شکم سیر باشد، چه گندم چه جو این اصطلاحی است که ما ایرانی‌ها صدها سال قبل، برای لزوم قناعت‌ورزی تکرار کرده‌ایم، امادیگر امروزه مسئله تغذیه از اولویت‌های مهم حوزه سلامت به حساب می‌آید. اگر همین امروز سری به بازار گوشت بزنید با گوشت انواع و اقسام حیوانات و پرندگان مواجه می‌شوید. در بین تمامی این گوشت‌ها، ظاهرا گوشت گاو، گوسفند، مرغ، بلدرچین، بوقلمون و شترمرغ طرفداران بیشتری دارد.
به گزارش لقمه، خیلی‌ها می‌گویند که گوشت بلدرچین برای افراد ضعیف یا خانم‌هایی که به‌تازگی زایمان کرده‌اند، مناسب‌تر است. بعضی‌ها معتقدند که خانم‌های باردار باید بیشتر گوشت قرمز بخورند چون آهن بیشتری دارد و کسانی که رژیم دارند بهتر است فقط سینه مرغ را انتخاب کنند، زیرا دارای کالری کمتری است. برای اینکه بیشتر با این باورهای درست و نادرست آشنا شویم، بهتراست از خواص انواع گوشت‌ها مطلع باشیم.
ارزش غذایی گوشت
میزان پروتئین انواع گوشت نسبت به پروتئین گیاهی بیشتر است، زیرا پروتئین گوشت دارای مقدار زیادی از اسیدآمینه‌های ضروری موردنیاز بدن است. همچنین مقدار زیادی از چربی حیوانی در بافت گوشت حیوانات قرار گرفته است که منبع مهم انرژی برای بدن به شمار می‌روند. گوشت یکی از منابع سرشار از انواع ویتامین‌هایB است که مقداری از این ویتامین‌ها در اثر حرارت از بین می‌روند. مواد معدنی موجود در گوشت یکی از عوامل مؤثر در ارزش غذایی گوشت هستند که به صورت ترکیبات آلی و املاح معدنی از جمله آهن، روی، سدیم، کلر، منیزیم و... نیز دیده می‌شوند. همچنین یکی از عوامل مؤثر در اهمیت غذایی گوشت، وجود املاح معدنی به‌ویژه آهن و روی در آن است.
کم‌خونی ناشی از کمبود آهن در بیشتر نقاط جهان اعم از کشورهای در حال توسعه و حتی توسعه‌یافته در بین انسان‌ها دیده می‌شود. زنان به ویژه در هنگام بارداری و عادت ماهانه و کودکان بیشتر در معرض خطر کمبود آهن قرار دارند. از آنجا که اغلب، آهن به اندازه کافی در بدن ذخیره نمی‌شود، با مصرف به اندازه گوشت و فرآورده‌های آن، می‌توان از بروز عوارض کمبود آهن جلوگیری کرد. همچنین کمبود روی نیز با عوارضی از قبیل اختلال در رشد قدی و قوای جنسی، اختلال در رشد جنین، سقط جنین و کم‌اشتهایی همراه است که در بسیاری از زنان و نوجوانان قابل‌مشاهده است. روی قابلیت جذب بالایی در بدن دارد.
گوشت قرمز سرشار از چربی
گوشت قرمز شامل گوشت گاو، گوسفند و گوساله و بره بوده و سرشار از ویتامین‌های مفید برای بدن است. گوشت قرمز منبع خوبی از پروتئین و مواد معدنی به‌خصوص آهن است و با مصرف آن به خصوص گوشت گوسفند که چرب‌تر است، انرژی بیشتری به مصرف‌کننده می‌رساند، گوشت‌های قرمز به علت داشتن چربی زیاد و اسید چرب مضر در صورت مصرف زیاد با بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری‌های مغز و اعصاب و بیماری‌های مزمن در ارتباط است.
گوشت ماهی منبع غنی از پروتئین‌ها
ماهی غنی از پروتئین فسفر، گوگرد، آهن، مس و ید است اما آهن کمتری نسبت به گوشت دارد. ماهی همچنین به دلیل دارابودن اسیدهای چرب ضروری و مفید از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و برای سلامتی بسیار مفید است. از این‌رو توصیه می‌شود که حداقل دو نوبت در هفته از این غذای مهم و مفید استفاده شود.
به عقیده کارشناسان و صاحبنظران، آبزیان می‌توانند به عنوان یک منبع مطمئن و کاهش دهنده اثرات سوءتغذیه مورد استفاده قرار گیرند. پروتئین حیوانی به‌ویژه ماهی به دلیل داشتن اسیدهای آمینه لازم و عوامل محرک رشد اثر مهمی در ترمیم بافت‌ها و سلامتی و شادابی انسان و به طور کلی رشد بدن دارد و کمبود این پروتئین سبب عدم تعادل دستگاه عصبی شده و عقب‌ماندگی فکری و رنجوری و ضعف جسمانی را در انسان پدید می‌آورد و مقاومت بدن را در برابر بیماری‌های عفونی کاهش می‌دهد. باوجود نقش و تأثیر مصرف ماهی و سایر آبزیان در افزایش ضریب سلامتی افراد جامعه، مصرف سرانه آبزیان در کشور ما هم‌اکنون 5 کیلوگرم است که در مقایسه با مصرف سرانه جهانی ناچیز است.
گوشت مرغ، گوشتی همه‌کاره
اگر بخواهیم گوشت مرغ را در یک کلام شرح دهیم «همه‌کاره بودن» توضیح مناسبی است. تردیدی نیست که مرغ جایگزینی سالم و مناسب برای گوشت قرمز است. همچنین منبع خیلی خوب پروتئین است و 120 گرم آن 70 درصد نیاز پروتئین بدن را برآورده می‌کند. گوشت مرغ فاقد چربی‌های بالا و کلسترول گوشت گاو و گوساله است. به همین دلیل پروتئین آن به حدی است که نیازی به مصرف غذای دیگری ندارید.
گوشت شتر ؛ سدیم بیشتر، پتاسیم کمتر
گوشت شتر دارای قدرت مخصوصی در نگهداری هرچه بیشتر آب است که این خاصیت اهمیت زیادی در تعیین برخی از خواص طبیعی گوشت دارد. این گوشت در مقایسه با گوشت گاو میزان کمتری چربی، پروتئین دارد. گوشت شتر در مقایسه با گوشت گاو از میزان پروتئین کمتری برخوردار است و از لحاظ شکل ظاهری شبیه گوشت گوسفند است. این گوشت در مقایسه با سایر گوشت‌ها از سدیم بیشتری برخوردار است، اما میزان پتاسیم آن کمتر است. پروتئین‌‌های گوشت شتر فاقد اسیدهای آمینه ضروری نظیر تریپتوفان، والین، لوسین و ایزولوسین و همچنین اسیدآمینه نیمه‌‌ضروری هیستیدین به مقدار کافی است.
گوشت بوقلمون باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود
در بین انواع گوشت سفید، گوشت بوقلمون کمترین چربی را دارد. گوشت بوقلمون که یکی از غذاهای مورد علاقه در کشورهای غربی است. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد گوشت بوقلمون نسبت به سایر گوشت‌های سفید، ویتامین A موجود در آن است که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بازی می‌کند، بنابراین مصرف آن در فصل سرما و به‌خصوص به کودکان و سالمندان توصیه می‌شود. مقدار پروتئین این گوشت نیز مناسب است.
گوشت کبک منبع چربی‌های اشباع
گوشت کبک تفاوت چندانی با گوشت مرغ، غاز و اردک ندارد. شاید تنها تفاوت در میزان ویتامین B6 موجود در آن باشد. در فصل سرد سال، مصرف انواع گوشت‌ها به‌ویژه گوشت کبک می‌تواند از بسیاری عفونت‌های تنفسی پیشگیری کند از لحاظ آهن گوشت کبک، فقیر است و در مقایسه با گوشت شترمرغ و حتی مرغ، آهن کمتری دارد. میزان چربی و کلسترول گوشت کبک کمتر از گوشت مرغ است، اما به هر حال، مصرف آن سبب کاهش کلسترول خون نمی‌شود، چون این گوشت‌ها منبع چربی‌های اشباع هستند.
گوشت بلدرچین مشابه گوشت مرغ
ارزش غذایی گوشت بلدرچین تقریبا مشابه گوشت مرغ است و مقدار ویتامین‌ها و روی موجود در این گوشت، آن را ارزشمند می‌کند. گوشت بلدرچین حاوی مقدار مناسبی ویتامین‌هایB3 و B5 است که در ترمیم بافت نقش مهمی دارند. همچنین گوشت این پرنده، کلسترول کمی دارد و چربی کلی آن نیز پایین است. بنابراین افراد در هر گروه سنی می‌توانند از آن استفاده کنند. گفتنی است مصرف تمامی انواع گوشت‌ها، چه قرمز و چه سفید، برای افرادی که بیماری نقرس دارند، یعنی میزان اسید اوریک خون آنها بالاست باید تا حد مشخصی محدود شود، یعنی گوشت بلدرچین نیز برای آنها مضر است، اما مصرف آن برای سایر افراد، به‌ویژه بعد از عمل جراحی توصیه می‌شود.
گوشت شترمرغ،کم‌کالری
یکی از ویژگی‌های گوشت شترمرغ این است که کالری کمتری به نسبت گوشت‌های قرمز دارد و میزان چربی و کلسترول آن هم پایین‌تر است. همچنین چربی موجود در گوشت شترمرغ 66درصدکمتر از چربی گوشت گاو و حتی کمتر از گوشت مرغ است. گوشت شترمرغ منبع غنی از پروتئین بوده و یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر به‌فرد آن آهن بالای آن است. میزان آهن موجود در گوشت شترمرغ همسان با گوشت قرمز (این موضوع به‌ویژه برای کسانی که مشکل کلسترول بالا دارند، قابل‌توجه است.
بازگشت به صفحه نخست