یک متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه چندی پیش عده ای از افراد به دلیل استفاده از صیفی جاتی که قبل از تمام شدن دوره کارنس به بازار عرضه شده بودند دچار فلج حنجره شده اند نسبت به عوارض خطرناک استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی هشدار داد.
به گزارش لقمه، دکتر ضیاءالدین مظهری در گفت و گویی گفت:« متاسفانه استفاده نا به جا از کودهای ازته و نیتراته برای افزایش بهره وری زمین باعث شده که بافت طبیعی مواد غذایی بسیار درهم ریخته شود. اصولا نیترات هایی که به صورت کود وارد زمین می شود می تواند وارد آب های زیرزمینی (که اغلب آب شرب روستایی و شهرها را تامین می کند) شده که باعث افزایش سطح نیترات آن می شود در نتیجه موجب افزایش تشکیل نیتروزامین که ماده ای سرطان زا است می شود و حتی چنین آب هایی برای شرب و یا تهیه غذای نوزدان و خردسالان منع مصرف دارد و مناسب تغذیه کودکان زیر یکسال نیست.»
عدم تجزیه کودها در محصولات کشاورزی و انتقال به مصرف کننده
وی ادامه داد:« علاوه بر این مسئله کودهای شیمیایی و یا آفت کش هایی که نیمه عمر طولانی تری دارند در صورتی که در زمان عرضه محصولات به بازار، سموم به کار برده شده تجزیه و بی اثر نشده باشند، می توانند به طور ثانویه به مصرف کنندگان انتقال پیدا کرده و سلامتی و نشاط آنها را تحت تاثیر قرار دهند. کما اینکه چندی پیش گزارش شده بود در حوالی کرمانشاه به علت استفاده نابجا از سموم غیراستاندارد برای دفع آفات صیفی جات خصوصا خیار که آثاری از سم بر روی پوست خیار باقیمانده بود تعدادی از افراد مصرف کننده را دچار فلج حنجره نموده بود.»
این متخصص تغذیه افزود:«حتی بعضی از آلودگی های میکروبی ناشی از بکارگیری کودهای طبیعی مختلف نیز می توانند آلودگی های خطرناکی را به مصرف کنندگان تولیدات کشاورزی سرایت بدهند که نمونه بارز آن مرگ و میرهایی بود که در سال گذشته در کشورهای اروپایی و امریکایی از طریق مصرف صیفی جات آلوده به ایکولای رخ داده بود.»
آلودگی بافت مواد غذایی به سموم با هیچ ترفندی از بین رفتنی نیست
این متخصص تغذیه خاطرنشان کرد:« ما می توانیم با شستن و یا حرارت دادن مواد غذایی، بعضی از آلودگی ها را از بین ببریم ولی ترکیباتی که در بافت مواد غذایی و یا مواد حیوانی است با هیچ ترفندی قابل از بین بردن نیست خصوصا سبزیجاتی که ریشه ای هستند بیشتر در معرض تراکم این مواد هستند.»
وی گفت: « در گذشته دغدغه خاطر متخصصین تغذیه آبیاری صیفی جات و سبزیجات با آب فاضلاب ها بود.علیرغم اینکه آبیاری با فاضلاب ها موجب جذب مواد مغذی زیاد به خاک و رشد گسترده گیاهان می شود ولی به دلیل اینکه در فاضلاب ها مواد شیمیایی و فلزات سنگین فراوانی مانند سرب و جیوه کادنیوم وجود دارد که از طریق آوندهای چوبی و آبکش جذب شده و به بافت های گیاهان رسوخ می نمایند که به هیچ وجه و از هیچ طریق برطرف شدنی نیست.»
مظهری افزود:«خوشبختانه با اقدامات به موقع مسئولین بهداشتی کشور این روش آبیاری سبزیجات و صیفی جات تحت کنترل درآورده شده و مقدار وقوع آن بسیار کاهش یافته است. نکته قابل تاکید این است که آنچه که در بافت گیاهان و میوه ها و حیوانات رسوخ می یابند با هیچ عواملی قابل رفع نمی باشند، و نه با پختن و نه با شستن.»
عوارض وحشتناک کودهای شیمیایی بر بدن مصرف کنندگان
وی با بیان اینکه ابتلا به سرطان تنها یکی از عوارض استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی است هشدار داد:« حساسیت های پوستی و مختل شدن سیستم ایمنی بدن و ابتلا به بیماری های خودایمنی نظیر ام اس و دیابت های زودرس وابسته به انسولین نیز از دیگر عوارض استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی است. سیستم ایمنی بدن تحت تاثیر رادیکال های آزادی که از طریق سموم و آفت کش ها و کودهای مختلف وارد بدن می شود گاهی چنان سردرگم می شود که خود سیستم ایمنی که باید به بیگانه حمله کند و آنها را از پا درآورد تا سلامت وجود انسان حفظ شود به اندام های بدن حمله می کند که در اصطلاح به آن بیماری خودایمنی گویند.»
سموم از طریق شیرمادر به نوزاد منتقل می شوند؟
متخصص تغذیه و رژیم درمانی در پاسخ به اینکه آیا این سموم خصوصا سم ددت از طریق شیرمادر وارد بدن نوزاد می شود و اگر آری تا چه حد می تواند برای نوزاد خطرناک باشد، گفت:« همواره توصیه میشده مادران به هنگام بیماری و مصرف دارویی خاص نمی توانند به نوزاد شیر دهند اما خوشبختانه بعدا تحقیقات نشان داد که شیرمادر به جز تعداد معدودی از داروها، با وجود مصرف اغلب داروها ایمن تر ازغذاهای دیگر است البته تعدادی از سموم از جمله ددت و سایر مواد آفت کشی که دارای نیمه عمر بسیار طولانی هستند و در سم پاشی های محیطی برای دفع آفات و حشرات بکار برده می شوند قادر به آلوده ساختن شیر مادران و انتقال به نوزاد شیرخوار می باشند.»
قبل از دو سالگی تغذیه با شیرمادر ضروری است
وی ادامه داد:« کودکانی که شیرخوار هستند و هنوز به پایان دو سالگی نرسیده اند به دلیل اینکه سیستم ایمنی آنها هنوز تکامل نیافته است تغذیه آنها با شیرمادر بسیار ضروری است چرا که نوزاد می تواند تمامی عوامل دفاعی مورد نیاز را از طریق شیرمادر دریافت نماید.»
دکتر مظهری افزود:« اگر نوزادی در محیطی که بیماری عفونی اپیدمی شده است زندگی کند تا وقتی که شیرمادر می خورد در قبال آنتی ژن های عوامل عفونی حمله ور به بدن مادر آنتی کورهایی را مادر جهت دفاع خود ترشح می نماید که قسمتی از آنها از طریق شیرش در اختیار فرزندش قرار داده می شود. از شگفتی ها است که این آنتی کورها بدون اینکه در دستگاه گوارش کودک تجزیه شوند به طور کامل قادر به عبور از روده کودک به جریان خونش بوده و بدینوسیله ایمنی نوزاد شیرخوار را به عهده می گیرد.»
وی خاطرنشان کرد:« به همین دلیل که تمامی نیازهای کودک از طریق شیر مادر تامین می گردد می بایست تغذیه اصلی نوزاد در سال اول زندگی و در وعده های اصلی حتما با شیر مادر و بعد از شروع 7 ماهگی غذاهای تکمیلی به اندازه نیازهای بچه تامین گردد. البته در سال دوم نیز ادامه شیردهی در فواصل وعده های اصلی غذای کودک نه تنها ارزش بیولوژیکی غذاهای سفره خانواده را افزون تر می نماید بلکه مصونیت آنها را نیز افزایش می دهد.»
اثرات منفی ددت بر نوزادان شیرمادرخوار
این متخصص تغذیه گفت:« شیر مادر حفاظت بسیاری در قبال جلوگیری از ابتلای بچه به عفونت های ریوی و گوارشی را عهده دار می شود حال اگر آلودگی های مختلف و سموم به کار برده شده از طریق شیر به نوزاد انتقال داده شود به جای اینکه این ماده ارزشمند جانبخش باشد طبیعتا جان ستان خواهد شد. خوشبختانه به غیر از چندین ماده انگشت شمار مثل ددت، بقیه سموم مختلف نمی تواند اثرات منفی آنچنانی بر نوزادان شیر مادر خوار داشته باشد.»
خطر استفاده نابجا از آفت کش ها در منزل
وی تاکید کرد:« استفاده از کود و مواد ضد انگل تنها موادی نیستند که می توانند باعث آلودگی مادر و شیرمادر شود بلکه استفاده نابجا از آفت کش ها در منزل می تواند آلودگی را در همه خانواده از جمله بچه های غیر شیرخوار نیز ایجاد کند. بعضی از آفت کش ها ترکیبات بسیار پایداری دارند که اگر به ماندگاری و زمان نیمه عمر آنها مراجعه فرمایید می بینید که در بین آن برخی ترکیبات مثلا ددت بسیار پایدار و ماندگارترهستند.»
دکتر مظهری هشدار داد:« آلودگی های محیط زیست خصوصا در دوران بارداری نیز بسیار اهمیت دارند چرا که می توانند از طریق مایعات و جامدات مصرفی مادر بچه را در دوران رشد جنینی اش تحت تاثیر قرار دهد.»
لزوم مشورت کشاورزان با مروجین کشاورزی
وی در پایان گفت:« کشاورزان عزیز که همیشه خدمات شایان اهمیتی ارائه می دهند و یکی از عوامل ایجاد خودکفایی در امر تغذیه در کشور هستند متاسفانه در کشور ما یا در زمینه استفاده از کودهای شیمیایی راهنمایی نمی شوند و یا فروشندگان کودها به این افراد محصولات بی کیفیتی ارائه می دهند بنابراین لازم است کشاورزان با مروجین کشاورزی و یا با اداره کشاورزی منطقه خود در ارتباط با سلامت کودهای مصرفی مشورت فرمایند.»