تاریخچه نان سنگک؛ از برهان قاطع تا شاه عباس


در رابطه با چگونگی و محل و تاریخ دقیق پیدایش نان سنگک در ایران هیچ گونه اطلاع دقیق و روشنی در دسترس نیست.

به گزارش لقمه، کهن‌ترین نوشته و تحقیقی که در آن از نان سنگک نام برده شده، کتاب فرهنگ لغاتی است به نام "برهان قاطع" که توسط نویسنده‌ای به نام خلف تبریزی در سال 1062 هجری قمری نگارش یافته و مولف در آنجا در زیر معنی واژه سنگک می‌نویسد: "نوعی از نان هست که روی سنگ ریزه‌های گرم بپزند."

برخی نیز اعتقاد دارند، پخت نان سنگک قبل از ورود اسلام به ایران رواج داشته و پیدایش آن این گونه بوده که یکی از پادشاهان ساسانی بیمار می‌شود، طبیب معالج او تجویز می‌کند که برای شاه باید نانی تهیه نمایند که آن نان روی ریگ (سنگ‌های کوچک) پخته شود.

در اجرای این کار دستور داده می‌شود که روی توری مقداری ریگ و سنگ‌ریزه بریزند و در زیر آن آتش پرحجمی روشن نمایند تا ریگها کاملاً داغ گردند و آنگاه خمیر نان را با دست در روی تخته‌ای پهن کرده و در روی سنگ‌های داغ قرار دهند تا بپزد.

ولی چون در این روش‌ قسمت پایین نان پخته و قسمت رویی نمی‌پخت، آمدند توری دیگری هم روی خمیر قرار دادند و روی آن آتش ریختند تا هر دو طرف نان پخته شود. کم کم این روش پختن نان توسعه و تکامل یافته تا به صورت امروزه درآمده است.

همچنین در کتب تاریخی ذکر شده است که وقتی سربازان عرب به شهر مدائن آمدند و نان سنگک را روی میز نانوایی دیدند، نمی‌دانستند که آن چیست و همین هم خود دلیلی بر قدمت پخت نان سنگک در ایران است.

همچنین در تقویم سالنمایی که توسط کمیته ‌نانوایان تهران که در 19 اردیبهشت سال 1326 شمسی در تهران چاپ شده در رابطه»‌ با تاریخچه و چگونگی پیدایش نانوایی و نان سنگک این گونه آمده است:

"شاه عباس برای رفاه حال طبقات تهی‌دست و لشگریان خود که غالباً در سفر احتیاج به نان و خورش موقت و فوری داشتند و لازم بود به هر شهری می‌رسند نانواهایی باشند که بتوانند به قدر مصرف سربازان نان تهیه نمایند و غذایی باشد که خورش نان قرار دهند، درصدد چاره برآمد. وی حل این مشکل را از "شیخ بهایی" که از اجلّه»‌ علما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی با تفکر و تعمق تنور سنگکی را ابداع نمود. این اختراع که با دقت و هوشیاری طرح و عملی شده است به قدری کامل و دقیق است که پس از گذشت چند صد سال هنوز به همان صورت اولیه» ‌مورد استفاده و نانی که از تنور سنگکی بدست می‌آید، مأکول ترین نان است."

همچنین چند سال قبل در قلعه‌ای قدیمی در نزدیکی شهر ورامین در زیر زمین این قلعه بقایای یک نانوایی سنگکی کشف شد ک تنور آن سالم مانده و ریگ‌های داخل آن موجود بود.

نان سنگک که از نظر مزه، طعم، هضم و بهداشت و سلا‌مت بهترین نان ایرانی و حتی دنیا است از آرد مرغوب و سالم، آب خالص و کمی نمک پخته می‌شود. مایه خمیر و یا خمیر ترش هم برای ورآمدن خمیر و بالا‌ بردن کیفیت پخت نان به آن افزوده می‌گردد. در پخت نان سنگک به غیر از سه ماده ذکر شده، نباید چیز دیگری به آن افزود.

 


نقل از :همشهری آنلاین

کد: 3136 تاریخ نشر: ۱۳۹۱ جمعه ۱۳ بهمن بازدید: 3838 ساعت: 12:55 عصر
نسخه چاپی نسخه چاپی     ارسال به دوست

اخبار مرتبط با این خبر

ردیفتیترتاریخ
1 تقدیر از ۱۰ ایده برتر در رویداد فناوری‌های نوین کاهش ضایعات کشاورزی و غذایی ۱۴۰۳ شنبه ۱۷ آذر
2 جهان شهر مراغه به شبکه جهانی شهرهای سالم پیوست ۱۴۰۳ شنبه ۱۷ آذر
3 کاهش مصرف داروی شیمی‌درمانی با نانوذرات شکرمانند ۱۴۰۳ دوشنبه ۵ آذر
4 بازار دستگاه نانوحباب‌ساز ایرانی در گلخانه‌ها و تصفیه‌خانه‌های ۶ کشور ۱۴۰۳ دوشنبه ۵ آذر
5 «آبله میمونی» همچنان یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی در جهان است ۱۴۰۳ شنبه ۳ آذر
6 قدیمی ترین نانوایی ایران کجاست؟ ۱۴۰۳ پنج شنبه ۱۰ آبان
7 سنگک و بربری یا نان صنعتی، کدام بدرد بخورترند؟ ۱۴۰۳ سه شنبه ۸ آبان
8 لیست اقلام زیستی و غذایی موردنیاز مردم غزه، لبنان و یمن اعلام شد ۱۴۰۳ شنبه ۷ مهر
9 نان تهرانی ها گران شد ۱۴۰۳ دوشنبه ۱۹ شهريور
10 خطرات مصرف داروی کتامین برای زنان باردار ۱۴۰۳ دوشنبه ۱۹ شهريور
11 نیکبخت: حکم عزل 3 مقام وزارت جهاد کشاورزی لغو نشده ۱۴۰۳ پنج شنبه ۱ شهريور


نظرات


تا کنون نظری برای این خبر ارسال نشده است

نظر شما

نام:
پست الکترونیکی:
نظر شما:
کد امنیتی:



نظرسنجی
امسال شب یلدا را چگونه می گذرانید؟
 




عضویت در خبرنامه
نام :
ایمیل :
 

  نکاتی درباره نگهداری از کابینت های mdf رعایت این نکات عمر کابینت شما را افزایش می دهد.

  مصرف خودسرانه مکمل‌ ویتامین D3 مسمومیت‌زا است یک متخصص تغذیه گفت: مصرف بیش از اندازه ویتامینD3 م...

  تدابیر غذایی در فصل زمستان هر فصلی دارای مزاج است. مزاج فصل زمستان سرد و تر ا...

موارد بیشتر...
ورود کاربران
نام کاربر:
کلمه عبور:
یاداوری کلمه عبور عضویت در سایت

گزارش و مقالات برگزیده

افزایش ریزش مو با چه خوراکی‌هایی اتفاق می‌افتد یک متخصص پوست و مو با تاکید بر اینکه رفتارهای نادرستی در بین افراد وجود دارد که باعث بروز ریزش موی غیرطبیعی در افراد می‌شود، گفت: یکسری عادات تغذیه‌ای و رفتاری در مردم رواج یافته که به صورت ناآگاهانه انجام می‌شود و این امر باعث افزایش شمار بیمارانی که به علت ریزش مو به مطب پزشکان مراجعه می‌کنند، شده است.
آشنایی با هشت غذای نذری از عراق تا پاکستان یکی از مرسوم‌ترین رسم‌های ماه محرم و صفر، پخش کردن غذای نذری است. پختن نذری هم فقط محدود به ایران و ما ایرانی‌ها نمی‌شود بلکه خیلی از مسلمانان جهان در این ماه‌ها رسم تهیه غذای نذری دارند.
سوزاندن چربی در زندگی کارمندی سوزاندن چربی‌های بدن فقط از طریق ورزش امکان پذیر است و باید میزان دریافتی و مصرفی با هم هماهنگ باشد.
خوراکی‌های دشمن پوست را بشناسید غذاها و خوراکی‌های روزانه تاثیر چشمگیری بر رفتار و سلامتی جسم و روح دارند. یکی از این تاثیرات را می توان در پوست شاهد بود.