لقمه: زولبیا و بامیه یکی از شیرینی های اصیل ایرانی است. از مواد اولیه این نوع شیرینی می توان به ماست، روغن، آب، گلاب، زعفران و خمیرمایه اشاره کرد که بعد از ترش شدن و به اصطلاح ور آمدن آن را به آرد اضافه میکنند. سپس از تخم مرغ برای پف کردن بامیه استفاده میشود که البته این روش به تازگی به کار می رود و در گذشته کاربردی نداشته است.هنگامی که زولبیا بامیه آماده شد آن را در شکر قوام یافته میاندازند تا شیره را به خود جذب کند.

زولبیا و بامیه با اسید چرب ترانس از جمله شیرینی های سنتی ما برای ماه مبارک رمضان است که برای خریدنش گاه مردم در صف های طویل می ایستند تا این شیرینی پرقند وچربی والبته خوشمزه را به سر سفره افطار برسانند. اما باید بدانیم که با مصرف بی رویه زولبیا وبامیه علاوه بر سیل کالری اضافی که به بدنمان سرازیر می کنیم، چه بسا بسته به نوع روغنی که درتهیه این شیرینی بکاررفته است از اسید های چرب ترانس وخواص بیماریزایی آن بخصوص بیماری های قلبی عروقی وسرطان نیز بی نصیب نمی مانیم.

مصرف زولبیا وبامیه اگر درشرایط بهداشتی تهیه شود و در حدود متعادل مصرف شود مشکلی ایجاد نمی کند، درحالی که مصرف انواع غیر بهداشتی آنها به قول متخصصین گوارش و کبد می‌تواند موجب بروز بیماری‌های گوارشی نیز شود.

استفاده مکرر از روغن هایی که به رنگ سیاه درآمده اند برای سرخ کردن زولبیا وبامیه حتی می تواند سرطان زا باشد. بنابراین لازم است پس از هر بار سرخ کردن ،روغن استفاده شده دورریخته شود وبرای نوبت بعدی از روغن جدید استفاده شود. روغن نباتی جامد به علت داشتن مقادیر بالای اسید های چرب اشباع مهمترین عامل بروز بیماریهای قلبی عروقی درکشور ما بشمار می روند.

در طی فرآیند تولید روغن نباتی جامد فرم طبیعی مولکول اسید چرب تغییر می کند و یک اسید چرب غیر عادی ایجاد می شود که به آن "اسید چرب ترانس" می گویند. وجود اسید چرب ترانس در روغن و چربی، نامطلوب و برای سلامتی مضر است و می تواند موجب بروز بیماریهای قلبی و عروقی و سرطان بشود.

حتی زمانی که با به کاربردن روغن های مایع این خطرات کاهش می یابند ، هنوز کالری بالای زولبیا وبامیه به علت داشتن قند وروغن فراوان زمینه ساز چاقی واضافه وزن است. ضمن اینکه از نظر تغذیه ای ، مصرف زیاد زولبیا و بامیه باعث کاهش اشتها و حذف وعده اصلی غذا و درنتیجه کمبود های تغذیه ای بویژه ریزمغذیها نیزمی شود.

توصیه به مصرف کنندگان زولبیا و بامیه در ماه مبارک رمضان
این نوع شیرینی باید شرایط زیر را داشته باشد:
1 عطر و طعم مناسب و رنگ روشن داشته وسوختگی و تغییر رنگ قهوه ای در آن مشاهده نشود.
2 ذرات سوخته شده روی زولبیا و بامیه وجودنداشته باشد.
3 در یخچال یا محل خشک و خنک نگهداری شود.
4 از نگهداری طولانی مدت آن در منزل خودداری شود.
5 در حجم کم خریداری شود تا در اسرع وقت مورد استفاده قرار گیرد.
6 در وعده سحری از مصرف زولبیا و بامیه خودداری شود، زیرا به علت شیرینی بالای آن ، قند خون را به سرعت افزایش داده و سپس ایجاد گرسنگی زودرس در ساعات ابتدائی روزمی شود.
7 افراد مبتلا به دیابت (قند خون بالا) چاقی و چربی خون بالا ، تا حد ممکن از مصرف این نوع شیرینی ها پرهیز کرده و در صورت تمایل ، درحداقل مقدار ممکن مصرف نمایند.
8اینگونه شیرینی ها را حتی الا مکان از مراکز تهیه و توزیع معتبر که حداقل شرایط بهداشتی را رعایت می نمایند خریداری کنید.
9از دستفروشان دوره گرد زولبیا و بامیه خریداری نکنید.
10نسبت به استاندارد بودن جعبه شیرینی با مشاهده نشانه استاندارد اطمینان حاصل کنید.

كشمش و خرما بهترین جایگزین زولبیا و بامیه
دکتر کیمیاگر، متخصص تغذیه معتقد است: «مصرف زیاد زولبیا و بامیه برای سلامت مضر است و در یک لحظه میزان زیادی از کالری، چربی و قند را وارد بدن می‌کند.» وی می‌گوید: «اگر مصرف این ماده غذایی در حد مناسبی باشد مشکلی نیست ولی در ایران استفاده از این ماده در ماه رمضان بسیار زیاد است.» به گفته وی کنترل روغن‌های مصرفی در تهیه این ماده بسیار ضروری است و اگر این مورد تحت نظر باشد باز هم مضرات کمتر خواهد شد. کیمیاگر خاطرنشان می‌کند: «بسته‌بندی این ماده غذایی نیز بسیار مهم است، البته بیشتر قنادی‌ها زولبیا و بامیه خود را از مرکز دیگری که هویت درستی ندارند تهیه می‌کنند. به همین دلیل سالم بودن این ماده مورد شک است.» این متخصص تغذیه می‌گوید: « به مردم توصیه می‌کنیم به جای مصرف زولبیا و بامیه در ماه مبارك رمضان، كشمش و خرما را كه از سودمندترین قندهای طبیعی هستند، مصرف کنند كه آثار جانبی بسیار كمی هم دارند».