چه کسانی باید ویتامین سی بخورند؟

به گزارش لقمه، با تهیه چند ترکیب مختلف از لیموشیرین، لیموترش درشت، سرکه و جوزهندی متوجه شدیم که لیموشیرین و لیموترش ازبروز این علایم جلوگیری می کنند، و زمانی که دریانوردان آب این ترکیبات را به صورت غلیظ شده می خورند به بیماری مبتلا نمی شوند بنابراین به وجود ماده ای در آنها پی برد که چیزین بود جز ویتامین C یا اسید اسکوربیک که دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و رژیم غذایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره خواص، منابع و شرایط مصرف آن توضیح می دهند.

آقای دکتر! ویتامین C از نظر غذایی تا چه حد اهمیت دارد؟

ویتامین C یک ویتامین قابل حل در آب است و بدن انسان برخلاف دیگر پستانداران قادر به ساختن این ویتامین نیست بنابراین باید آن را از محیط بیرون و در حقیقت از مواد غذایی دریافت کند. ویتامین C برای ساخت کلاژن که یکی از مهمترین اجزای بافت رگهای خون، تاندو نها، رباطها وا ستخوانهاست حیاتی است. نگاه امروز ما به ویتامین C از نظر کمبود آن نیست زیرا با خوردن 10 تا 20 میلی گرم در روز می توان از عوارض کمبود این ویتامین جلوگیری کرد.

میزان مصرف روزانه آن را تا چه مقدار توصیه می کنید؟

مقدار توصیه شده ویتامین C دربرخی کشورهای اروپایی و آمریکایی 100 تا 120 میلی گرم است، در حالی که ما می دانیم با مصرف 22 میلی گرم در روز گلبو لهای سفید اشباع شده و می توانند فعالیتهای خود را انجام دهند و 30 میلی گرم آن می تواند به راحتی به تمام نیازهای بدن پاسخ دهد

آیا درست است که مصرف ویتامین C موجب پیشگیری از سرماخوردگی و یا درمان آن می شود؟

ببینید، یکسری باورهای درست و نادرست حتی بین پزشکان در خصوص ویتامینها وجود دارد از جمله اینکه ویتامین C موجب افزایش ایمنی بدن در برابر بیماریها می شود و همچنین به فعالیت مناسب هورمونهای بدن کمک می کند. داستان به حدود 80 سال پیش برمی گردد یعنی به دهه 1930 زمانی که شیمیدانی بنام لینو سپالینگ پولینک دارنده دو جایزه نوبل، بحث ویتامین C و سرماخوردگی را مطرح کرد و کتابی نیز در این زمینه نوشت در حالی که خیلی به این موضوع اشراف نداشت و در دامنه تخصص ایشان نبود.

در این کتاب به خاصیت پیشگیرانه ویتامین C از سرماخوردگی اشاره شده است به طوری که خود و همسرش روزانه یک گرم ویتامین C می خوردند و این قضیه در میان مردم عمومیت پیدا کرد. حقیقت این است که در آن زمان ویتامینها تازه کشف شده بودند و اطلاعات در این خصوص زیاد نبود. کتاب مذکور سبب شد تحقیقات متعددی روی ویتامین C و تاثیر آن درپیشگیری از سرماخوردگی انجام شود و در نهایت به این نتیجه رسیدند که ویتامین C در پیشگیری از بیماری سرماخوردگی نقشی ندارد اما شاید در کوتاه کردن دوران نقاهت سرماخوردگی نقش داشته باشد.

البته در تحقیقاتی که اخیرا انجام شده صد درصد به این مساله پاسخ داده نشده است ولی چند تحقیق وجود دارد که نشان می دهد ویتامین C در کوتاه شدن دوران نقاهت سرماخوردگی موثرا ست که بیمار می تواند از ویتامین C خوراکی مانند میوه ها و سبزیجاتی که سرشار از ویتامین C هستند استفاده کند اما تزریق ویتامین C برای درمان سرماخوردگی و یا آلرژی و سایر بیماریها اشتباه است.

پس این باور که خوردن زیاد بعضی میوه ها مانند نارنگی و پرتقال در فصل پاییز می تواند از سرماخوردگی جلوگیری کند، نادرست است؟

باید بدانید مصرف ویتامین C شاید دوره بیماری را کم کند ولی خاصیت درمانی و پیشگیرانه ندارد. به هرحال استفاده از میوه ها و ویتامین ها به طور همیشگی و طبق الگوی مصرف خوب است ضمن اینکه با مصرف میوه و سبزی علاوه به دریافت ویتامین C، ویتامین های دیگری نیز توسط بدن دریافت می شود مانند ویتامین A و مواد و املاح دیگر که آنها نیز پیشگیری کننده از عفونتها هستند و در ارتقای سلامتی نقش دارند بنابراین توصیه می شود که افراد سرماخورده بیشتر استراحت کنند و مایعات زیاد بخورند.

چه مواد غذایی حاوی ویتامین Cهستند؟

یک لیوان آب پرتقال یا آب لیموشیرین : 120 تا 150 میلی گرم

100 گرم جعفری : 200 تا 300 میلی گرم

فلفل دلمه ای و سایر فلفلها : بین 150 تا 200میلی گرم

ما نمی توانیم هر روز 100 گرم جعفری یا فلفل دلمه ای بخوریم اما مصرف ترکیبی از مواد حاوی ویتامین C مانند گوجه فرنگی، گشنیز، پیاز خام، کاهو، اسفناج، کلم، گل کلم، تو ت فرنگی، گریپ فروت، گیلاس، سیب و انار باید مورد توجه قرار گیرد. میوه های پیر شده و یا آبلیمویی که چند ماه از تاریخ تهیه آن گذشته دارای ویتامین C کمی است زیرا گذشت زمان مقدار این ویتامین را کاهش می دهد که به خاطر حساسیت زیاد ویتامین C به حرارت و نور است. بهتر است برای تامین ویتامین C از مواد تازه مصرف کرد. آبلیموهایی که در مقدار کم به عنوان چاشنی غذا استفاده می شود را نمی توان منبعی برای تامین ویتامین Cلحاظ کرد و فقط از آن به عنوان چاشنی استفاده می شود.

پس از خوردن موادی که حاوی ویتامین C هستند، کدام مواد غذایی یا دارویی نباید مصرف شود تا از جذب مناسب این ویتامین در بدن جلوگیری نشود؟

توصیه ما به مصرف میوه ها بین وعده های غذایی است. جذب ویتامین C میوه ها بعد از صرف غذا به علت انباشتگی در معده به درستی انجام نمی شود ولی تداخلی در این خصوص بین ویتامین C و سایر مواد غذایی و دارویی وجود ندارد. توصیه متخصصان برای مصرف ویتامین Cبه همراه غذا ، خوردن سالاد و گوجه فرنگی است که جذب آهن غذا را افزایش می دهد. خوردن مرکبات هم بعد از غذا همین ویژگی را دارد. بسیاری از پزشکان در هنگام تجویز داروهای حاوی آهن مانند کپسول هماتنیک یا فیفول برای اشخاصی که با خوردن این داروها دچار معده درد می شوند و یا درد معده آنها تشدید می شود به آنها توصیه می کنند که این کپسو لها را همراه غذا مصرف کنند.

در چه شرایطی ویتامین C از بین می رود؟

ویتامین C حساس است و آنزیمهایی وجود دارد که آن را از بین می برد. تماس با هوا و فلز موجب اکسید شدن ویتامین C شده و آن را از بین می برد. توصیه ما این است که مصرف و تهیه مواد حاوی ویتامین C مثل آب میوه ها بسیار کم باشد وا گر نمی توان در زمان تهیه از آن استفاده نمود باید اولا لیوان پر از آب میوه باشد و ثانیا روی آن با درپوش پلاستیکی محکم شود که کمتر در معرض تماس با اکسیژن یا هوا قرار گیرد. میوه هایی هم که به صورت کامل و درسته خشک می شوند حاوی ویتامین C کمی هستند و آنهایی که برش داده شده اند بسیار کمتر.

چه کسانی به ویتامین C بیشتری نیاز دارند؟

افراد سیگاری ، خانمهای باردار و شیرده تا 100 میلی گرم و کسانی که جراحی شده اند برای التیام زخمهایشان به مقادیر بیشتری احتیاج دارند. در شرایط اضطرابی و برای تمام گروههای سنی و کسانی که احتمال سکته قلبی در آنها وجود دارد، ویتامین C بیشتری احتیاج است



منبع: دکتر مسعود کیمیاگر متخصص تغذیه