به گزارش روابط عمومی دبیرخانه دائمی مسابقات فرهنگی- هنری سفره های ایرانی اسلامی، مراسم افتتاحیه پنجمین نمایشگاه عکس سفره های افطاری با حضور «دکتر مرتضی رضوان‌فر» معاون پژوهشی پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، «محمدمهدی رحیمیان» عضو شورای سیاستگذاری مسابقات، محمدحسین عطارچیان، محمود عبدالحسینی، مژگان طریقی، ساعد نیک‌ذات و جمعی از عکاسان و هنرمندان تجسمی کشور، عصر روز جمعه 14 تیرماه در مجموعه تاریخی فرهنگی سعدآباد برگزار شد.

دلایل تصویب کنوانسیون حفاظت از میراث معنوی در یونسکو
«دکتر مرتضی رضوان فر» معاون پژوهشی پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، در این مراسم سخنانی را در دو بخش مردمشناسی تصویری و اهمیت میراث معنوی در یونسکو ارائه کرد. وی در ابتدای سخنانش با تاکید بر اینکه بحث خورد و خوراک و سفره ها در حیطه میراث معنوی می‌گنجد که یکی از کنوانسیون‌های مهم یونسکو است، خاطرنشان کرد: چون من چند سالی به عنوان نماینده ایران در یونسکو، در حوزه میراث معنوی فعالیت داشتم، قرار بر این شد که درباره اهمیت این موضوع نیز سخن بگویم.

دکتر رضوان فر، یکی از اتفاقات مهمی که در یونسکو صورت گرفت، تصویب کنوانسیون حفاظت از میراث معنوی دانست و توضیح داد: یونسکو سال ها به میراث مادی پرداخته که حفاظت از بناها و محیط طبیعی را شامل می شود، اما میراث معنوی سالها مغفول مانده بود، چرا که میراث معنوی دشمنان بزرگی از جمله مردم، خانواده ها و ... داشت. در واقع پدرها و مادرها سعی می کردند به جای اینکه بچه هایشان با زبان محلی سخن بگویند، از آنها می خواستند با زبان رسمی فارسی پایتخت سخن بگویند و لباس روستایی را عمداً از تن درمی آوردند و به طور کلی از اصل خود دور می شدند.

وی تاکید کرد: دلیل اصلی تصویب این کنوانسیون سه بلای جهانی «شهرنشینی، جهانی شدن و رسانه» بود که سبب شد یونسکو به فکر حفاظت از میراث معنوی بیفتد.

مسابقات عکس سفره‌ها در راستای تحکیم صلح جهانی
رضوان فر با اشاره به جهانی شدن و ارتباط آن با سفره اظهار کرد: در همه جای جهان پیتزا، همبرگر، کوکاکولا، دستمال سفره و .. آمد و وسایل مورد استفاده در سفره و همچنین عادات غذایی آدم ها شبیه به هم شد. اما وقتی همه آدم ها شبیه به هم می شوند، انسان کم ارزش می شود. کشورهای عضو یونسکو معتقدند که تفاوت باعث صلح است نه اشتراک؛ که قابل درک کردن این موضوع برای مردم بسیار مشکل است.

وی در ادامه تاکید کرد: عکاسان شرکت کننده در مسابقات سفره های ایرانی اسلامی، با ثبت لحظه ها و ارسال عکس سفره‌های یلدا، هفت سین، نذری و افطاری به نوعی به تفاوت ها دامن می زنند که همین موضوع به کارکرد حفظ و ترویج فرهنگها کمک می کند و همچنین به ایجاد گفتگو و صلح منجر می شود که یونسکو نیز از آن استقبال می کند؛ چراکه این موضوع خاص، به هویت بخشی جامعه نیز کمک می‌کند.

معاون پژوهشی پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، یکی از شیوه های حفاظت را با ارائه مثالی برشمرد و ادامه داد: اگر ما بتوانیم یک سفره را به نام یک خانواده به ثبت برسانیم، هویتی را به آن خانواده می دهیم که خود آن خانواده به دنبال حفظ آن می رود. یکی از شیوه های حفاظت، محدودسازی و تفاوت ایجاد کردن است.

وی، رسانه را به عنوان یکی از آسیب های میراث معنوی دانست و در مورد آن گفت: یکی از آسیب‌هایی که رسانه به فرهنگ وارد می کند، ترویج فرهنگ اروپایی بین مردم است و سبب همگن شدن رفتار و عادات می شود.

احیا و حفظ میراث معنوی در مسابقات سفره‌های ایرانی اسلامی
به گفته رضوان فر، برپایی نمایشگاه‌های عکس سفره‌ها از این جهت که به ثبت این میراث کمک می‌کند، مهم است. در واقع یونسکو روی اثراتی که عکس بر حفاظت از میراث معنوی دارد، تاکید و از آن حمایت می‌کند.
وی تاکید کرد: این نوع فعالیت های فرهنگی هنری و برپایی نمایشگاه های عکس، به حفاظت میراث معنوی و احیای آن می‌انجامد؛ بنابراین این نوع فعالیت‌ها تنها جنبه زیباشناختی ندارد.

آغاز بحث مردم‌شناسی در ایران با عکس
دکتر رضوان فر در بخش دیگری از سخنانش درباره مردمشناسی تصویر بیان کرد: مردم شناسی همانند فیلمی است که یک مقطع از پدیده اجتماعی را ارائه می دهد که در این ارتباط "عکس" نقش مهمی در بحث مردم‌شناسی دارد.

وی با بیان اینکه مردم شناسی در ایران با عکس و طراحی و نقاشی آغاز شد، اظهار کرد: عکس هم ابزاری برای جمع آوری اطلاعات است و هم بخشی از زندگی روزمره برای یک مردمشناس است، همچنین در صنعت، اقتصاد و فرهنگ نیز نقش دارد لذا مردمشناس نمی تواند از موضوع عکس غافل شود.

رضوان فر در پایان بر سواد بصری عکاسان در ارتباط با بسترهای اجتماعی موضوعات مردم شناسانه، تاکید کرد و دلیل آن را در جامعه، میان‌بر زدن جامعه از ارتباط شفاهی به بصری دانست.

شایان ذکر است مسابقات فرهنگی هنری سفره های ایرانی اسلامی از سال 1387 کار خود را آغاز کرده است که پنجمین دوره مسابقه عکاسی از سفره های هفت سین و این مراسم با حمایت مالی موسسه خدمات فرهنگی ایرانیان و حمایت معنوی کمیسیون ملی یونسکو و مشارکت مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد شکل گرفت. البته تنها حامی مالی پنجمین دوره مسابقه عکاسی از سفره‌های افطاری نیز موسسه توسعه هنرهای تجسمی بوده است.



بازگشت به صفحه نخست