به گزارش لقمه، اگر کم‏خونی خفیفی داشته باشید، ممکن است علامتی دیده نشود و حتی اگر دیده شود، ممکن است متوجه کم‏خونی خود نشوید، یا آن را با بیماری دیگری اشتباه بگیرید.

حال ما به شما می گوییم که علائم شایع کم خونی چیست تا با مشاهده ی آنها به پزشک مراجعه کنید:

1- به پوست خود دقت کنید. آیا پوستتان رنگ پریده است؟

در حالت کم‏خونی، حتی اگر رنگ پوستتان معمولی باشد، ولی لب‏های شما، کمرنگ‏تر از حد طبیعی است و پوست شما بی‏حال و خسته (شل) می باشد.

2- آیا همیشه احساس خستگی و بی‏حالی می کنید؟ این ها از علائم شایع کم‏خونی است.

3- آیا سردردهای پی در پی دارید؟ و یا اشتهایی برای غذا خوردن ندارید؟ این ها از علائم اولیه کم‏خونی هستند.

4- آیا مبتلا به یبوست شده‏اید؟ این هم یکی از علائم اولیه کم خونی است و بدون هیچ‏ تغییری در عادات غذایی به وجود می‏آید (یعنی مثلا بدون کاهش مصرف میوه و سبزی، دچار یبوست می شوید).

5- آیا تمرکز فکری برای شما سخت شده است؟ این مسئله روی کار شما یا انجام تکالیف درسی شما تاثیرگذار است.

6- آیا دوست دارید مواد عجیب و غریب را که خوراکی نیستند، بخورید، مثل خاک یا کاغذ. چنین حالتی، «پیکا» نام دارد.

7- به حالات روحی و روانی خود دقت کنید. کم‏خونی می‏تواند باعث احساس افسردگی شود.
گلبول قرمز خون

8- آیا احساس تنگی نفس دارید؟ گلبول‏های قرمز خون، بخش حیاتی فرآیند تنفس را تشکیل می دهند و این علامت در کم‏خونی متوسط تا شدید بروز می‏کند.

9- آیا احساس می‏کنید انگشتان دست و پای شما همیشه سرد هستند؟ این حالت به دلیل کاهش جریان خون در انگشتان دست و پا، در اثر کم‏خونی اتفاق می‏افتد.

10- آیا احساس ضعف یا سرگیجه دارید؟ در کم‏خونی شدید، هنگام برخاستن از رختخواب احساس ضعف زیادی دارید و یا هنگام بلند شدن از جایتان، احساس سرگیجه می‏کنید.
 

هشدارها:

* اگر به طور ناگهانی، زخم‏هایی روی زبان یا دهانتان پیدا شد، یا اگر خانم هستید و یک مرتبه دچار قطع قاعدگی شدید، نشان می‏دهد دچار کم‏خونی هستید.

* اگر بیشتر اوقات غذاهای فرآیند شده و آماده بخورید، یا بعضی وعده‏های غذایی (مثل صبحانه) را از برنامه غذایی تان حذف کنید، یا ریزه خواری داشته باشید، یا از همه گروه های غذایی استفاده نکنید، ممکن است آهن و سایر مواد مغذی را به مقدار کافی دریافت نکنید. در این صورت، اگر علائم ذکر شده در بالا را داشتید، احتمالا دچار کم‏خونی هستید.
آزمایش خون

* کم‏خونی می‏تواند در اثر مشکلات پزشکی اصولی و دریافت یا جذب ناکافی آهن در بدن به وجود آید. تنها راه تشخیص کم‏خونی، دادن آزمایش خون است. اگر فکر می‏کنید دچار کم‏خونی هستید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

* اگر نسبت به کم‏خونی خود شک دارید، هرگز مقادیر بالای مکمل‏های آهن را مصرف نکنید، زیرا دریافت مقادیر زیاد آهن، مسمومیت زاست و عوارض بدی دارد.

برای تشخیص قطعی کم‏خونی باید به پزشک مراجعه کنید و خودتان بر اساس علائم بالا نمی‏توانید بگویید حتما دچار کم‏خونی هستید، زیرا علائم کم‏خونی می‏تواند مشابه علائم سایر بیماری‏ها باشد و کمبود آهن به تنهایی، علت بروز کم‏خونی نیست.

* اگر علائم بالا در شما ادامه داشت، یا دچار یک مشکل خاص پزشکی هستید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. اطلاعاتی که در این مقاله برای شما ارائه شده، نمی‏تواند جایگزین توصیه‏ها یا درمان تخصصی پزشکی شود.

درمان کم خونی با رژیم غذایی و تغذیه مناسب

برای درمان بیماری "کم خونی فقر آهن" تجویز داروهای حاوی آهن لازم است و معمولاً فقط مصرف غذاهای آهن دار مانند گوشت قرمز ، گوشت سفید و سبزیجات سبز تیره برای درمان کافی نمی باشد.

البته لازم است به اندازه کافی از این مواد غذایی به خصوص گوشت قرمز استفاده شود، چون اگر افراد در مدت طولانی از گوشت قرمز استفاده نکنند، دچار کم خونی فقر آهن خواهند شد.

غذاهای غنی از آهن عبارتند از : گوشت قرمز- ماهی - مرغ- زرده تخم مرغ - جگر– قلوه- سبزی های دارای برگ سبز تیره مثل اسفناج تازه و جعفری- حبوبات مثل عدس و لوبیا- آجیل - خشکبار مثل انواع برگه، برگه آلو و هلو و زرد آلو، توت خشک، انجیر خشک و کشمش.

در اطفال که به طور معمول مایل به مصرف دارو به صورت قرص یا کپسول نمی باشند، از قطره یا شربت آهن استفاده می شود. بعد از دادن قطره آهن به کودک، باید دندان ها و دهان او را شست، چون امکان سیاه شدن دندان ها در طولانی مدت وجود دارد.
قرص آهن

مکمل آهن در بزرگسالان معمولاً به صورت قرص تجویز می شود که به صورت ترکیبات مختلفی از نمک های آهن مانند فروسولفات، سوکسینات، گلوکونات و ترکیبات دیگر است(عمدتاً در کشور ایران به صورت فروسولفات در دسترس می باشد). معمولاً 3 یا 4عدد قرص در طی یک روز تجویز می شود، یعنی با هر وعده غذایی یک عدد قرص و موقع خواب هم یک عدد قرص تجویز می شود. به طور معمول مصرف این دارو به مدت یک سال مورد نیاز می باشد. در این صورت نه تنها کم خونی بیمار بر طرف می شود، بلکه ذخیره آهن بدن هم تأمین می شود. البته در بعضی مکمل های مولتی ویتامین- مینرال هم ، آهن وجود دارد.

گاهی اوقات در افرادی که به هیچ وجه نمی توانند از داروهای خوراکی استفاده کنند و یا این که جذب آهن خوراکی در آنها کم است، از ترکیبات تزریقی آهن استفاده می کنند. تزریق آهن ممکن است عوارض خطرناکی به دنبال داشته باشد، بنابراین تا حد امکان نباید از این ترکیبات استفاده شود و در موارد ضروری نیز حتما توسط پزشک متخصص خون، باید این دارو تزریق شود.

نکات و توصیه ها:

به خانم های باردار توصیه می شود که حتما تحت نظر پزشک متخصص زنان یا خانه های بهداشت و ماما باشند.

به والدین نیز توصیه می شود که در زمان نوزادی قطره ی آهن را به صورت مرتب به کودک خود بدهند. (هرچند مصرف قطره آهن در نوزادان کمی مشکل می باشد).

والدین باید مراقب باشند تا کودکشان هله و هوله مصرف نکند و از غذاهایی استفاده کند که به مقدار کافی آهن داشته باشد. به طور کلی تمام افراد جامعه باید توجه داشته باشند که مصرف گوشت قرمز جزو غذاهای مورد نیاز انسان است و پرهیز از خوردن گوشت قرمز، عوارضی از جمله کمبود آهن را در پی خواهد داشت.

در صورت مشاهده سستی، ضعف، بی حالی، رنگ پریدگی و سایر علایم کم خونی، حتما به پزشک مراجعه نمایید تا آزمایش های لازم برای بررسی خون و مقدار آهن آن تجویز شود. بررسی وضعیت خونریزی ماهانه در خانم ها، از نظر حجم و زمان خونریزی و دفع لخته در زمان خونریزی بسیار مهم است و اگر خونریزی در خانمی غیرطبیعی باشد حتما می بایست توسط پزشک زنان بررسی شود.

تغییر رنگ مدفوع و سیاه شدن آن یا وجود خون در مدفوع، احتمال خونریزی دستگاه گوارشی را نشان می دهد. لذا لازم است آزمایش مدفوع (از نظر وجود خون مخفی) توسط پزشک داده شود تا علت بررسی شده و پس از تشخیص، درمان مناسب اتخاذ شود.

بازگشت به صفحه نخست