به گزارش لقمه، 20 شهریور سال 83 با حمایت وزیر کشاورزی وقت، بورس کالای کشاورزی در کشور راه اندازی شد. در آن زمان قرار بود تا با رونق مبادلات بورس کشاورزی، نارسایی‌های بازار سنتی و غیرشفاف جای خود را به سازوکاری مدرن، شفاف و کارا بدهد تا از تولیدکننده گرفته تا مصرف کننده نهایی همگی از معاملات بورس منتفع شوند. اما از سال 84 با تغییر دولت و پایان کار آن وزیر، به یکباره همه چیز به دست فراموشی سپرده شد و تمام رویاهای اهالی بورس و فعالان قدیمی بخش کشاورزی رنگ واقعیت را به خود ندید.

در این بین شاید اشاره به این نکته خالی از لطف نباشد که نگاهی به آغاز به کار بسیاری از بورس‌های کالایی دنیا بیانگر آن است که بورس‌های بزرگ که اکنون عمر چند دهه یا بعضا چند صده دارند، با حمایتهای مستقیم دولت از مبادلات کشاورزی در فضای بورس پاگرفته‌اند و متاسفانه در کشور ما با وجود مزیت‌های فراوان در بخش کشاورزی و تولیدات بالای انواع محصولات، تاکنون شاهد این اتفاق نبوده‌ایم.

به این ترتیب آن چه مسلم است این که هر بورسی بدون حمایت دستگاه‌های مربوطه نمی‌تواند با روندی مطلوب فعالیتش را آغاز کند و در دنیا نیز سابقه نداشته که بورسی به طور مستقل و بدون حمایتهای دولتی ریشه بگیرد و با قدرت فعالیتش را ادامه دهد. همان طور که در کشور ما نیز بورس فلزات در سال 82 با حضور تولیدکنندگان بزرگ فولاد، مس و آلومینیوم وحمایت‌های مستقیم و بی دریغ وزیر وقت صنایع و معادن و همچنین رینگ پتروشیمی در سال 86 با حمایت وزیر نفت به ویژه مدیران صنعت پتروشیمی راه ‌اندازی شد و اکنون تقریبا تمام تولیدکنندگان این محصولات هر هفته به تالار بورس می‌روند و دولت نیز در طول سالهای اخیر نتیجه اعتماد خود به سازوکار بورس را دیده است.

با این تفاسیر، از سال 84 نگاه دولت به بورس کشاورزی تغییر کرد و تمام وعده‌های وزیر کشاورزی دولت قبلی در حد همان وعده‌ها ماند. براین اساس متولیان بخش کشاورزی کشور به خصوص وزارت جهاد کشاورزی فراموش کرد که خود این وزارتخانه بانی ایجاد بورس کشاورزی بوده تا با سروسامان دادن به مبادلات سنتی و غیرشفاف کشاورزی، گامی بزرگ در مسیر اصلاح ساختار بازار بخش پیشرفت و توسعه اقتصاد ملی برداشته شود.

نکته تاسف بار این است نه تنها دولت از سال 84 به بعد اعتقادی به این بورس نداشت و حمایتی عملی برای عرضه کالاهای کشاورزی در بورس کالا نکرد، بلکه سازمان تعاون روستایی در آن زمان در اقدامی کاملا غیر‌حرفه ای و به طور قطع با چراغ سبز وزارت کشاورزی، وسایل و اموال بورس کشاورزی را روانه پیاده رو و خیابان ولیعصر کرد تا بورس کشاورزی با صدها هدف و آرزوی دیرینه فعالان این بخش به کما برود.

این شرایط سخت و بی‌اعتنایی مسوولان باعث شد تا این بورس یکساله در آستانه تعطیلی قرار بگیرد که خوشبختانه با درایت وزارت امور اقتصاد و دارایی و سازمان بورس اوراق بهادار قرار شد تا در سال 86 با ادغام بورس رونق گرفته فلزات با بورس کشاورزی، شرکت بورس کالای ایران راه اندازی شود تا رفته رفته اقدامات برای ترمیم ضربه‌های وارد شده به بورس کشاورزی در دستور کار قرار گیرد.

در آن شرایط تولد شرکت بورس کالا امید ناامید شده دل اهالی بورس کشاورزی را دوباره زنده کرد و آنها باور کردند که با توجه به روند توسعه تمامی بورس های کالایی دنیا، به هر حال روزی مسوولان کشور ما نیز به این نتیجه خواهند رسید که سازوکار مدرن بورس، بسیاری از هزینه های اضافی کنونی در مبادلات کشاورزی را حذف می کند و بار سنگینی را از روی دوش دولت برمی دارد.

به هر حال رینگ کشاورزی به عنوان یکی از زیرمجموعه های بورس کالا ایجاد شد و در این 7 سالی که از عمر این بازار می گذرد، اگرچه معاملات کشاورزی فعال بوده اما به دلیل نبود حمایتهای عملی از سوی وزارت کشاورزی نتوانسته همچون رینگ‌های صنعتی و معدنی و پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی رونق بگیرد و حتی در طول این سالها به دلیل وعده‌های پوشالی مسوولان چند باری تا مرز تعطیلی پیش رفته است.

در این گیرودار همزمان با جابه جایی دولت و به وجود آمدن موج امیدواری به بهبود اوضاع اقتصادی و سیاسی کشور، فعالان خسته بورس کشاورزی و شماری از قدیمی های این بخش نیز کمی امیدوار شدند تا شاید رکود 7 ساله این بازار به پایان رسد و اهالی تالار کشاورزی نیز مانند تالارهای صنعتی و پتروشیمی سرانجام طعم رونق را بچشند. اما این امیدواری‌ها زمانی قوت گرفت که رئیس جمهوری جدید در مراسم تنفیذ، کابینه دولت را اعلام کرد که محمود حجتی به عنوان وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی معرفی شد.

حجتی، همان فردی است که در 20 شهریور سال 83 و در آخرین سال فعالیت دولت وقت، زمینه های راه اندازی بورس کشاورزی را فراهم کرد و آن طور که اقدامات وی در دوره فعالیتش نشان می دهد به سازوکار بورس اعتقاد دارد و همین امر کافی است تا امیدواری در تالار نقره ای بورس کالا موج زند.

در این بین سخنان حجتی در مراسم افتتاح بورس کشاورزی در سال 83 به خوبی نشان دهنده خط فکری او در زمینه بورس است. وی در آن مراسم اعلام کرد: بازاریابی و تامین منابع مالی محصولات کشاورزی با مشکلات ساختاری روبرو است و بورس کالای کشاورزی بخشی از این مشکلات را حل می کند.

او همچنین ابراز امیدواری کرد که بورس کالای کشاورزی فصل جدیدی در حل نابسامانی بخش کشاورزی بگشاید، اگر چه انتظار نمی رود این بورس همه مشکلات بخش کشاورزی را حل کند.

حجتی تاکید کرد: دستگاههای اقتصادی دولت مانند وزارت اموراقتصادی و دارایی، وزارت بازرگانی و بانک مرکزی از بورس کالای کشاورزی حمایت کنند تا به شفافیت قیمت کمک شود.

وی با اشاره به این که نگاه بورس کالای کشاورزی، به مرحله بعد از تولید است، گفت: ادامه سیاست های حمایتی و خرید تضمینی محصولات کشاورزی به همراه بورس کالای کشاورزی بازار محصولات کشاورزی را ساماندهی خواهد کرد.

وزیر کشاورزی دولت هشتم در پایان مراسم راه اندازی بورس کشاورزی نیز اظهار کرد: تولید محصولات کشاورزی باید از حالت معیشتی خارج شود و به تولید اقتصادی برسد که در آن صورت بازار سنتی پاسخگو نبوده، بلکه باید بازار پیشرفته مانند بورس کالای کشاورزی ایجاد شود. اطلاع رسانی شفاف از راه بورس کالای کشاورزی به همه تولیدکنندگان سوال چه باید تولید کرد را پاسخ می دهد و از اجحاف در حق تولیدکننده و مصرف کننده می کاهد.

در پایان اینکه در صورت رای اعتماد مجلس شورای اسلامی به محمود حجتی به عنوان وزیر کشاورزی دولت یازدهم، به نظر می رسد که حجتی با مخالفان سازوکار بورس کشاورزی در بدنه وزارت جهاد کشاورزی اتمام حجت می‌کند و پس از 8 سال دوری، زمینه‌های رونق معاملات کشاورزی در بورس را فراهم خواهد کرد.



بازگشت به صفحه نخست