ب) استفاده میهمانان خاص و ویژه از فضایی اختصاصی بنام PRIVATE DINING ROOM میباشد.
رستورانهای بالروم
BALL ROOM
بالرومها مکانهایی جهت پذیرایی از ضیافتها ومهمانیهای مجلل هستند که با شرایط ویژهای ساخته شده و مورد بهرهبرداری قرار میگیرند که در ذیل به بررسی برخی از ویژگیهای مهم بالرومها میپردازیم.
بالرومها در مقایسه با دیگر مکانهای پذیرایی در هتل از فضای بزرگتر و ارتفاع بیشتر برخوردار بوده و معمولا در طراحی فضای فوق حتیالامکان از ستون استفاده نمیگردد. معمولا جهت پوشش دیوارها از مخمل یا ماهوت و اخیرا از کاغذدیواریهای ویژه استفاده میگردد و با توجه به استفادههای گوناگون از این سالنها معمولا از یک روش خاص جهت چیدمان و پذیرایی استفاده نمیشود. سالنهای بالروم به صورت چند منظوره طراحی گردیده و دارای سن ثابت و یا متحرک بوده تا در مراسم و میهمانیهای مختلف مورد استفاده بهینه قرار گیرد. بالرومها به لحاظ نورپردازی و پخش صوت نیز دارای تجهیزات حرفهای و کامل و لوسترهای گران قیمت، شیک و مجلل بوده که بنا به نیاز میهمان توسط کنترلرهای حرفهای تنظیم میگردد. بالرومها همانند سالنهای داینینگ روم دارای فضای اندیکس بوده با این تفاوت که دارای دو اندیکس یکی ورودی و دیگری خروجی نیز میباشند همچنین در این سالنها اطاقی جهت استقرار خبرنگاران و اطاقی جهت تجدید آرایش بانوان یا تعوض و تجدید لباس آقایان درنظر گرفته میشود.
رستورانهای گریل روم
GRILL ROOM
گریل روم به رستورانهایی اطلاق میشود که کلیه اغذیه طبخ و ارائه شده در آن به روش گریل تهیه میشود. در ایران این روش طبخ را با نام دیگری که به آن طبخ روی چدن میگویند میشناسند. منوی این گونه رستورانها را اغلب انواع استیک و شاتوبریان و بیفتک و غذاهایی از این قبیل تشکیل میدهد. در گریل رومها پرداخت صورتحساب معمولا به صورتCASH PAID بوده و توسط میهمان انجام میپذیرد. میز و صندلی در این رستورانها غالبا چوبی بوده و در موارد معدودی از سرویسهای فرفورژه یا بامبو نیز استفاده میگردد.
رستورانهای باربیکیو
BARBECUE RESRAURANT
این گونه رستورانها غالبا در فضاهای باز مانند باغ، کنار استخر و... قرار دارند. علت نامگذاری این رستورانها استفاده از منقل جهت طبخ اغذیه مختلف مانند کبابها است. در چیدمان این رستورانها از تجهیزات سبک و قابل حمل و اغلب به رنگ روشن استفاده میگردد. سرویس روی میزها ساده بوده و معمولا به نمکدان، فلفلدان، گلدان و پایه نگهداری دستمال به صورت ثابت ختم میشود و سرویس پذیرایی پس از حضور میهمان به روی میز انتقال داده میشود.
امروزه در برخی هتلها این رستوران را در فضای بسته نیز مشاهده میکنیم که این مساله باعث تغییر در نحوه چیدمان میز و صندلیها و نحوه پذیرایی از میهمان نیز میشود.
کافی شاپ
COFFEE SHOP
این مکان همان طور که از نامش پیداست در گذشته محل تهیه و سرو انواع قهوه بوده اما امروزه به محل تهیه و سرو انواع نوشیدنیهای سرد و گرم غیرالکلی و نیز انواع شیرینی و کیک و در بعضی نقاط حتی انواع اسنک و اغذیه سبک مبدل گردیده است.
لازم به ذکر است امروزه کافیشاپ در هتلها علاوه بر ارائه خدمات بالا، محل سرو صبحانه نیز میباشد. از ویژگیهای قابل توجه دیگر کافی شاپ در هتلهای بزرگ و مجلل باید به ساعت کاری آن که به صورت 24 ساعته آماده ارائه خدمات به میهمانان میباشد به خصوص میهمانانی که نیاز به پذیرایی خارج از ساعت کاری رستوران دارند اشاره کرد. کافی شاپها غالبا دارای آشپزخانه مجزا از آشپزخانه اصلی در هتل بوده و اغلب میز و صندلیها از جنس چوب مرغوب و زیبا انتخاب شده و از پارچه رومیزی جهت پوشش صفحه میز استفاده نشده و به جای آن از صفحاتی کاغذی با تصاویر زیبا یا تبلیغاتی در مورد خدمات هتل بنام شوپلیتSHOW PLATE یا آندرپلیتUNDER PLATE استفاده میشود. در رنگبندی دکوراسیون کافیشاپها ترکیب رنگهای شاد و زنده با نورپردازی نیمه روشن مد نظر قرار میگیرد.
تی لانج
TEALUNGE
مکانی است آرام در مجاورت لابی هتل که جهت استراحت کوتاه مدت میهمان فراهم میگردد. در مکان فوق به جای استفاده از میز و صندلی از مبلمان و کاناپههای راحت و میزهای کوتاه استفاده شده و هیچ گونه سرویسی به جز زیرسیگاری و گلدان روی میزها قرار ندارد. فضای آن عموما کوچکتر از لابی بوده و در گوشه و کنار آن استند، روزنامه و گاهی مجله قرار دارد. تی لانج همانطور که از نامش پیداست در گذشته محل سرو انواع چای و کیک یا شیرینیهای سبک بوده که در کانتر ویژه این مکان آماده و سرو میشده اما امروزه متاسفانه به دلایل عدیده رعایت این اصول به دست فراموشی سپرده شده تا جایی که دیگر اثری از این مکان حتی در هتلهای جدیدالتاسیس با درجهبندی بالا دیده نمیشود و اگر به طور اتفاقی در هتلی به این مکان برخورد کنیم با تعجب شاهد منوی غذای ویژه در تی لانج خواهیم بود و در برخی موارد اساتید نسل جدید حتی از تلفظ صحیح نام این مکان عاجزند .
سلف سرویس
SELF SERVICE
سلف سرویسها با ایده پذیرایی سریع و پر سرعت طراحی و ساخته شده و ارائه خدمات و سرویس پذیرایی در آنها بسیار ساده میباشد به شکلی که معمولا انواع اغذیه و اشربه درون کانترهای نگهداری گرم یا سرد بنام بن ماری درمعرض دید میهمان به صورت خطی قرار گرفته که در ابتدای این خط میهمان ظروف و سرویس مورد نیازش را در اختیار گرفته و سپس در طول خط پذیرایی حرکت میکند و انواع اغذیه و سالاد و... مورد نیازش توسط آشپزی که پشت خط قرار گرفته سرو میشود. نکته قابل توجه در مورد سلف سرویسها وجود صندوق در انتهای خط پذیرایی میباشد میهمان پس از انتخاب در انتهای این خط صورتحساب خود را قبل از صرف غذا پرداخت میکند.
بوفه
BUFFET
از بوفه میتوان به عنوان نوع مدرن و مجلل سلف سرویس نام برد. در اینجا لازم به توضیح است که بوفه و سلف سرویس در اصل از انواع روشهای پذیرایی بوده اما امروزه به دلیل وجود رستورانهایی که برای پذیرایی از میهمان خود از این روشها استفاده میکنند که متعاقب آن چیدمان سالنها نیز متفاوت بوده و به عنوان نوعی رستوران تلقی میگردند. این فضا غالبا در هتلهای مجلل به جهت پذیرایی از میهمانهای بزرگ و ضیافتهای خاص مورد استفاده قرار گیرند با این تفاوت که به جای کانتر گرم و سرد از ظروف شیک و مجللی به نام چفینگ دیش که بر روی میزهای ویژهای با تزیینات خاص قرار میگیرد، استفاده میشود.
ترجمه و تالیف: انوشیروان اسلامی