دست خودمان نیست، در بسته‌اش را كه باز می‌كنیم و بوی سیب‌زمینی به مشام‌مان می‌خورد باید تا انتها پایش بایستیم، باید تمامش كنیم و هزار درود بر مخترع این خوراكی ترد كه زیر دندان‌مان خرد می‌شود، بفرستیم.
به گزارش لقمه، در زندگی به بسیاری افراد برمی‌خوریم كه یك جمله كلیدی برای زندگیشان دارند و یكی از جمله‌های محبوب این است كه «اگر شروع كردی تا انتهایش باید بری، باید.» اما شاید موقعیتی كه بیشتر از همیشه این جمله را سرلوحه عمل‌مان قرار می‌دهیم زمان خوردن چیپس باشد. دست خودمان نیست، در بسته‌اش را كه باز می‌كنیم و بوی سیب‌زمینی به مشام‌مان می‌خورد باید تا انتها پایش بایستیم، باید تمامش كنیم و هزار درود بر مخترع این خوراكی ترد كه زیر دندان‌مان خرد می‌شود، بفرستیم.
دم آن مشتری گرم كه در سال 1853 به سیب‌زمینی سرخ كرده رستوران دریاچه ماه ساراتوگا در ایالات متحده انتقاد كرد و آشپز عصبانی مخترع آن برای انتقام از مشتری سیب‌زمینی‌هایش را به شكل چیپس امروزی خرد و پرنمك و برشته كرد. خوراكی كه امروزه با توصیه متخصصان تغذیه می‌دانیم روغن و نمك فراوانش باعث پوكی استخوان، بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود و باز هم از خوردن آن و خاطره‌بازی با مدل‌های قدیمی و سنتی مثل چیپس سنتی باغستان و استقلال دهه 60 دست بر نمی‌داریم.
محبوب‌ترین خوراكی دو قرن چیست؟
پدر و پسر محبوب قرن را می‌شناسید؟ می‌دانید محبوب‌ترین خوراكی قرن از كجا آمد و چطور به وجود آمد؟ بد نیست بدانیم این ورقه‌های نازك و طلایی از كجا آمدند. در قدم اول چیپس را نمی‌توان بدون پدر خوش‌طعمش تصور كرد. سیب‌زمینی سرخ‌كرده پدر چیپس امروزی است؛ پدری كه در اواخر قرن 18 توسط توماس جفرسون در ایالات متحده معرفی شد. او این كشف را از پاریس آورده بود و خیلی زود سیب‌زمینی سرخ‌كرده او مورد استقبال مردم ایالات متحده قرار گرفت و در اوایل قرن 19، سیب‌زمینی سرخ شده آنقدر محبوبیت پیدا كرد كه وارد فهرست غذایی رستوران‌ها شد.
تولد چیپس به خاطر انتقام آشپز
و اما چیپس چطور اختراع شد؟ داستان ساده‌ای دارد كه نشان می‌دهد انتقاد از آشپز و انتقادپذیری یك آشپز تا چه حد می‌تواند ثمربخش باشد. یكی از شب‌های زمستان سال 1853 در رستوران دریاچه ماه در ساراتوگای ایالت نیویورك شخصی همراه شام، سیب‌زمینی سرخ شده سفارش داد. پس از دریافت غذا این شخص كه ظاهرا كوریلیوس وندربیلت نام داشت با اعتراض به اینكه سیب‌زمینی‌ها خوب سرخ نشده‌اند و چندان ترد نیستند آنها را به آشپزخانه پس فرستاد.
جورج كرام، سرآشپز رستوران كه از این انتقاد حسابی عصبانی شده بود برای تمسخر، سیب‌زمینی‌ها را به نازكی كاغذ برید به‌شدت به آنها نمك زد، دوباره سرخ‌شان كرد و محصول را به این خیال كه غیرقابل خوردن است سر میز وندربیلت برد اما دستپخت كرام به جای یك غذای بی‌مصرف، یك شاهكار از آب درآمد و به همین راحتی چیپس اختراع شد.
چیپس وارد ادبیات غذایی می‌شود
قدیمی‌ها یك ضرب‌المثل دارند كه می‌گوید «تا تنور گرم است باید نون رو چسباند.» كرام كسی كه چیپس را اختراع كرد مطمئنا این ضرب‌المثل را سرلوحه زندگی خود كرد و بعد از اینكه صاحب رستوران دریاچه ماه این خوراكی را وارد فهرست غذای خود كرد، كرام نیز رستوران خودش را باز كرد كه سیب‌زمینی نازك سرخ‌شده‌اش را به شهرت رساند. كرام اسم این اختراع را به یاد رستوران اول چیپس ساراتوگا گذاشت (چیپسChips جمعChip به معنی ورقه و لایه نازك است) به این ترتیب نام چیپس به‌طور رسمی وارد ادبیات غذایی شد و به‌زودی رستوران‌های دیگر نیز شروع به عرضه آن كردند.
طویله؛ اولین كارخانه چیپس‌پزی
همیشه در روزهای اول هر اختراعی امكانات كافی و وضعیت مناسبی ندارد، چیپس نیز از این قاعده مستثنا نبوده است. ویلیام تاپندون از اهالی اوهایو برای اولین‌بار چیپس سیب‌زمینی را از رستوران به مغازه‌های خواربارفروشی برد. در سال 1895 او فروش چیپس را به خواربار فروشی‌های محل شروع كرد و وقتی كارش گرفت، طویله‌اش را به اولین كارخانه چیپس سیب‌زمینی دنیا تبدیل كرد.
كم‌كم مصرف چیپس آنقدر زیاد شد كه در اولین سال‌های قرن بیستم چند شركت و كارخانه بزرگ، برای تولید انبوه آن بنا كردند. امروزه چیپس سیب‌زمینی در شكل‌ها، مزه‌ها و مارك‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شود كه بعضی از آنها به جای ورقه‌های سیب‌زمینی از قطعه‌های ریز به هم پیوسته آن استفاده می‌كنند.
پرینگلز؛ محبوب‌ترین برند چیپس در دنیا
شعار تبلیغاتی پرینگلز «once you pop, you just can’t stop » است كه به معنای «وقتی بازش كنی دیگه نمی‌تونی بس كنی» است و اكثر كسانی كه این چیپس را یك‌بار هم خریداری كرده‌اند می‌دانند این شعار چه می‌گوید. اما پرینگلز از كجا آمد؟ چیپس سیب‌زمینی پرینگلز اولین‌بار در اكتبر سال 1968 در ایالات متحده وارد بازار شد و حدود هفت سال بعد عرضه آن در سطح بین‌المللی شروع شد.
حكایت‌های مختلفی درباره نام پرینگلز شده است كه یكی از آنها مربوط به شخصی به نام مارك پرینگلز است كه در سال 1937 روشی در فرآوری سیب‌زمینی را در ایالات متحده به ثبت رساند و بعدا توسط شركت P&G برای بهبود مزه سیب‌زمینی خشك شده و فرآوری شده مورد استفاده قرار گرفت. پرینگلز در دنیا جزء سه برند محبوب چیپس سیب‌زمینی است.
این برند در سال 2012 به شركت معروف تولید كننده غلات صبحانه (كرن‌فلكس) واگذار شد و امروزه در بیش از 140 كشور جهان به فروش می‌رسد و درآمدی سالانه معادل 1/ 4 میلیارد دلار دارد. در حال حاضر چیپس پرینگلز در ابعاد مختلف در ایران به فروش می‌رسد كه قوطی‌های كوتاهش حدود 12 هزار تومان است.
خوشمزه‌ترین چیپس جهان
به ادعای محققان، این خلال‌های سیب‌زمینی حاصل فناوری قرن 21، با هر خلال سیب‌زمینی یا چیپسی كه تا به حال خورده‌اید، فرق دارد. از لایه بیرونی حسابی تردی كه زیر دندان صدا می‌دهد گرفته تا مغز حسابی نرمی كه در دهان‌تان آب می‌شود.
به گزارش ساینتیفیك امریكن، ماكسیم بیلت و جانی ژو همراه عده‌ای دیگر از محققان سرآشپز (از جمله كریس یانگ) در آزمایشگاهی در واشنگتن دست به آزمودن راه‌های متنوع برای تولید چیپس‌های خوشمزه‌تر زده‌اند.
آنها سیب‌زمینی‌ها را با آب‌نمك 2 درصد در خلأ بسته‌بندی می‌كنند كه در حین جوشیدن دست‌نخورده باقی بمانند سپس سیب‌زمینی‌ها با همان دستگاهی كه جواهرسازها و دندانپزشك‌ها استفاده می‌كنند، توسط امواج صوتی بمباران می‌شوند. امواج فراصوت 40 كیلوهرتزی باعث می‌شوند سطح سیب‌زمینی ترك بخورد و با حباب‌هایی كه به شكل هزاران تاول ریز روی سطحش ظاهر می‌شوند پوشیده شود.
خلال‌های سیب‌زمینی در مرحله بعد در خلأ خشك می‌شوند و بعد سرآشپز آنها را می‌گذارد تا با رطوبت اطراف سازگار شوند. حالا نوبت سرخ‌شدن است! سیب‌زمینی‌ها برای مدت كمی در روغن 340 درجه فارنهایت ریخته می‌شوند تا شبكه در هم بافته نشاسته‌ای درون سیب‌زمینی به هم نزدیك‌تر شود. بعد از خنك كردن سیب‌زمینی‌ها، نوبت به آخرین مرحله می‌رسد. این دفعه سیب‌زمینی‌ها را ناگهان در روغن 375 درجه فارنهایت می‌ریزند. بدین ترتیب آب درون ریزحباب‌های خلال‌های سیب‌زمینی ناگهان به بخار تبدیل شده و حجم سیب‌زمینی‌ها بیشتر می‌شود و به اصطلاح پف می‌كنند.
با تنها چند دقیقه غوطه‌ور ماندن در روغن، خلال‌های سیب‌زمینی ظاهر جذابی پیدا می‌كنند. شنیده‌ها حاكی است كه آخرین كارگاه‌های چیپس سنتی فله‌ای كه كشف شده در کارگاهی غیراستاندارد و غیر بهداشتی بوده‌است.
این چیپس‌ها در کارگاه‌های غیرمجاز با روغن‌های حرارت‌بالا و بدون رعایت استانداردهای لازم تحت عنوان چیپس‌خانگی به مغازه‌ها راه می‌یابند، درحالی که این محصولات مورد تایید وزارت بهداشت نبوده و تمام این موارد نشان از بی‌اعتبار بودن و بدون مجوز كار كردن این گونه كارگاه‌ها و تولید مواد آلوده به‌عنوان هله‌هوله روزمره بسیاری از افراد است.
كسی به كارگاه‌های چیپس‌پزی اهمیت نمی‌دهد
انگار برای كسی اهمیت ندارد چیپسی كه در دهان می‌گذارند كجا پخته شده است. اگر از سوپری محله‌تان بپرسید چیپس‌های بدون نام و هویت در كجا پخته شده جوابی ندارد كه به شما بدهد و حتی ممكن است سوال شما درنظرش بیراه و كم ارزش باشد حتی اگر از كسانی كه چیپس خانگی می‌فروشند بپرسید، باز هم جوابی ندارند كه به شما بدهند. شاید دلیل این رفتارها این باشد كه همه می‌دانند چیپس از خوراكی‌های مضر است. با این حال تعداد بسیار زیادی كارگاه چیپس سنتی غیربهداشتی و غیر قانونی در شش ماه اول سال توسط نیروی انتظامی كشف و پلمب شده است.
چند برخورد شهری با چیپس
خوشمزه‌‌های سـمی
یاد روزهای چیپس باغستان و استقلال بخیر. امروزه به چیپس‌های قدیمی، پرروغن، طلایی و ضخیم كه در نایلكس‌هایی كه سرشان مقوایی منگنه شده بود، چیپس سنتی یا دهه شصتی یا چیپس سنتی اصفهان می‌گویند؛ اما جوانان دهه 60 و 70 به خاطر دارند كه آن روزها روی مقوایی كه بالای فریزر چیپس منگنه می‌شد، باغستان یا استقلال نوشته بود. اوایل كه استقلال آمد 10تومان بود و پیش از آنكه وزارت بهداشت آن را جمع كند 20 تومان شده بود.
قدیمترها یكی از مكان‌هایی كه همیشه می‌توانستیم چیپس بخریم سینماها بود. خیلی از دهه شصتی‌ها از روزهایی كه یك بسته چیپس می‌خریدند و وارد سینما می‌شدند و ترد بودن چیپس‌ها باعث ترق توروق زیاد می‌شد و كیف می‌كردند، خاطره دارند. پیش‌تر، طعم چیپس‌ها محدود به ساده نمكی بود. مثل امروز نبود كه تنوع طعمی به حدی زیاد است كه می‌تواند هر سلیقه‌ای را راضی كند. از طعم‌های عجیب و غریب مثل نمك كف دریا تا طعم‌های محبوبی چون فلفلی، سركه‌ای، گوجه‌ای، پیتزا، پیاز جعفری، خامه‌ای و پیتزایی و همگی در ابعاد متفاوت.
میدان تجریش
چیپس‌های دهه شصتی
اگر از سر پل تجریش به سمت میدان قدس قدم بزنید، در میانه راه با یك سینی بزرگ كه یك كوه چیپس روی آن تلنبار شده، مواجه می‌شوید. فروشنده هر بسته را پنج هزار تومان می‌فروشد و مردم روبه‌روی سینی می‌ایستند، نگاهی به چیپس‌های ضخیم و ترد می‌اندازند و اجازه دارند دانه‌ای بخورند و تست كنند. مریم یكی از كسانی بود كه یك بسته چیپس سنتی خرید و گفت: «می‌دانم ضرر دارد، این بسته را برای پسرم كه در ماشین نشسته خریدم.
هرچه می‌گویم خوب نیست، گوش نمی‌دهد. زمان ما به این نوع چیپس‌ها می‌گفتند، چیپس روغن سوخته که شور و خوشمزه بود اما نمك زیاد مضر است و روغن سوخته مضرتر.» فروشنده برحسب شیوه قدیم چیپس‌ها را داخل بسته‌هایی نایلكسی می‌ریزد. نایلكس‌ها برخلاف بسته‌های امروزی پر از فضای خالی و هوا نیستند، حتی فروشنده تا خرخره نایلون، چیپس می‌ریزد. امیر می‌گوید: «به این می‌گویند چیپس. چیپس‌هایی كه در بسته‌بندی می‌خریم را نمی‌شود با لذت خورد، سه چهارم پاكتش خالیه.»
خیابان دولت
هرچه مضرتر،خوشمزه‌تر؟
یكی دیگر از مكان‌هایی كه چیپس سنتی می‌فروشد، رستورانی است كه دو سالی می‌شود در خیابان دولت باز شده. این رستوران چیپس دهه شصتی را داخل منو كنار غذاهای دهه شصتی ارزان‌قیمتش گذاشته و اكثرا زمانی كه منتظر‌اند غذای‌شان آماده شود چیپس سفارش می‌دهند.
زن و مردی پشت میزی منتظر غذای‌شان نشسته بودند و جلوی‌شان ماست موسیر، دوغ و نان بود و از سم چیپس می‌گفتند: «تا جایی كه یادم می‌آید هیچ‌وقت چیپس نمی‌خوردم، از نظرم باید خود ما به فكر سلامت‌مان باشیم. اینجا كسی شناختی از سم چیپس ندارد و نمی‌داند چقدر كشنده است. این چیپس‌ها احتمالا مانده و خشك شده‌اند، اگر چیپس دستگاهی در این شرایط قرار بگیرد ممكن است سم آكریلامید تولید كند.»
میدان قدس
چیپس سنتی و كارگاهی
در بعضی خواربارفروشی‌های مناطق مختلف هم می‌توان این چیپس‌های سنتی را پیدا كرد كه با نام چیپس‌های سنتی اصفهان با قیمت سه هزار و 500 تومان به فروش می‌رسند. سر میدان قدس مغازه‌ای به‌تازگی باز شده كه می‌گوید اینجا هرچه بیاورید اگر كیفیت داشته باشد مهم نیست چه قیمتی دارد، مردم خریدار آن هستند. این مغازه هم چیپس‌های سنتی می‌فروشد و هم چیپس‌های جدید. فروشنده می‌گوید: «مشخص است دوره، دوره بازگشت به قدیم است؛ طب سنتی، چیپس سنتی و ...» و به‌دنبال آن می‌خندد.
یكی از خانم‌هایی كه برای خرید آمده می‌گوید: «من نمی‌دانم چرا وزارت بهداشت به این چیپس‌هایی كه فله‌ای درست می‌شوند واکنشی نشان نمی‌دهد، قدیم‌ها می‌گفتند به‌خاطر روغن‌شان سرطان‌زا هستند.»
نیاوران
برند جدید با طعم قدیمی
یكی از دریانی‌های داخل نیاوران هم می‌گوید این روزها دقیقا همه طرفدار مزه و كتل چیپس شده‌اند. این چیپس‌ها مزه چیپس‌های قدیم را دارند اما با كیفیت بالاتر و پاكیزه‌تر هستند، همین عامل باعث شده موج جدیدی از فروش این مدل چیپس به وجود بیاید. یكی از خریداران مغازه می‌گوید: «از نظرم هیچ چیپسی طعم سیب‌زمینی سرخ كرده را نمی‌دهد و سلامت آن را هم ندارد. من نمی‌فهمم مردم چطور به این چیپس‌ها اعتماد می‌كنند.»
یكی دیگر از خریداران در جواب آن خانم گفت :«مردم زمانی كه فرصت ندارند سیب‌زمینی سرخ كنند چیپس می‌خرند. چه كسی وقت دارد امروز برود سیب‌زمینی بخرد، پوست بكند، حواسش باشد سبز از آب درنیاید، سرخ كند و بدون سوختگی در بیاورد؟ بعد این بین هزینه خرید یك كیلو سیب‌زمینی، روغن، انرژی و وقت را حساب كنی، قدر یك بسته چیپس می‌شود دیگر.»
هفت تیر
تنقلات فقط چیپس
مغازه‌دار سر خیابان اراك در نجات‌اللهی_ هفت‌تیر می‌گوید: «یك سالی می‌شود كه چیپس‌های ترد و نمکی برندهای مختلف را روی هوا می‌برند. ظهرها كارمندان می‌آیند با اولویه می‌خرند و چیزی باقی نمی‌گذارند. تنقلات دیگری هم هست، قیمتش هم زیاد نیست، اما مردم چیپس را انتخاب می‌كنند.
مثلا آلبالو خشكه، بادام هندی و تخم آفتابگردان در بسته‌بندی بهداشتی با مارك چیپس‌ها داریم اما مردم به‌خصوص جوان‌ها همه توجه‌شان به چیپس است.» چند قدم جلوتر از میدان تجریش مغازه‌ای كوچك و تنگ وجود دارد كه اكثر رهگذران خیابان ولیعصر و تجریش خریدهای فوری‌شان را از آنجا می‌كنند.
فروشنده می‌گوید: «نزدیك به شش ماه می‌شود كه دو مدل چیپس وارد بازار شده كه طعم چیپس‌های قدیم را می‌دهند و مردم طرفدار این چیپس‌ها شده که پرفروش‌ترین چیپس‌های این مدت هم شده‌اند.» یكی از خریداران هم می‌گوید: «چی‌توز و مزمز با این چیپس‌های جدیدشان خاطرات ما را زنده کرده‌اند، هركسی می‌خورد می‌گوید مزه چیپس‌های قدیم را می‌دهد.»
چیپس و پنیر و دیگر هیچ
كافی است وارد یكی از كافه‌های نزدیك خیابان انقلاب شوید و كسانی كه عاشق پنیر، سس و چیپس هستند، را ببینید.آنها هر چیپس پنیری را نمی‌پسندند، عوامل تشكیل‌دهنده چیپس پنیر صددرصد عامل چاقی هستند و كسانی كه در كافه‌ها آن را سفارش می‌دهند عموما مشكلی با این مسئله ندارند. اما مهران یكی از كسانی است كه به دوستانش مدام هشدار می‌دهد و درباره چیپس و پنیر می‌گوید: «چرا هر چیزی كه خوش مزه است ضرر دارد؟ من عموما سعی می‌كنم خیلی دیر به دیر چیپس و پنیر بخورم.»
دبیر انجمن تغذیه ایران درباره چیپس چه نظری دارد؟
یک میان وعده خطرناک
چیپس یكی از خوراكی‌هایی است كه همیشه و در همه حال محبوب است. چه زمانی كه در جاده چالوس هستید و دورهم می‌خوانید «یك عمر جاده شمال منتظر عبور ماست» و چه زمانی كه حوصله‌تان سر رفته و كاری ندارید انجام دهید. لحظه‌ای كه دل‌تان می‌خواهد یك ورق چیپس بردارید و صدای خرچ‌خرچ خرد شدنش را در دهان‌تان بشنوید فكرش را هم نمی‌كنید چندین و چند ضرر پشت این خوراكی ترد و خوش طعم وجود دارد.
میان‌وعده‌ها را جدی بگیرید
دبیر انجمن تغذیه ایران، دكتر برلیانت بزرگمهر به اهمیت میان‌وعده‌ها در تغذیه روزانه اشاره می‌كند و می‌گوید: «ما اگر میان‌وعده مصرف كنیم در وعده‌های ناهار یا شام مجبور به پرخوری نیستیم، پرخوری افراد به دلیل خالی بودن معده‌شان صورت می‌گیرد و موجب می‌شود در روز تنها سه وعده صبحانه، ناهار و شام بخورند. اگر میان‌وعده مختصری بین وعده‌های اصلی مصرف كنند برای‌شان بسیار مفید است. میان‌وعده‌ها هم جلوی اشتهای كاذب را می‌گیرند، هم از پرخوری جلوگیری کرده و هم به تامین قسمتی از نیازمندی‌های تغذیه روزانه كمك می‌كنند.»
میوه‌های تازه و خشك جایگزین چیپس شود
دكتر بزرگمهر در ادامه با اشاره به انتخاب میان‌وعده مناسب می‌گوید: «یادمان باشد میان‌وعده را نباید سنگین بخوریم به‌عنوان مثال بهتر است از این میان‌وعده‌ها استفاده کنیم؛ چند عدد میوه تازه فصلی یا میوه‌های خشك مثل انجیر، آلو، آلبالو، برگه خشك یا مغزدانه‌ها یا آجیل بدون نمك یا یك ساندویچ خانگی كوچك مثل پنیر، گردو، خیار، گوجه فرنگی، كاهو و مقدار كمی مرغ.» در ادامه این دكتر متخصص تغذیه هشدار می‌دهد: « در مصرف میان‌وعده‌ها به هیچ عنوان افراط نكنید زیرا موجب چاقی می‌شوند، همچنین نباید آنها را زمان نزدیك به وعده‌های اصلی مصرف کرد، چون جلوی اشتها را می‌گیرند و به هیچ عنوان نمی‌توانند جانشین وعده اصلی باشند.» دبیر انجمن تغذیه ایران درباره میان وعده‌های آماده فرآوری شده‌ای كه جوان‌ها، نوجوان‌ها و كودكان بسیار به آن تمایل و علاقه دارند، می‌گوید: «مصرف میان‌وعده‌هایی چون چیپس، پفك، انواع كیك‌ها و نوشابه و مانند اینها به هیچ عنوان مفید نیستند.»
چیپس چه ضربه‌هایی به سلامت ما می‌زند؟
دكتر بزرگمهر توضیح می‌دهد: «چیپس ماده اصلی‌اش سیب‌زمینی است و قاعدتا باید از خانواده سبزیجات باشد اما ما در گروه‌های تغذیه به دلیل چربی و نمك فراوان، آن را در گروه متفرقه تعریف می‌كنیم. چربی بالا باعث چاقی می‌شود و افزایش چربی‌های عروقی و اختلالات قلبی- عروقی را ایجاد می‌كند. از طرف دیگر نمك زیاد چیپس فشار خون را بالا می‌برد، به سلامت قلب و عروق لطمه می‌زند، باعث پوكی استخوان می‌شود و جذب ثانویه كلسیم را در كلیه‌ها كاهش می‌دهد؛ یعنی باعث دفع كلسیم از طریق ادرار می‌شود. نمك زیاد به رشد صدمه می‌زند، در نوجوانان و جوانان موجب نرمی استخوان می‌شود و در میانسالان و افراد سالمند پوكی استخوان به وجود می‌آورد؛ ضمنا باعث ایجاد ورم می‌شود و وزن را بالاتر نشان می‌دهد.»
برای بازگشت چیپس‌های غیربهداشتی جا باز نكنیم
در گزارشی میدانی كه در سطح شهر گرفته بودیم یک‌نفر اشاره به سم كشنده چیپس كرد. دكتر بزرگمهر در این باره توضیح داد: «ممكن است چیپس‌ها حاوی سم آكریلامید باشند، این سم خطرناك اغلب در غذاهایی كه با حرارت بالا فرآوری می‌شوند، وجود دارد. آكریلامید با خطر بروز اختلالات در سیستم عصبی و احتمالا بروز سرطان در ارتباط است، البته همه چیپس‌ها اینگونه نیستند.
در این راستا ممكن است ماهی‌ها هم به خاطر آلودگی دریاها، این سم را داشته باشند.» این متخصص تغذیه درباره چیپس‌های سنتی كه به همان شكل و شمایل قدیم به صورت فله‌ای روی سینی وسط خیابان به بعضی میدان‌های شهر بازگشته‌اند می‌گوید: «نباید این چیپس‌ها برگردند. چیپس‌هایی كه وزارت بهداشت از رده خارج كرده است نباید به بازار برگردند و باید نظارت دقیق‌تری صورت گیرد و این چیپس‌ها و تركیب‌شان باید مشخص و آزمایش شوند تا بتوانیم درباره‌شان نتیجه‌گیری كنیم.» دبیر انجمن تغذیه ایران در آخر به خوانندگان نشریه سیب سبز توصیه كرد: « بهتر است خود ما سیب‌زمینی را در خانه سرخ كنیم و چیپس مصرف نكنیم.»
چیپس چگونه آماده می‌شود؟
در مرحله بعدی دكتر بزرگمهر به عدم آگاهی ما از نحوه آماده‌سازی چیپس اشاره می‌كند و می‌گوید: «سیب‌زمینی‌ها را در ظرف‌های بزرگ سرخ‌كن با روغن بسیار می‌ریزند و حرارت می‌دهند سپس بیرون می‌آورند و می‌گذارند روغن سرد شود و سه یا چهار بار، گاهی بیشتر با همان روغن سیب‌زمینی‌ها را سرخ می‌كنند که این شیوه بسیار برای سلامت مضر است. اگر روغن چند بار سرد و گرم شود برای سلامت خوب نیست. نحوه درست کردن چیپس از لحاظ بهداشتی به سلامت لطمه می‌زند و بهتر است میان‌وعده‌های مفید را جایگزین چیپس كنیم.»
بازگشت به صفحه نخست