به گزارش لقمه، توت‌فرنگی به دو روش گلخانه‌ای و مزرعه‌ای (روباز) پرورش می‌یابد که معمولاً توت‌فرنگی‌های درشت، گلخانه‌ای است و در هر فصل سال حتی فصل سرما تولید و عرضه می‌شود، اما درباره این که به توت‌فرنگی‌های درشت هورمون می‌زنند یا نه باید بدانید علت بزرگ و یکدست بودن برخی از انواع توت‌فرنگی‌ها به دلیل استفاده از هورمون یا ماده‌ای خاص نیست و به گونه و جنس آن بستگی دارد، یا آن که به دلیل اصلاحات ژنتیک که روی بذر میوه انجام می‌دهند، درشت می‌شود.
نکته قابل‌توجه این است که هم اکنون اندازه و ظاهر میوه بیش از عطر و طعم آن مدنظر مصرف کننده است و به همین دلیل، انواعی از توت‌فرنگی‌های وارداتی و برخی انواع داخلی که بدون نظارت عرضه می‌شوند به طور غیرطبیعی درشت شده‌اند و احتمال آن که به این توت‌فرنگی‌ها هورمون زده باشند، زیاد است.
بیشتر توت‌فرنگی‌ها سالم نیستند
در کشورهای دیگر، فرآوری خاصی روی توت‌فرنگی‌ها انجام می‌شود ولی در کشور ما این کار انجام نمی‌گیرد. در کشورهای دیگر، توت‌فرنگی را صبح زود برداشت می‌کنند و آن را با دستگاهی به نام پره‌کولینگ به سرعت سرد می‌کنند و دمایش را تا نزدیک 3 درجه سانتی‌گراد می‌رسانند. این توت‌فرنگی می‌تواند تا یک هفته بدون استفاده از مواد شیمیایی، داخل یخچال بماند.
اما در ایران چه می‌کنند؟
در ایران، توت‌فرنگی را در هر ساعتی برداشت و در شرایط بدی نگهداری می‌کنند. برای اینکه جلوی پوسیدگی و از بین رفتن محصول را هم بگیرند، حجم بالایی از مواد قارچ کش و سم به آن می‌زنند. معمولاً چنین توت‌فرنگی‌هایی بدون گذراندن دوره اتمام اثر سم، روانه بازار می‌شوند. حتی برخی از افراد، برای افزایش مدت زمان ماندگاری توت‌فرنگی‌ها، جعبه آن را کاملا داخل قارچ کش‌ها فرومی‌کنند و درمی‌آورند که این کار به شدت سلامت مصرف‌کننده را به خطر می‌اندازد، بنابراین به نظر می‌رسد وزارت بهداشت و جهاد کشاورزی باید نظارت‌های خود را بر روند برداشت و عرضه توت‌فرنگی‌ها افزایش دهد.
آیا اینکه برای بالا بردن مدت زمان ماندگاری توت قرنگی ها از د.د.ت استفاده می‌کنند، صحت دارد؟
واقعیت این است که بیشتر توت‌فرنگی‌های موجود در کشور ما آلوده هستند و به هیچ‌وجه خرید و مصرف توت‌فرنگی‌های جعبه‌ای را که در کنار جاده‌ها به فروش می‌رسند، توصیه نمی‌کنم. کاشت توت‌فرنگی در کردستان رواج زیادی دارد. چند وقت پیش با تعدادی از همکاران سفری برای بازدید مزارع توت‌فرنگی به آنجا داشتیم. جالب است بدانید که در آن زمان، توت‌فرنگی در ساعت 6 صبح، کیلویی حدود 6 هزار تومان بود. این رقم در ساعت 7 صبح به کیلویی 4 هزار تومان و ساعت 10 صبح به جعبه‌ای 5 هزار تومان می‌رسید. چرا که متأسفانه تکنولوژی بسته‌بندی مناسبی در کشور ما وجود ندارد و کشاورزان می‌دانند که اگر توت‌فرنگی‌ها تا ساعت 12 ظهر به فروش نرسد، کپک می‌زند و خراب می‌شود. این موضوع باعث می‌شود برخی از سودجویان اقدام به خرید بسیار ارزان‌قیمت توت‌فرنگی در همان زمین‌های کشت محصول کنند. آن‌ها بلافاصله جعبه توت‌فرنگی را کاملا وارد قارچ کش (نه د. د.ت) می‌کنند تا کپک نزند و خراب نشود.
در این صورت امکان ماندگاری توت‌فرنگی بالاتر می‌رود؟
بله، در چنین شرایطی می‌توان از توت‌فرنگی‌های ظاهراً سالم و تازه اما سرشار از مواد قارچ کش تا حدود 3 روز به خوبی نگهداری کرد و هر جعبه توت‌فرنگی را که یکی، دو هزار تومان هم برایشان هزینه نداشته است، حدود 10-8 هزار تومان در کنار اتوبان‌ها می‌فروشند. متأسفانه خیلی‌ها هم از این محصولات مضر استقبال خوبی می‌کنند. البته معمولاً چنین توت‌فرنگی‌هایی طعم و عطر نامطلوب قارچ کش‌ها را در خود دارند.
برای خرید و انتخاب توت‌فرنگی‌های سالم چه کنیم؟
آلودگی توت‌فرنگی‌های بسته‌بندی‌شده موجود در بازار، کمتر از توت‌فرنگی‌های کنار جاده‌ای است. اگر توت‌فرنگی‌های کردستان که ریز هم هستند، آلوده به قارچ کش نباشند، طعم مطلوب‌تری برای ما ایرانی‌ها دارند اما از آنجا که این نوع توت‌فرنگی، جزو میوه‌های آبدار است و در اثر فشار با تخمیر آنزیمی مواجه می‌شود، مدت زمان ماندگاری‌اش در انبارها هم بسیار کوتاه است. برخی از انواع دیگر توت‌فرنگی مانند «سلوا» یا «کاماروسا» جزو انواع درشت این میوه هستند که وسطشان هم توخالی است و وقتی که آن‌ها را فشار می‌دهید، مثل لاستیک برمی‌گردند. متأسفانه معمولاً ما ایرانی‌ها طعم این محصولات را که اتفاقاً محصولات سالمی هم هستند، نمی‌پسندیم. بد نیست بدانید در کشورهایی مانند آلمان، هلند یا آمریکای جنوبی که محصولات کشاورزی را اصلاح می‌کنند، به مزه نهایی محصول توجه چندانی ندارند و خوب بودن ظاهر کالا برایشان اهمیت بیشتری دارد. با این حساب نمی‌توان ادعا کرد که توت‌فرنگی‌های درشت موجود در بازار، هورمونی هستند و به همین دلیل هم مزه شیرینی ندارند. شیرین نبودن این محصولات به جنس و نوع آن‌ها برمی‌گردد.
سم توت‌فرنگی با ضد عفونی کننده‌ها از بین نمی‌رود
به باور برخی افراد توت‌فرنگی‌های گلخانه‌ای چون با خاک در تماس نیستند، آلودگی ندارند و حتی چون ظاهر آن براق و تمیز به نظر می‌رسد از شستن آن اجتناب می‌کنند. غافل از آن که توت‌فرنگی محصولی است که در گروه آلوده‌ترین میوه‌ها قرار دارد. شاید بپرسید چرا؟ در طول مدت رشد، امکان آفت‌زدگی هر محصولی وجود دارد. به همین دلیل سموم دفع آفات از جمله ترکیباتی است که به راحتی در دسترس کشاورز قرار می‌گیرد که اگر دوز مصرفی یا زمان و نحوه استفاده از این سموم به درستی اجرا نشود، محصول مسمومیت زا می‌شود و توت‌فرنگی یکی از این محصولات است که چون نظارت دقیقی در زمان سم پاشی آن صورت نمی‌گیرد، برخی انواع آن به شدت ناسالم و بار آلودگی آن بالاست.
لازم است بدانید سموم دفع آفات به دلیل بافت ظریف و خلل سطح توت‌فرنگی به راحتی در بافت میوه نفوذ می‌کند و در اثر آب شویی یا استفاده از ترکیبات ضدعفونی‌کننده خارج نمی‌شود و از بین نمی‌رود. ضدعفونی‌کننده‌ها تنها قادر به از بین بردن میکروب‌ها و انگل‌ها هستند و هیچ اثری روی سموم ندارند و از طرفی ماندن طولانی مدت توت‌فرنگی در محلول‌های ضدعفونی‌کننده موجب متلاشی شدن بافت میوه می‌شود و ضرر را دوچندان می‌کند. این معضل در توت‌فرنگی‌های مزرعه‌ای نیز وجود دارد و نباید تنها به نوع گلخانه‌ای آن بدبین بود.
در نهایت این که:
تا حد امکان توت‌فرنگی‌های ریز و مزرعه‌ای را از اماکنی همچون بازارهای روز میوه و تره‌بار ـ که نظارت بیشتری روی محصولات دارند ـ تهیه کرده، از خرید توت‌فرنگی‌هایی که درشتی آن باعث حیرتتان می‌شود اجتناب کنید و به یاد داشته باشید در زمان شست و شو کلاهک سبز توت‌فرنگی را جدا کنید، چون زیر این کلاهک منبع اصلی آلودگی‌های پنهان است.
بهتر است مصرف شیرینی‌ها، دسرها و بستنی‌های حاوی توت‌فرنگی را به دلیل آلودگی‌های احتمالی، برای کودکان زیر پنج سال ـ که در مقایسه با بزرگ‌سالان سیستم ایمنی ضعیف تری دارند و سلول‌ها و بافت‌های بدنشان در حال رشد و شکل‌گیری است ـ محدود کنید.
بازگشت به صفحه نخست
نقل از :هفته‌نامه سلامت- جام جم