روغن‌های گیاهی که از دانه‌های روغنی گرفته می‌شوند، مانند بسیاری از خوراکی‌ها تاریخ مصرف دارند و باید در دمای خاصی آنها را نگه داشت.
به گزارش لقمه، با صنعتی شدن تولید محصولات خوراکی، برای افزایش مدت زمان سالم بودن روغن‌ها و بالا بردن نقطه جوش آنها تکنیک‌های متفاوتی مورد استفاده قرار گرفت. چربی‌های ترانس هنگام افزودن هیدروژن به روغن‌های مایع گیاهی (عمل هیدروژنه کردن)، برای بالابردن نقطه ذوب آنها (جامد کردن) جهت افزایش طول عمر و پایداری‌شان به‌وجود می‌آیند.
چربی‌های ترانس در روغن‌های شیرینیپزی، روغن نباتی جامد، مارگارین‌ها، شیرینی‌‌جات، غذاهای حاضری، غذاهای سرخ شده مثل پیراشکی و سیب‌زمینی سرخ‌کرده و سایر غذاهایی که با روغن‌های هیدروژنه پخته یا سرخ شده‌اند، یافت می‌شوند.
اخیرا سازمان مواد غذایی و دارویی آمریکا اعلام کرد که این روغن‌های ترانس دیگر یک ماده خوراکی ایمن محسوب نمی‌شوند؛ چرا که باعث مرگ بسیاری از افراد می‌شوند؛ در نتیجه اگر این ماده خوراکی از سبد خانوارهای آمریکایی کاملا حذف شود سالانه جلوی 7 هزار مرگ و 20 هزار حمله قلبی گرفته می‌شود. این درحالی است که مصرف این روغن‌ها در 2 دهه اخیر کاهش چشمگیری داشته است.
در گوشت‌های قرمز و لبنیات نیز چربی ترانس به‌صورت طبیعی وجود دارد ولی آن دسته از چربی‌های ترانس بیشترین تأثیر مخرب و مضر را دارند که در فرایند صنعتی و هیدروژنه کردن روغن به‌دست می‌آیند. البته پزشکان به کسانی که بیماری‌های شدید قلبی دارند علاوه بر ممنوعیت مواد خوراکی حاوی روغن ترانس آنها را از خوردن گوشت قرمز هم منع میکنند.
این چربی‌ها میزان تری‌گلیسرید را در خون بالا می‌برند. میزان بالای تری‌گلیسرید در سخت شدن دیواره رگ‌ها مؤثر است. هر چقدر رگ غیرمنعطف‌تر باشد زمینه بیماری قلبی بیشتر فراهم می‌شود. چربی‌های ترانس همچنین باعث ایجاد التهاب در دیواره عروق می‌شوند و از این راه در ایجاد پلاک‌های چربی و انسداد رگ‌های خونی قلب نقش دارند.
متخصصان تغذیه برای پیشگیری از عوارض ناشی از اسید‌های چرب ترانس توصیه میکنند که سعی کنید کمتر از 7 درصد کالری دریافتی خود را از روغن‌های جامد دریافت کنید و به جای آن روغن‌های گیاهی مایع را جایگزین کنید. به برچسب غذایی محصولات توجه کنید. اگر روی برچسب غذایی، کلمه روغن هیدروژنه‌شده یا روغن شیرینیپزی ذکر شده بود، باید دانست که آن غذا حاوی چربی ترانس است. از خرید محصولاتی که بیش از 5 درصد چربی ترانس دارند خودداری کنید.
اگر از جنبشی که در میان افراد چاق برای نخوردن هیچ نوع از روغن‌ها راه افتاده بگذریم در سال‌های اخیر مصرف غذاهای ارگانیک به‌خصوص مصرف روغن‌های گیاهی‌ای که در کارخانه‌های صنعتی تولید نشده‌اند بین کسانی که به سلامت خود اهمیت می‌دهند فراگیر شده، اما نکته در اینجاست که تولید این روغن‌ها تحت کنترل و نظارت هیچ سازمانی نیست.
دکتر مهدی فهیمی، متخصص طب سنتی مصرف نکردن سفت و سخت روغن را به هیچ عنوان تأیید نمی‌کند و می‌گوید: مصرف روغن به اندازه معتدل و مایل به کم برای همه ضروری است. روغن باعث ترشح صفرای رقیق بدن می‌شود و کارکرد سیستم‌های دستگاه گوارش و سیستم‌های عمومی بدن را تعدیل و تنظیم می‌کند. او مصرف روغن‌هایی را که طبع سرد دارند، توصیه نمی‌کند و می‌گوید که طب سنتی مصرف روغن‌هایی که طبع سرد دارند مانند کلزا و آفتابگردان را توصیه نمی‌کند. این در حالی است که بیشتر روغن‌های مصرفی مردم را این دو روغن تشکیل می‌دهند. دکتر فهیمی بهترین روغن‌ها را از نظر طب سنتی، روغن کنجد و زیتون عنوان کرد.
بازگشت به صفحه نخست