رژیم غذایی در افراد فشار خون بالا

به گزارش لقمه، افراد دچار پرفشاری، نیاز به كاهش دریافت سدیم دارند.نیاز روزانه یك فرد بزرگسال به نمك یك دهم قاشق چایخوری است محدودیت مصرف نمک (کم کردن نمک در رژیم غذایی، حدود ۶ گرم نمک طعام یا ۴/۲ گرم سدیم روزانه) مقادیر بیشتر نمك فقط در شرایط آب و هوایی گرم یا در طول شیردهی لازم است. در این موارد یك قاشق چایخوری نمك كافی خواهد بود.

محدودیت مصرف نمک در رژیم غذایی آثار بسیار مفیدی در کنترل بیماری هیپرتانسیون داردکه شامل:

بهبود کفایت درمان طبی فشار خون،کم کردن دفع پتاسیم ناشی از مصرف داروهای مدر ، برگشت هیپرتروفی (افزایش ضخامت) دیواره قلب ،کاهش دفع پروتئین از ادرار،کاهش دفع کلسیم از ادرار ،کاهش استئوپوروز ،کاهش شیوع سرطان معده ،کاهش شیوع سکته ی مغزی ،کاهش شیوع آسم ،کاهش شیوع آب مروارید می شود .

پتاسیم و كلسیم اضافی نیز می‌تواند به كاهش فشارخون كمك كند. (مصرف ترکیبات و غذاهای حاوی پتاسیم (حدود ۳۵۰۰ mg/d کلسیم و منیزیوم) » موز، زردآلو، انجیر، هلو، مرکبات از نظر پتاسیم کاملاً غنی هستند و لذا مصرف گریپ فروت انگور و آلو میوه‌هایی سرشار از پتاسیم هستند و سیب‌زمینی، سیر، براكلی، كدو سبز، قارچ و گوجه‌فرنگی و سبزی‌ها سرشار از پتاسیم هستند.

حبوبات نیز از این نظر غنی‌اند. میوه‌ها و سبزی‌ها دارای مقدار كم ‌سدیم هستند و باید به وفور مصرف شوند.در مطالعات مقایسه‌ای میان گیاه‌خواران با افراد غیرگیاه‌خوار، مشاهده شده است كه متوسط فشارخون گیاه‌خواران كمتر است.یكی از علل این تفاوت را دریافت بیشتر پتاسیم در گیاه‌خواران دانسته‌اند.

» مركبات، توت‌ها و سبزی‌های دارای برگ سبز، ‌منابع خوب ویتامین ث هستند . دریافت كم این ویتامین با پرفشاری ارتباط دارد.
مصرف مكمل ویتامین ث درافراد دچار پرفشاری و همچنین افراد سالم سبب كاهش فشارخون می‌شود.
» گوشت و مرغ طبخ شده بدون نمك برای افراد دچار پرفشاری توصیه می‌شود. برای معطركردن گوشت می‌توان از سبزیهای معطر، ادویه‌ها و میوه‌ها استفاده كرد. به عنوان مثال برای گوشت گوسفند از مرزنگوش و مریم گلی، برای مرغ از شوید و ترخون و برای جگر از پرتقال می‌توان استفاده كرد.
» ماهی تازه، ‌منجمد یا كنسروشده بدون آب نمك خوب هستند. می‌توان ماهی را با برگ‌بو، شوید، فلفل قرمز و سیاه، ادویه‌ها، مركبات، سس‌های خانگی بدون نمك و سایر سبزی‌ها معطر كرد. ماهی‌های حاوی اسیدهای چرب مفید از قبیل حلوا، قزل‌آلا و قباد چندین بار در هفته توصیه می‌شوند.
» سبزی‌های ریشه‌ای از قبیل سیب‌زمینی، همچنین برنج، ماكارونی، رشته‌ها و حلیم‌ بدون نمك و همچنین مواد نشاسته‌ای دارای سدیم كم هستند و می‌توان به عنوان پایه‌ای برای وعده غذایی از آنها استفاده كرد.
» دانه كنجد و سبزی‌های برگ سبز، منابع كم سدیم و تامین كننده كلسیم هستند.
» سیر نیز به كاهش فشارخون كمك می‌كند.( مصرف سیر (۷/۲ گرم روزانه) و برخی داروهای گیاهی).
افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی (سبزی ها و میوه ها حدود ۴۰۰ گرم روزانه).

کاهش مصرف چربی و خصوصاً چربیهای اشباع شده (جامد)و در صورت مصرف چربی، استفاده از چربیهای اشباع نشده (مثلاً روغن زیتون به علت دارا بودن چربی غیر اشباع، فشار خون را کاهش می دهد) و یا کاهش چربی های خون با تجویز دارو.

مصرف روغن ماهی و اسیدهای چرب Omega ۳ (n۳) غیراشباع( البته ماهی های آبهای آزاد دارای این خواص هستند). توصیه می شود ۱۱۴ گرم ماهی، ۴ بار در هفته مصرف شود.

محدودیت مصرف پروتئین در برخی موارد خاص مانند بیماریهای کلیه.

به نظرمی رسد مصرف قند و شکر تصفیه شده در افزایش فشار خون مؤثر باشند در حالی که قندهای مرکب تمایل به کاهش فشار خون دارند.مصرف آنتی اکسیدان ها مانند ویتامین C که باعث بهبود اتساع عروق می شوند ولی به نظر نمی رسد مصرف ویتامین E در کاهش فشار خون مؤثر باشد.مصرف کم قهوه، چنانچه هولتر مانیتورینگ فشار خون (ثبت فشار خون ۲۴ ساعته با دستگاه) در منزل، نشان دهنده ی حساسیت فشار خون بیمار به قهوه باشد باید افراد مبتلا به بیماری افزایش فشار خون از مصرف قهوه و ترکیبات حاوی کافئین خودداری نمایند.املاح مؤثر دیگر بر فشارخون عبارتند ازمنیزیوم وسرب. تماس دراز مدت با سرب باعث افزایش فشار خون می شود و یک نسبت معکوس بین میزان منیزیوم دریافتی از طریق رژیم غذایی با فشار خون وجود دارد.


از چه غذاهایی باید پرهیز كرد؟

ـ از سوسیس، كالباس، كنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده‌های گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم باید پرهیز كرد. سبزی‌های كنسروشده در آب نمك، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور نیز نباید مصرف شوند.

ـ ماهی دودی یا كنسروشده و تن ماهی سرشار از سدیم هستند.

ـ سس‌ها، ‌سوپ‌ها، قرص‌های گوشت، كنسرو لوبیا و سایر غذاهای آماده مصرف می‌تواند سبب تشدید بیماری شود.

ـ مصرف الكل با فشاربالا ارتباط داشته و می‌تواند سبب تشدید بیماری شود.

ـ در طبخ به جای كره و روغن نباتی جامد بهتر است از روغن زیتون، سویا و كانولا استفاده كرد.

ـ مواد حاوی كافئین از قبیل قهوه، چای، نوشابه‌های كولا و شكلات، سبب افزایش فشارخون می‌شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.

افرادی که فشارخون آنها بالاتر از ۱۶ است به هیچ وجه به غذا نمک نزنند. مصرف سبزی کرفس، کنگر، ریواس، چغندر(لبو)،شلغم، هویج، اسفناج برای این افراد مضر است

مصرف غذاهای فست فود را به دلیل چاشنی و نمک فراوان نامناسب دانست و رعایت در مصرف برنج و نشاسته هم می‌تواند در کاهش فشار خون موثر باشد.

جوانه گندم به دلیل داشتن پتاسیم و منیزیم زیاد باعث کاهش فشارخون بالا می‌شود. پتاسیم و منیزیم بر خلاف سدیم در کاهش فشار خون موثرند

- محققان در یک پژوهش جدید دریافته‌اند که مصرف پسته برای پایین آوردن فشارخون موثر است پسته با کاهش روند جذب کربوهیدرات‌ها در بدن می‌تواند فشارخون را پایین بیاورد. همچنین پسته حاوی مقدار زیادی پروتئین گیاهی و پتاسیم و منیزیم است.

- برگ زیتون حاوی ترکیباتی موثر در کاهش فشار خون است که می‌تواند به عنوان یک درمان کمکی مناسب برای کنترل خطر پیشرفت عوارض قلبی عروقی در بیماران مبتلا به پرفشاری خون استفاده شود.

- آلو از افزایش فشار خون، بروز بیماری‌های قلبی‌ عروقی، سرطان و بیماری‌های گوارشی پیشگیری می‌کند و به عنوان منبعی غنی از پتاسیم در کاهش فشار خون بالا مؤثر است

- روغن کنجد یکی از روغن‌های غیر اشباع و مفید برای بدن است این روغن نه تنها کلسترول خون را بالا نمی‌برد، بلکه آن را کاهش می‌دهد. کره کنجد فشار خون را کاهش می‌دهد. گفتنی است کنجد با همه خواصی که دارد برای معده ضعیف مناسب نیست، زیرا هضم آن سنگین است. این گونه اشخاص باید آن را با عسل یا سرکه بخورند.

- - نوشیدن دو لیوان آب پرتقال در روز می‌تواند فشار خون را به میزان قابل توجهی پایین بیاورد و متعاقب آن، خطر بروز بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.

- هندوانه حاوی یک نوع اسید آمینه است که عملکرد شریان ها را تقویت می کند و می تواند به کاهش فشار خون آئورت کمک کند

- خوردن مقادیر زیادی سبزیجات و میوه های سرشار از پتاسیم مانند موز و پرتقال برای مبتلایان به فشار خون بالا مفید است.