روند کاهش تولید خاویار در دریای خزر در حالی اتفاق می افتد که میزان تولید این محصول اکنون به پایین ترین حد خود رسیده و این گونه با ارزش رو به انقراض قرار گرفته است.
به گزارش لقمه، میزان تولید خاویار در استان گلستان در 20 سال گذشته با کاهش چشمگیری روبرو بود و به حدود دو تن رسیده است. این کاهش درحالی است که گلستان روزگارانی قطب تولید خاویار در خزر بود و اکنون استحصال خاویار در خزر به یک رویا تبدیل شده است.
صید غیرمجاز، روند روبه رشد آلودگی ها سبب شد تا میزان تولید خاویار در خزر رو به کاهش رود و کم کم از خاویار خزری چیزی در ذهن و خاطره ها باقی نخواهد ماند.
مدیرکل شیلات گلستان گفت: در سال 70 تولیدات خاویار استان 125 تن بوده است که امروز به کمتر از دو تن رسیده است و این خط آخر تولیدات خاویار است.
علی اکبر پاسندی افزود: با کاهش خاویار در دریا می خواهیم برند و جایگاه اول در تولید خاویار را در گلستان حفظ کنیم.
مدیرکل شیلات از کلنگ زنی دو مزرعه ماهیان خاویاری در بندرگز با ظرفیت 615 تن خاویار، 95 تن گوشت خاویار خبر داد.
وی بیان داشت: 35 میلیارد تومان تسهیلات بانکی به این امر اختصاص داده شده است و در چهار سال آینده شاهد بهره برداری گوشت خاویار هستیم و در سال 91 نیز شاهد بهره برداری از خاویار این مزارع پرورشی هستیم.
پاسندی در ادامه گفت: تا 25 سال آینده پیش بینی می کنیم 500 تن گوشت خاویار و 300 تن خاویار را در استان تولید کنیم.
وی با بیان اینکه خلیج گرگان بهترین و شاخص ترین مکان تولید ماهیان خاویاری کشور است، افزود: آماده استقبال از سرمایه گذاران این بخش در استان هستیم.
مدیرکل شیلات گلستان گفت: قوانین و مقررات حاکم بر صید غیر مجاز بسیاز ضعیف و مربوط به 50 سال قبل است.
علی اکبر پاسندی اظهار داشت: نگاه ما به دریا یک نگاه بخشی است اما باید این نگاه مثل دیگر انفال چون جنگل، کوه، درخت و غیره باشد.
وی افزود: همکاران ما در دریا همه تلاششان را می کنند اما تلاششان سرابی بیش نیست چون شبکه های صیادی غیرمجاز همه موانع را پشت سر می گذارند و زحمات را به باد فنا می دهند.
وی بیان داشت: از طریق استانداری، نمایندگان مجلس و دیگر مقامات استان تلاش هایی در حال انجام است که ماهیان خاویاری در لیست صید قاچاق معرفی شود که اگر انجام شود اتفاق موثری است.
فاجعه صید غیرمجاز خاویار
پاسندی تصریح کرد: آنچه امروز ما در بخش صید غیرمجاز خاویار در دریا می بینیم یک فاجعه است و این موجود گرانسنگ دریایی نیاز به حفاظت دارد، چون در لیست انقراض نسل قرار دارد.
مدیرکل شیلات گفت: در حال حاضر ماهیان خاویار غیرمجازی که عرضه می شود، غیراستاندارد و غیربهداشتی و نارس نیز است و همه متولی این بخش تنها شیلات نیست.
وی افزود: یک ماهی خاویار 13 تا 16 سال طول می کشد تا به رسیدگی جنسی و مولد شدن برسد واگر این سیکل به هم بخورد فاجعه ای در این نسل رخ می دهد.
پاسندی بیان داشت: امروز شاهد حضور افراد غیرمسئول بسیاری در دریا هستیم که ماهیان نارس و نرسیده را برداشت می کنند و اجازه نمی دهند ماهیان به وزن مطلوب برسند.
وی با بیان اینکه در این بخش نیاز به فرهنگ سازی است، گفت: ما تا سال قبل صادرات ماهیان خاویاری را داشتیم اما در حال حاضر صید تجاری ماهیان خاویاری ممنوع شده است.
مدیرکل شیلات گلستان گفت: شیلات گلستان با داشتن سه مرکز تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری و استخوانی با 60 درصد از تکثیر و پرورش انواع بچه ماهیان خاویاری و30 درصد انواع بچه ماهیان استخوانی مقام اول کشور را دارا است.
پاسندی افزود: گلستان در حال حاضر در در تولید آبزیان گرمابی مقام چهارم کشور و در تولید خاویار مقام اول را دارد.
وی افزود: در حال حاضر استان گلستان در بخش آبزی پروری در قالب شش تعاونی درسطح 6 هزار و 655 هکتار مزارع و منابع آبی، فعال است که سه تعاونی در بخش ماهیان گرمابی ،دو تعاونی ماهیان سردابی و یک تعاونی در بخش ماهیان زینتی فعال هستند.
وی با بیان اینکه گلستان در تولید ماهیان زینتی مقام چهارم کشور را دارد و 9 درصد ماهیان زینتی کشور در گلستان تولید می شود، افزود: سال گذشته 15هزار تن ماهی پرورشی در استان تولید شده است و حدود دو هزار تن ماهیان دریایی صید شده است که انواع کفال، کپور، سفید و کلمه را شامل می شد.
پاسندی اظهارداشت: دو تن خاویار و36 تن گوشت ماهیان خاویاری نیز در سال گذشته استحصال و بهره برداری شد.
مدیر کل شیلات گلستان افزود: امروز در سواحل 100 کیلومتری گلستان،21 تعاونی صیادی ماهیان استخوانی با هزار و461 صیاد مستقر هستند و از 15مهرماه با مجوز شیلات برای صید به دریا وارد می شوند.
پاسندی گفت: مصرف ماهی به عنوان غذای سلامتی در جامعه ما به صورت یک فرهنگ در نیامده است و سرانه مصرف ماهی در دنیا 16 کیلوگرم و در ایران 8.5 کیلوگرم است که این سرانه در گلستان 7 کیلوگرم است.
وی تصریح کرد: ماهی در سبد غذایی اصلی مردم ما قرار نگرفته است در حالی که می تواند مثل گوشت در همه غذاها قرار گیرد.
وی با بیان اینکه 40 درصد تولیدات ماهی گلستان به خارج از استان فرستاده می شود گفت: هم اکنون در گلستان چند رستوران دریایی افتتاح شده است و آموزش و اطلاع رسانی نیز در این زمینه توسط شیلات انجام می شود و نگرانی نیز برای مصرف ماهیان پرورشی وجود ندارد.
این گزارش حاکی است ارزیابیهایی که توسط متخصصین انستیتو ذخایر ماهیان صورت گرفته است ذخایر این ماهیان تا سال 1404 به صفر می رسد.
همچنین به علت عمق و شوری بیشتر در حوزه جنوبی دریای خزر نسبت به سایر مناطق ماهیان خاویاری این دریاچه از کیفیت بالاتری برخوردارند.
بر اساس آمارها، در سال 1364، 305 تن خاویار در ایران برداشت می شد اما پس از عواملی نظیر فروپاشی شوری سابق، ورود آلاینده ها به دریاچه خزر و از بین رفتن بستر طبیعی تخم ریزی ماهیان خاویاری، ذخایر ماهیان در خطر کاهش قرار گرفت به طوریکه این میزان هم اکنون به سه تن رسیده است.