امروزه به طور گسترده‌ای در تمام دنیا این باور که میوه و سبزی می‌تواند پیشگیری‌کننده از سرطان باشد وجود دارد. نظریه پیشگیری از سرطان با کمک رژیم غذایی از 30 سال پیش مطرح بوده است. تخمین زده شده که رژیم غذایی سلامت می‌تواند از ابتلا به یک سوم از سرطان‌ها پیشگیری کند.
به گزارش لقمه، به طور کلی این رژیم سلامت، افزایش مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها، غلات کامل، ماهی و غذاهای دریایی و کاهش مصرف گوشت قرمز، چربی حیوانی، قندهای ساده، شکلات، آبنبات و میان‌وعده‌های چرب و شیرین مانند چیپس و پفک، کیک‌های شکلاتی، شیرینی‌ها و...را مورد تایید قرار می‌دهد. هم اکنون ارتباط برخی مواد مغذی با سرطان‌های مختلف را بررسی می‌کنیم:
ریزمغذی‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها
بررسی‌های انجام‌شده در محیط‌های آزمایشگاهی نقش درشت‌مغذی‌ها، ویتامین‌ها (فولات، ویتامین B12، ریبوفلاوین، رتینول، بتاکاروتن، آلفا توکوفرول، ویتامین C) و برخی مواد معدنی (سلنیم، روی، منیزیم، کلسیم) در تعدیل خطر سرطان را نشان می‌دهد. لازم به ذکر است که اگرچه وجود ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی در رژیم غذایی و نیز مصرف مکمل‌ها برای سلامتی کلی ضروری است، با این حال مصرف مولتی‌ویتامین و مکمل‌های اضافی در رژیم غذایی خطر ابتلا به سرطان را کاهش نخواهد داد. به علاوه مصرف مولتی‌ویتامین و مکمل‌ها حتی در مقادیر بالا را، نمی‌توان به عنوان عامل قطعی درمان‌کننده سرطان در نظر گرفت.
اسیدفولیک و سرطان کولورکتال
مطالعات اخیر حاکی از آن است که غنی ساختن رژیم غذایی با مکمل اسیدفولیک یا منابع طبیعی آن می‌تواند کاهش‌دهنده خطر سرطان کولون و رکتوم باشد. اگرچه این تأثیر تنها در کسانی دیده شد که حداقل 15 سال مکمل اسیدفولیک را مصرف می‌کردند. افراد سیگاری و افرادی که الکل مصرف می‌کنند به دلیل کاهش ذخایر فولات و حتی تخلیه آن بیشتر از هر فردی از مصرف مکمل فولات منتفع می‌شوند. سازوکار اثر فولات در این بیماران به این گونه است که: تخلیه فولات باعث تغییر در متیلاسیون DNA و در نتیجه اشتباه در DNA می‌شود. این تغییر در سلامت DNA موجب افزایش کارسینوژنز (سرطان‌زایی) از طریق تغییر در بیان ژن‌های مهارکننده تومور می‌شود.
سلنیوم و سرطان
سلنیوم دیگر ماده مغذی است که به دلیل آنتی‌اکسیدان بودن به عنوان یک ریزمغذی ضدسرطان در نظر گرفته می‌شود. با این حال مطالعات نظر بر آن دارند که این تأثیر ضدسرطانی سلنیوم در افرادی که دچار کمبود سلنیوم‌اند بیشترین میزان است.
ویتامین D و سرطان کولورکتال
برخی مطالعات اظهار می‌دارند که ویتامین D و کلسیم عوامل مهمی در کاهش سرطان کولون، رکتوم، سینه و پوست می‌باشند. بروز سرطان پروستات، کولون و سینه در افرادی که در معرض آفتاب هستند، کمتر است. مکمل کلسیم بر تکثیر سلول اپیتلیال کولورکتال اثر دارد. سلول‌های سینه انسان دارای رسپتورهایی برای ویتامین D است و میزان متابولیت‌های ویتامین D با کاهش خطر سرطان سینه همراه است. با این حال هنوز تصمیم جدی در خصوص تجویز یا عدم تجویز این مکمل با هدف پیشگیری از سرطان صورت نگرفته است و مطالعات بیشتر مورد نیاز می‌باشد.
چاقی و سندرم متابولیک
چاقی و دیگر ویژگی‌های نشانگان متابولیک از عوامل خطر ابتلا به سرطان هستند. چاقی باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش، سرطان سینه و سرطان پروستات می‌شود. نظر بر آن است که متابولیسم و پلی مورفیسم اسیدهای چرب در بدن افراد چاق، می‌تواند اضافه‌وزن و چاقی را به مکانیسم تقسیم نابجا و غیرعادی سلولی که منجر به ایجاد تومور و سرطان می‌شود ارتباط دهد. از این رو عود و پیشرفت تومورهای سرطانی سینه در بیماران چاق سریع‌تر است. دیابت و افزایش قند خون ناشی از چاقی نیز پیشرفت توده سرطانی سینه را تسریع می‌کند. بنابراین محدودیت کالری (کاهش 20 تا 40 درصد در انرژی دریافتی) با تنظیم سطح قند خون، سطح انسولین و سایر فاکتورهای رشد، موجب کند شدن سرعت و دفعات تقسیمات نابجای سلولی و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به سرطان می‌شود.
رژیم گیاهخواری و سرطان
بروز سرطان در گیاهخواران کمتر است. در این گروه باید سایر جنبه‌های زندگی مانند نکشیدن سیگار، مصرف الکل و رفتارهای سلامت در نظر گرفته شود. از علل رژیمی کمتر بودن شیوع سرطان در گیاهخواران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:مصرف گوشت قرمز که باعث افزایش سرطان کولون و رکتوم می‌شود در گیاهخواران کم و حتی گاهی صفر است.مصرف میوه و سبزی که باعث کاهش بسیاری از انواع سرطان‌ها می‌شود در گیاهخواران بالاست.شیوع چاقی و اضافه‌وزن در گیاهخواران به طور معمول کمتر از گوشت‌خواران است.آنتی‌اکسیدان‌ها که از طریق مصرف رژیم غنی از میوه و سبزی و مغزها تامین می‌شوند، با کاهش خطر سرطان ریه و کولورکتال همراه هستند.ویتامین C که با کاهش خطر سرطان معده و بسیاری از سرطان‌ها همراه است در رژیم گیاهخواری به میزان بالا وجود دارد.
بازگشت به صفحه نخست