احتمالا با خواندن این مطلب ناراحت خواهید شد اما این هشدارها را جدی بگیرید. شما باید سالم غذا بخورید و بدانید كه برخی مواد غذایی هستند كه نهتنها سالم نیستند بلكه شما را معتاد میكنند.
لقمه: شما هم معتاد هستید؟ نمیخواهیم به شما بیاحترامی كنیم یا خدای ناكرده تهمت بزنیم، فقط فكر كردیم كه شاید شما هم یكی از كسانی باشید كه به غذاها یا حداقل یكی از غذاها معتاد باشید. خب، در این مقوله شاید شما كمتر از هر اعتیاد دیگری مقصر باشید اما باید بدانید كه این اعتیادها برای شما بسیار خطرناك هستند و میتوانند جانتان را در خطر قرار دهند. باید این اعتیاد و بهخصوص غذاهای معتادكننده را بشناسید و از آنها پرهیز كنید.
زنان بیشتر در خطر هستند
یك نكته جالب و البته بسیار مهم این است كه در مورد اعتیاد به غذا احتمال اینكه زنان درگیر این اعتیاد شوند بیشتر از مردان است. دكتر گرهارد میگوید: «زنان به طور معمول سعی میكنند در مقابل وسوسه خوراكیها مقاومت كنند اما بعد مقاومت آنها شكسته میشود و اینگونه میشود كه مغز نسبت به این نوع رفتار حساس شده و یك چالش روحی و عصبی شكل میگیرد كه حالت اعتیاد به غذاها را از یك حالت جسمی به یك حالت جسمی-روحی بدل میكند و رابطه ناسالمی میان فرد و غذا شكل میگیرد.»
اجداد ما سالمتر بودند چون...
پروفسور اشلی گرهارد، متخصص روانشناسی در دانشگاه میشیگان میگوید: «ما بر اساس تحقیقاتمان به این نتیجه رسیدهایم كه برخی غذاها را باید در دسته مواد معتادكننده و اعتیادآور طبقهبندی كرد. البته اینجا منظور ما كلم بروكلی یا اسفناج نیست عمدتا غذاهای صنعتی و فرآوری شده مورد نظر ما هستند. برای مثال ما در مورد برخی كیكها، شیرینیها و چیپسها صحبت میكنیم كه در مورد اعتیاد بدن به آنها باید میزان شكر، نمك و چربی به كار رفته در آن را مقصر دانست.»
دكتر گرهارد ادامه می دهد: «در زمان اجداد ما شكر وسیلهای بسیار لوكس بود كه به میزان بسیار كم به كار گرفته میشد و نمك ادویهای گرانبها بود كه فقط برای طعمدار كردن غذاها استفاده میشد و چربی هم تنها از گوشت شكار یا ماهیها به دست میآمد اما حالا به لطف غذاهای فرآوری شده و صنعتی قند، نمك و چربی پای ثابت غذاهای مصرفی بسیاری از مردم شده اند و در عوض مواد مفیدی مثل فیبر و پروتئین كمتری به بدن میرسد.»
از كودكی تا بزرگسالی
پاستا
پاستا غذای محبــوب بسیاری از كودكان است اما این غذای محبوب از كودكی همراه افراد میماند و در بزرگسالی هم غذای محبوب آنها محسوب میشود. فكر كنید كه وقتی یك پاستای پرحجم را با كره، نمك، پنیر، سس و نوشابه میخورید چقدر مواد مضر وارد بدنتان میكنید و حالا به این فكر كنید كه به صورت عادتی این غذا را بخورید. دكتر آندرا ویل، متخصص و رئیس مركز پژوهشهای دانشگاه آریزونا میگوید: «مطالعات ما نشان داده كه پاستا از جمله مواد غذایی معتادكننده است. در واقع آدمهای بسیاری هستند كه در فواصل منظم یا غیرمنظم هوس شدیدی به خوردن پاستا پیدا میكنند.» اما راه خلاص شدن از چنین اعتیادی این است كه اولا سسهای پركالری را از پاستا حذف كنید، در صورت امكان پنیر به آن نزنید، آن را با روغن زیتون بپزید و حتما از پاستاهایی استفاده كنید كه دارای اندكس گلایسمیك پایینتری هستند.
وقتی پاها سست میشود
شیرینیهای خامهای و كیكها
خیلیها هستند كه به شما خواهند گفت كه با دیدن شیرینی خامهای و كیكها پایشان سست میشود و نمیتوانند در مقابل آنها مقاومت كنند. علت اعتیادآوری آن هم مشخص است میزان بسیار زیاد قند در واحد حجم آن اما حواستان باشد اگر خیلی زیاد كیك تولد بخورید تعداد شمعهایی كه میتوانید روی آن بگذارید خیلی زیاد نخواهد شد. در واقع اعتیاد به این شیرینیها عمر شما را كوتاه میكند زیرا باعث ایجاد چاقی، دیابت و سندرم متابولیك در شما میشود.
سبد نان را کنار بگذارید
نان سفید
احتمالا میدانید كه نان سفیدی در فریزر خانهتان نگهداری میکنید جزء غذاهای سالم نیست. اینگونه نانها فیبر زیادی ندارد و عاری از سبوس بوده و در واقع ارزش غذایی آن بسیار كم است اما متاسفانه در هر رستورانی كه وارد میشوید یك ظرف نان سفید پیشروی شما گذاشته میشود كه با خوردن آنها خودتان را سیر كنید. بعد آرامآرام میبینید كه خوردن نان سفید به یك عادت و یك هوس پایانناپذیر در شما بدل شده است. بهترین كار این است كه از همین حالا نانهای غلات كامل و نانهای فیبر و سبوسدار را جایگزین نان سفید كنید.
خوشمزه خطرناك
دونات
تعجب كردید؟ دكتر جناروناسكی، متخصص تغذیه میگوید: «از بین شكر، نمك و چربی، شكر اعتیادآورترین است. مطالعات در مدلهای حیوانی نشان داده است كه هر وقت شكر و قند زیادی به حیوانات داده میشود در بدن آنها هورمون دوپامین ترشح میشود كه سبب ایجاد حس خوب است، به همین دلیل است كه بدن گاهی نیاز شدیدی به قند حس میكند، این همان اتفاق ناراحتكنندهای است كه در مورد معتادان به سوءمصرف مواد میافتد و آرامآرام میزان نیاز بدن آنها به این مواد بیشتر هم میشود. دونات یكی از مواد غذایی است كه بسیار شیرین است و برای همین بدنتان را به خودش عادت میدهد.»
چیپسهای شكردار
علت اعتیادآور بودن چیپـــس در میـزان چربـــی و نمك آن است اما جالب است بدانید كه برخی برندها جدا از نمك و چربی بسیار زیاد از شكر هم در تولید برخی از انواع چیپسها استفاده میكنند. مطالعات نشان داده كه حتی چیپسهای سبزیجات هم مقدار بسیار زیادی چربی، نمك و كالری دارند. اگر معتاد به مصرف چیپس هستید و روزتان بدون خوردن چیپس شب نمیشود، توصیه میكنیم كه خودتان با استفاده از سیبزمینی، نمك دریایی و سبزیجات و مقدار بسیار كمی روغن چیپس خانگی تهیه كنید و از خوردن آن لذت ببرید.
همه اعتیادآورها در یك برش شیرینی
شیرینی خشك و بیسكویتهای شیرینیمانند
دكتر آلكس منزولناوا، از مركز تحقیقات تغذیهای نیولایف هرم در نیویورك میگوید: «تا به حال دقت كردهاید كه با خوردن كوكیها و شیرینیهای موسوم به شیرینی خشك، هیچوقت احساس سیری و پری نمیكنید، خب علت این است كه این شیرینیها چربی و كالری زیادی وارد بدن شما میكند اما شما را سیر نمیكند. متاسفانه شكر زیاد موجود در آنها باعث میشود كه شما یك ماده غذایی ناسالم را به مقدار زیاد وارد بدنتان كنید. یادتان باشد خیلی از این شیرینیها هر سه عامل نمك، قند و چربی و البته كالری زیاد را در خود دارند.»
كابوس همه آنهایی كه رژیم میگیرند
سیبزمینی سرخكرده
سیبزمینی سرخكرده كابوس تمام كسانی است كه رژیم غذایی میگیرند. متخصصــان تغذیـــه میگویند كه یكی از مهمترین علتهای عدم موفقیت بسیاری از افرادی كه رژیم غذایی میگیرند همین سیبزمینی سرخ كرده است. سیبزمینی شكر طبیعی در خودش دارد و برای سرخ كردن به آن مقدار زیادی روغن و نمك اضافه میكنند و اینگونه میشود كه غذای هوسبرانگیزی پیش رویتان دارید كه تمام عوامل اعتیادآور را در خود دارد. جدا از تمام خطرات سیبزمینی كه مربوط به كالری و چربیهای اشباع شده زیاد و نمك بالای آن است، بیشتر سیبزمینیهای سرخكرده موجود در بازار دارای ماده آكریل آمید است كه مادهای سرطانزا محسوب میشود.
بازیچه بچگیها شما را معتاد میكند
آبنبات
اینكه آبنبات در مكان دوم این فهرست قرار گرفته برایتان عجیب است؟ اما نباید تعجب كنید. دكتر مارك گلر، مدیر مركز روانپزشكی دانشگاه فلوریدا كه 30 سال است در مورد اعتیاد به غذا تحقیق میكند، میگوید: «مطالعات ما نشان داده افرادی كه در دوره جنینی مادر آنها مواد قندی زیادی مصرف كرده و در دوره كودكی مواد قندی در رژیم غذایی آنها جای ثابتی داشته است در دوره بزرگسالی به مواد غذایی بسیار شیرین واكنش شدیدی نشان میدهند. آبنبات یكی از اصلیترین مواد غذایی است كه افراد بزرگسال به آن اعتیاد پیدا میكنند.» برای آنكه فرزندتان در آینده فردی معتاد نباشد از همین حالا میزان قند و شكری كه روزانه به اشكال مختلف به بدن او میرسد را محدود كنید.
سالم است؟ سالم نیست؟
شكلات
علاقهمندان به شكلات همیشه میگویند مطالعات نشان داده شكلات میتواند از قلب در مقابل سكته قلبی محافظت كند اما جهت اطلاع اینكه تنها شكلاتهای تلخ این خاصیت را دارند ودر ضمن شكلاتهای تلخ هم به هر حال حاوی قند و میزان كالری بالا در حجم كم هستند كه میتواند مشكلات زیادی را برای بدن ایجاد كند. دكتر جنارو ناسكی میگوید: « برخی پزشكان و متخصصان تغذیه معتقدند باید از واژه شوكوكیـــك در مورد معتادان به شكلات استفاده كرد. نتایج مطالعهای كه در سالهای 1997 تا 1999 انجام گرفته نشان میدهد كه این افراد پس از خوردن شكلات واكنشهای فیزیكی، رفتاری و احساسی نسبت به آن نشان میدهند كه مشابه رفتار افراد معتاد به سوءمصرف مواد پس از استعمال مواد مخدر است. اگر هرچند روز یكبار قطعه كوچكی از شكلات تلخ بخورید خطری متوجه شما نخواهد بود اما یادتان باشد كه بیشتر شكلاتهای در دسترس قند، چربی، كالری بالا و روغن دارند.»
نكته مهم
بزرگترین ماده غذایی معتادكننده انسان بستنی است
بستنی
شما هم كسانی را میشناسید كه با تعجب میگویند: «دست خودم نیست، وقتی بستنی میبینم نمیتوانم در مقابل آن مقاومت كنم.» افراد بسیاری هستند كه در خواب رؤیای بستنی خوردن میبینند و به محض بیدار شدن سراغ فریزر میروند و بستنی میخورند. بزرگترین ماده غذایی معتادكننده انسان بستنی است. جالب است كه مطالعات جدید نشان داده مصرف بستنی به مقدار زیاد جدا از تمام عوارضی كه دارد ممكن است تمایل بدن به غذاهای سالم مثل میوهها و سبزیجات را كاهش دهد. در واقع بستنی در صورتی كه خوردن آن به یك عادت بدل شود شما را به خودش معتاد میكند و شما دیگر هوس مواد غذایی دیگری نخواهید كرد و به جای هرچیز دیگری بستنی خواهید خورد.