آیات عظام در آستانه عید سعید فطر نظر خود را درباره مبلغ نوع و میزان فطریه و کفاره اعلام کردند.
به گزارش لقمه، آیات عظام نوری‌همدانی، سیستانی، وحیدخراسانی، شبیری زنجانی، جوادی آملی و مکارم شیرازی، ملکوتی نظر خود را درباره میزان فطریه اعلام کردند.
در تماس با دفاتر این مراجع میزان زکات فطره را جویا شد که پاسخ‌های اعلام شده به شرح زیر است:
حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌‌ای
میزان زکات فطره امسال بر مبنای گندم، برای هر نفر حداقل 3 هزار و 500 تومان است
آیت‌الله نوری همدانی
گندم: 3500 تومان
برنج: 15000 تومان
حضرت آیت‌الله وحید خراسانی
گندم: 3500 تومان
برنج: 15000 تومان
حضرت آیت‌الله سیستانی
گندم: 3500 تومان
برنج: 13500 تومان
حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی
گندم: 5000 تومان
برنج: حداقل قیمت میزان سه کیلو و 600 گرم برنج مصرفی
حضرت آیت‌الله ملکوتی
گندم: 3000 تومان
حضرت آیت‌الله جوادی آملی
گندم: 3000 تومان
برنج: بر اساس قیمت برنج مصرفی خود و یا مبلغ متعارف بازار به هر قیمتی که می‌توانند مبلغ سه کیلو برنج را پرداخت کنند.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی
گندم: 3000 تومان و برای ساکنین تهران 3500 تومان
برنج: 15 هزار تومان
حضرت آیت‌الله علوی گرگانی
گندم: حداقل 3000 تومان ولی بهتر است که 3500 پرداخت شود.
برنج: حداقل 15000 تومان، ولی بستگی به نوع برنج مصرفی می‌توانند مبلغ بیشتری پرداخت کنند.
احکام فطریه، کفاره و روزهی قضا
"زکات فطره" یا همان "فطریه" بر تمام کسانى که قبل از غروب شب عید فطر، "بالغ" و "عاقل" و "غنى" باشند واجب است. یعنی کسانی که کار یا درآمد یا زندگی متعارفی دارند و می‌توانند زندگی خود را اداره کنند در پایان ماه مبارک رمضان، فطریه بر آنان واجب می‌شود ؛ یعنی باید مبلغی را به عنوان "زکات فطره" پرداخت کنند. پرداخت فطریه شرط قبولی روزه‌های ماه مبارک رمضان است و پرداخت آن بر عهده سرپرست خانواده است. فطریه به نیازمندان و کسانی که محتاج هستند پرداخت می‌شود.
کسی که فطریه بر او واجب است باید براى خود و کسانى که نانخور او هستند، به ازای هر نفر به اندازه یک صاع (تقریبا سه کیلو) از آنچه غذاى نوع مردم آن محل (یا اصطلاحاً قوت غالب او) است ـ اعم از "گندم"، "جو"، "خرما"، "برنج"، "ذرّت" و ... ـ را به مستحق بدهد. اگر فرد معادل پول سه کیلو از مواد غذایی بالا را نیز بدهد کافى است.
از شب عید فطر که ماه دیده می‌شود مستحب است که این هزینه کنار گذاشته شود و در روز عید قبل از نماز عید فطر به فقیر برسانند. اگر شخص فقیر و یا نیازمندی در نزدیکی او نبود این هزینه را کنار گذارد تا در زمان مناسب به او بدهد. بنابراین زمان پرداخت فطریه از روز قبل از عید تا پیش از نماز عید فطر خواهد بود.
از آنجا که زکات غیرسادات بر سادات حرام است، کسی از سادات نباشد نمیتواند زکات فطریه را به سادات بدهد. اما اگر کسی سید باشد می تواند فطریه را به سادات و غیر سادات بدهد.
زکات فطره معذورین از روزه گرفتن را شامل می‌شود و آنها نیز باید با پرداخت زکات فطره، خود را بیمه کنند. مهمانی که مدتی در خانه میزبان می‌ماند ـ نه یک شب ـ زکات فطرهاش بر عهده میزبان است.
زکات فطره را باید قبل از نماز عید فطر پرداخت کرد؛ اما اگر شخص خاصی مد نظر است که نمی‌توان زکات فطره را قبل از نماز عید فطر به او پرداخت کرد باید مبلغ زکات فطره را کنار گذاشت و سپس آن را به آن شخص نیازمند پرداخت کرد.
زکات فطره را باید فقط به نیازمندان پرداخت کرد و در کارهای دیگر از زکات فطره نمی‌توان استفاده برد. "زکات مال" را می‌توان در کارهایی که در مسیر ترویج دین است، به کار برد ولی از زکات فطره فقط باید نیازمندان و فقرا بهره بگیرند.
کفاره روزه
اگر شخصی عمداً روزه رمضان را نگیرد یا عمداً آن را باطل کند قضا و کفاره بر او واجب مىشود. کفّاره، جریمهاى است که براى باطل کردن روزه معین شده است و عبارت است از: "آزاد کردن یک بَرده" ؛ "دو ماه روزه گرفتن که سى و یک روز آن باید پى در پى باشد"؛ و "سیر کردن شصت فقیر, یا دادن یک مُدّ طعام به هر یک از آنها".
کسى که کفّاره بر او واجب شود باید یکى از این سه را انجام دهد. چون امروزه برده به معناى فقهىِ آن یافت نمىشود مورد دوّم یا سوم را انجام مى دهد و اگر هیچ یک از اینها برایش مقدور نیست هر مقدار که مى تواند باید به فقیر طعام بدهد و اگر اصلاً نتواند طعام بدهد باید استغفار کند.
قضای روزه
در موارد زیر به جا آوردن قضاى روزه واجب است ولى کفّاره ندارد:
1. روزهدار عمداً قى کند؛
2. غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت , یک یا چند روز روزه بگیرد؛
3. بدون اینکه تحقیق کند صبح شده یا نه؟ کارى کند که روزه را باطل مىکند, مثلاً آب بخورد, و بعداً معلوم شود صبح بوده است؛
4. کسى بگوید صبح نشده و روزهدار به گفته او, کارى کند که روزه را باطل مىکند, و بعداً معلوم شود صبح بوده است؛
5. روزههایى که به واسطه سفر باطل شده است؛
6. روزههاى ایام حیض و نفاس بانوان؛
7. کسی که بر اثر ندانستن مسأله, مبطلى انجام داده ولى نمىتوانسته مسأله را یاد بگیرد, یا اصلاً ملتفت نبوده است.
فقط طعام
مواردى که فقط باید براى هر یک روز یک مد طعام به فقیر داده شود:
1. به واسطه مرض نتواند روزه بگیرد و مرض او تا سال بعد طول بکشد و اگر چنانچه مرض او تا چندین سال طول بکشد قضاى سال آخر را باید به جا آورد و سالهاى گذشته را براى هر یک روز یک مد طعام به فقیر بدهد؛
2. کسى که به واسطه پیرى, روزه گرفتن برایش مشقت دارد و بعد از رمضان هم نمى تواند قضاى آن را به جا آورد؛
3. مرضى دارد که زیاد تشنه مىشود و روزه گرفتن برایش مشقت دارد و بعد از رمضان هم نمىتواند قضاى آن را به جا آورد.
هم قضا هم طعام
مواردى که باید قضاى روزه را به جا آورد و براى هر یک روزه یک مد طعام به فقیر بدهد:
1. به واسطه عذرى ـ مثلاً سفر ـ روزه نگرفته و بعد از ماه رمضان عذر برطرف شده و تا رمضان سال بعد عمداً قضاى آن را به جا نیاورده است؛
2. به واسطه عذرى روزه نگرفته و بعد از رمضان عذر او برطرف شده و تا چند سال قضا آن را تأخیر انداخته (قضا و یک کفاره 10سیرى), کفاره تکرار نمىشود؛
3. موقعى که عذر دارد, تصمیم او بر این است که بعد از برطرف شدن عذر, قضا روزه را به جا آورده و عذر برطرف شد و پیش از آن که قضا کند در تنگى وقت عذرى برایش پیدا شود, قضای آن واجب و یک مد طعام احتیاط واجب است؛
4. در قضا روزه کوتاهى کند و وقت تنگ شود و در تنگى وقت عذرى برایش پیش آید؛
5. مرضى دارد که زیاد تشنه مىشود و روزه گرفتن برایش مشقت دارد، اضافه بر یک مد طعام , بنابر احتیاط واجب قضاى آن را هم به جا آورد؛
6. زنى که زائیدن او نزدیک است و روزه براى حملش ضرر دارد و نمىتواند روزه بگیرد؛
7. زنى که زاییدن او نزدیک است و روزه براى خودش ضرر دارد و نمىتواند روزه بگیرد قضاى آن را باید به جا آورد و بنابر احتیاط واجب براى هر یک روز, یک مد طعام به فقیر بدهد؛
8. زنى که بچه شیر مىدهد و شیر او کم است و روزه گرفتن براى بچهاى که شیر مىدهد ضرر دارد؛
9. زنى که بچه شیر مىدهد و شیر او کم است و روزه گرفتن براى خودش ضرر دارد, قضاى روزه را باید به جا آورد و بنابر احتیاط واجب براى هر روز یک مد طعام نیز به فقیر بدهد؛
10. به واسطه عذرى غیر از مرض ـ مانند مسافرت ـ روزه رمضان را نگیرد و عذر او تا رمضان سال بعد طول بکشد, باید قضای آن را به جا آورد و احتیاط مستحب آن است که براى هر روز یک مد طعام نیز به فقیر بدهد.
بازگشت به صفحه نخست