به گزارش لقمه، در حالی که بیشترین زحمت برای طلای سرخ در ایران کشیده می‌شود و کشاورزان باید ساعت‌های متمادی 170 هزار دانه گل را از کلاله جدا کرده و آن را با حساسیت بالایی خشک کنند، ارزش افزوده این محصول نصیب کشورهایی نظیر اسپانیا به عنوان بزرگترین واردکننده زعفران ایران می‌شود.

75 هزار هکتار مزرعه کشت زعفران در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی وجود دارد که سال گذشته بیش از 240 تن محصول از این سطح استحصال شد و با توجه به استقبال و تقاضای خرید این محصول در بازارهای جهانی امسال نیز حدود 250 تن زعفران تولید شد.

افزایش 50 درصدی صادرات زعفران و تعرفه‌های عجیب و غریب

گرچه بر اساس آخرین آمار گمرک 111 هزار و 552 کیلوگرم زعفران و پودر زعفران به ارزش 349 میلیون و 551 هزار و 622 دلار در 10 ماهه امسال صادر شده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 50 درصد بیشترر شده اما برخی سیاست‌ها مانند تعرفه‌گذاری برای صادرات این محصول با ارزش سبب شده حدود 64 درصد از زعفران در بسته‌بندی 10 تا 30 گرمی به مقصد امارات و اسپانیا ارسال شود و پس از باز شدن این بسته‌ها در کشورهای مقصد، با نام و برند آنها روانه بازارهای جهانی شود.

سازمان توسعه تجارت، صادرات زعفران بسته‌بندی‌های بیش از 30 گرم را صادرات فله‌ای تلقی می‌کند و برای آن پنج درصد تعرفه تعیین کرده است که به گفته نایب رییس انجمن تولید‌کنندگان و صادرکنندگان زعفران خراسان جنوبی تعریف دقیقی از صادرات فله‌ای زعفران وجود ندارد چراکه برای صادرات بیش از 30 گرم این محصول به عنوان صادرات فله‌ای پنج درصد عوارض تعیین شده اما برای صادرات دیگر محصولات کشاورزی چنین تعریفی وجود ندارد.

علی حسینی تاکید کرد: باید برای تعیین الگوی مصرف زعفران بیش از 50 کشور متقاضی فعالیت میدانی وسیعی صورت گیرد تا بتوان برای عرضه و صادرات آن سیاست‌گذری درستی انجام داد.

آغاز کشت زعفران در 15 استان کشور

وی درباره وضعیت تولید بازار داخلی و خارجی زعفران در سالی که گذشت به ایسنا گفت: امسال کشت زعفران در دو استان خراسان رضوی و جنوبی با آهنگ روبه‌ رشدی ادامه داشت و براساس آمار رسمی وزارت جهاد کشاورزی سطح زیر کشت این محصول در سال زراعی گذشته حدود 83 هزار هکتار بود که نسبت به سال 90 حدود 10 درصد افزایش یافته است.

عضو شورای ملی زعفران افزود: در حال حاضر کشت زعفران منحصر به این دو استان شمال شرقی کشور نبوده و کشت آن در 15 استان‌ دیگر از جمله یزد، اصفهان، کرمان، آذربایجان، تهران، مرکزی، قم، سمنان و ... آغاز شده است.

حسینی با بیان اینکه کشت زعفران نسبت به دیگر محصولات کشاورزی به آب کمتری نیاز دارد، گفت: خشکسالی و بارش کم در چند سال اخیر باعث شد بسیاری از کشاورزان به کشت زعفران روی آورند و هر چند کم در کشت و تولید این محصول استراتژیک نقشی داشته‌ باشند اما بهتر است مناطق مختلف کشور از پتانسیل‌های خود برای کشت دیگر محصولات کشاورزی استفاده کنند.

کاهش عملکرد و تغییرات جوی گریبان‌گیر تولید

نایب رییس انجمن تولید‌کنندگان و صادرکنندگان زعفران خراسان جنوبی افزود: با توجه به شرایط تولید و افزایش سطح زیر کشت زعفران پیش‌بینی می‌شد امسال حدود 300 تن زعفران از مزارع کشور برداشت شود اما میزان تولید این محصول دستخوش عواملی مانند کاهش عملکرد بسیاری از مراکز زعفران‌کاری، گرما و سرمای زیاد شده و به حدود 250 تن رسید.

وی افزود: وضعیت تولید برای کشاورزان راضی‌کننده بود اما تولید زعفران در جهان دارای فراز و نشیب‌هایی بوده و وضعیت تولید آن در کشور‌های مختلف نشان می‌دهد ایران تنها تولید‌کننده زعفران نبوده و علی‌رغم اینکه تامین‌کننده حدود 95 درصد زعفران جهان است رقبای بسیاری در حال تولید زعفران هستند که نباید آن‌ها را دست کم گرفت.

حسینی عنوان کرد: در حال حاضر هیچ کشوری از نظر کمی و کیفی و قیمت توان رقابت با ایران را ندارد و ایران مادامی که این قدرت را در اختیار دارد، در صدر تولید‌کنندگان و صادر‌کنندگان طلای سرخ قرار خواهد داشت.

عضو شورای ملی زعفران با بیان اینکه متعادل‌ ماندن قیمت زعفران، در تولید و صادرات این محصول ثبات نسبی ایجاد می‌کند، عنوان کرد: قیمت زعفران از ابتدای سال تاکنون حدود 100 در صد افزایش یافته و از کیلویی دو میلیون و 200 هزار تومان به چهار میلیون و 200 هزار تومان رسیده است اما این افزایش قیمت در داخل در حالی صورت گرفته که بهای هر کیلوگرم زعفران در بازار جهانی بدون تغییر مانده و بعضا کاهش یافته است.

وی افزود: خریداران زعفران در بازار‌های بین‌المللی قیمت زعفران را با توجه به افزایش نرخ ارز تغییر داده‌اند؛ به گونه‌ای‌که قیمت این محصول نسبت به سال گذشته با کاهش 50 درصدی از کیلویی 2200 تا 2500 دلار در سال گذشته به حدود 1300 تا 1500 دلار رسیده است.

نایب رییس انجمن تولید‌کنندگان و صادرکنندگان زعفران خراسان جنوبی عنوان کرد: زعفران به عنوان یک محصول استراتژیک و با ارزش همواره دست‌خوش سیاست‌گذاری‌های نادرست تولید‌کنندگان، صادر‌کنندگان یا دولت بوده است اما باید بازار داخلی و خارجی این محصول را با برنامه‌ریزی دقیق و ثابتی کنترل کرد و اجازه داد تا عرضه و تقاضا قیمت آن را مشخص کند.

طرح جامع زعفران در انتظار تامین بودجه

حسینی درباره طرح جامع زعفران نیز گفت: تنها خبرها و وعده‌های مرتبط با این طرح از سوی مسئولان دولتی به گوش می‌رسد اما عملا اجرا نشده چراکه بودجه آن تامین نشده است.

قاچاق پیاز زعفران ایرانی به کشورهای همسایه از جمله افغانستان از دیگر مشکلات زعفران در سال گذشته بود، هر چند که این کشور نمی‌تواند رقیبی برای زعفران ایرانی باشد اما به هر حال رقبای تولید را هر چند کوچک نباید نادیده گرفت و مهم‌تر از همه اینکه پیاز زعفران ایرانی ثروت بخش کشاورزی و کشاورزان است که جلوگیری از خروج این محصول را بر مسئولان ضروری می‌کند.