اضافه وزن بارداری همیشه نگران‌کننده نیست

به گزارش لقمه، ممکن است همه شما در بارداری این سوال را از خود پرسیده باشید ​ چقدر باید به وزنم اضافه شود تا رشد جنین در حد مطلوب تضمین شود؟حداکثر افزایش وزنم چقدر باشد تا اضافه وزن بعد از زایمان در حدی باشد که براحتی برطرف شود؟ به عبارتی چه سطحی از وزن گیری ماهانه هم افزایش وزن و رشد مورد قبول جنین را در پی دارد و هم به حدی نیست که اضافه وزن باقیمانده بعد از زایمان برایم مشکل ساز شود؟

مطالعات بسیار زیادی ثابت کرده میزان افزایش وزن مادر دردوران حاملگی بر وزن هنگام تولد نوزاد تاثیر می گذارد. به این صورت که هم میزان افزایش وزن مادر ارتباط مثبتی با وزن هنگام تولد نوزاد دارد وهم وزن گیری کم در دوران بارداری خطر تولد نوزاد کم وزن را افزایش می دهد.

افزایش وزن ایده آل در بارداری

افزایش وزن در زمان بارداری مربوط به رشد جنین، جفت، رحم، افزایش حجم خون، ذخایر چربی و اندازه پستان هاست.

افزایش وزن ایده آل در دوران بارداری تا حدی به وزن مادر پیش از دوران بارداری بستگی دارد. افزایش وزن متوسط توصیه شده در این دوران هفت تا 13 کیلوست.

به طور کلی افزایش وزن در سه ماهه اول بارداری بین 1.5 تا 3.5 کیلوست. اگر در سه ماهه اول بارداری کمتر از این میزان افزایش وزن داشتید زیاد نگران کننده نیست، ولی طی سه ماهه دوم و سوم، وزن باید در هر هفته بین 300 تا500 گرم افزایش پیدا کند.

وزن گیری لازم و کافی

ثابت شده وزن گیری ناکافی مادر با کاهش رشد و خطر تولد زودرس جنین ارتباط مستقیم دارد و وزن گیری زیاد نیز درافزایش بیش ازحد رشد جنین، چاقی دوران کودکی و اضافه وزن و چاقی بعد از زایمان مادر تاثیر دارد.

به یاد داشته باشید هدف از وزن گرفتن، چاق شدن نیست. هدف، تامین نیاز های جنین برای رشد و نمو است که فرآیندی نیازمند انرژی است. همان طور که افزایش وزن بیش ازحدلازم، دردوران بارداری توصیه نمی شود به یاد داشته باشید کاهش وزن در بارداری نیزبرای مادران باردار مناسب نیست، زیرا کاهش وزن با سوختن ذخایر چربی همراه است که می تواند موادی تولید کند که برای جنین مضر است.

خانم های باردار در هر شرایط بدنی یعنی لاغر، طبیعی یا چاق که باشند باید افزایش وزن داشته باشند، ولی با توجه به وضع بدنی مادر یعنی لاغر، طبیعی یا چاق بودن او در ابتدای بارداری یا قبل از آن، میزان افزایش وزن توصیه شده متفاوت است. به طوری که زنان لاغر نیاز به افزایش وزن بیشتر و زنان چاق نیاز به افزایش وزن کمتر دارند.

افزایش وزن مناسب باردار

میزان افزایش وزن مناسب برای خانم ها در دوران بارداری براساس نمایه توده بدنی یا همان BMI مربوط به پیش از بارداری محاسبه می شود.

نمایه توده بدنی (BMI) برابر است با وزن بر حسب کیلوگرم تقسیم بر قد برحسب متر به توان دو. با یک نمونه برای شما، شیوه اندازه گیری نمایه توده بدنی را توضیح می دهم.

اگر وزن شما پیش از بارداری 55 کیلوگرم باشد و قد شما 158 سانتی متر باشد که می شود 1.58 متر. ابتدا 1.58 را به توان دو برسانید یا در خودش ضرب کنید که می شود عدد 2.4964 که می توانید آن را به 2.5 گرد کنید. سپس عدد وزن تان یعنی 55 کیلوگرم را بر 2.5 (همان قد به توان دو بر حسب متر است) تقسیم کنید که می شود عدد 22. این عدد 22 همان نمایه توده بدنی یا BMI شماست.

با توجه به این که فردی با توده بدنی 19.8 لاغر محسوب می شود، به 12.5 تا 18 کیلوگرم اضافه وزن نیاز دارد. به همین ترتیب فردی با توده بدنی 19.8 تا 26 طبیعی محسوب می شود و به 11.5 تا 16 کیلوگرم اضافه وزن و با توده بدنی 26 تا 29 به 7 تا 5 ـ 11 کیلوگرم اضافه وزن و با توده بدنی بیش از 29 فقط مجاز به افزایش 6 تا 9 کیلوگرم اضافه وزن طی بارداری است.

فقط 15 درصد دریافت انرژی بیشتر

معمولا افزایش 300 کالری در روز یا افزایش 15 درصدی انرژی را در دوران بارداری به نسبت پیش از بارداری توصیه می کنیم. هر بارداری تقریبا 80 هزار کیلو کالری بیش از نیاز عادی متابولیسم، به انرژی نیاز دارد. بنابراین شما هنگام بارداری باید بتوانید تعادلی در خوراک تان برقرار کنید؛ خوراکی هایی گوناگون و متعادل که انرژی کافی برای رشد و ترمیم سلول ها را فراهم نماید

اگر با وزنی طبیعی بارداریتان آغاز شده باشد، تنها به کمتر از دو کیلوگرم اضافه وزن درسه ماهه نخست نیاز دارید که می توانید با دریافت روزانه 150 تا 200 کالری اضافی، مثلا با مصرف حدود 250 گرم ماست کم چرب در روز به آن دست یابید.

اما افزایش وزن پایدار در سه ماهه های دوم و سوم مهم تر است، بویژه اگر در آغاز بارداری دارای وزن طبیعی یا وزنی پایین تر از وزن طبیعی باشید. این امر یعنی افزایش وزنی حدود 1.4 تا 1.8 کیلوگرم در ماه تا هنگام زایمان. در واقع با دریافت 300 کالری اضافی در روز مثلا با نصف یک ساندویچ کره بادام زمینی، ژله و یک لیوان شیر که سرشیر آن را گرفته باشید، می توانید آن را تامین کنید.

کنترل اشتها در بارداری

برای کنترل اشتها و جلوگیری از پرخوری که موجب اضافه وزن بیش از حد و چاقی می شود نکات زیر را رعایت کنید:

- در حالت نشسته و در یک مکان ثابت و دائم غذا بخورید.

- پنج دقیقه پیش از صرف ناهار یا شام یک لیوان آب بنوشید.

- پیش از صرف غذا، سالاد (بدون سس مایونز) میل کنید.

- سعی کنید وعده های اصلی غذا را حذف نکنید، زیرا ناچار به ریزه خواری می شوید.

- غذا را در ظرف کوچک تری بکشید تا مقدار کمتری غذا بخورید.

- در سفره غذا تنها از یک نوع غذا میل کنید.

- از میوه و سبزی های تازه به عنوان میان وعده استفاده کنید.

- مواد غذایی را جایی دور از معرض دید نگه دارید.

- از خرید و مصرف تنقلات غذایی کم ارزش که تنها حاوی چربی یا مواد قندی هستند مانند نوشابه و چیپس خودداری کنید.

- از خرید و نگهداری شیرینی و شکلات در منزل خودداری کنید.

- پس از صرف غذا و سیر شدن، بلافاصله سفره را ترک کنید.

- غذا را آهسته و با آرامش میل کنید.



دکتر آمنه لاهوتی / متخصص زنان و زایمان


بازگشت به صفحه نخست