تاریخچه نان سنگک؛ از برهان قاطع تا شاه عباس


در رابطه با چگونگی و محل و تاریخ دقیق پیدایش نان سنگک در ایران هیچ گونه اطلاع دقیق و روشنی در دسترس نیست.

به گزارش لقمه، کهن‌ترین نوشته و تحقیقی که در آن از نان سنگک نام برده شده، کتاب فرهنگ لغاتی است به نام "برهان قاطع" که توسط نویسنده‌ای به نام خلف تبریزی در سال 1062 هجری قمری نگارش یافته و مولف در آنجا در زیر معنی واژه سنگک می‌نویسد: "نوعی از نان هست که روی سنگ ریزه‌های گرم بپزند."

برخی نیز اعتقاد دارند، پخت نان سنگک قبل از ورود اسلام به ایران رواج داشته و پیدایش آن این گونه بوده که یکی از پادشاهان ساسانی بیمار می‌شود، طبیب معالج او تجویز می‌کند که برای شاه باید نانی تهیه نمایند که آن نان روی ریگ (سنگ‌های کوچک) پخته شود.

در اجرای این کار دستور داده می‌شود که روی توری مقداری ریگ و سنگ‌ریزه بریزند و در زیر آن آتش پرحجمی روشن نمایند تا ریگها کاملاً داغ گردند و آنگاه خمیر نان را با دست در روی تخته‌ای پهن کرده و در روی سنگ‌های داغ قرار دهند تا بپزد.

ولی چون در این روش‌ قسمت پایین نان پخته و قسمت رویی نمی‌پخت، آمدند توری دیگری هم روی خمیر قرار دادند و روی آن آتش ریختند تا هر دو طرف نان پخته شود. کم کم این روش پختن نان توسعه و تکامل یافته تا به صورت امروزه درآمده است.

همچنین در کتب تاریخی ذکر شده است که وقتی سربازان عرب به شهر مدائن آمدند و نان سنگک را روی میز نانوایی دیدند، نمی‌دانستند که آن چیست و همین هم خود دلیلی بر قدمت پخت نان سنگک در ایران است.

همچنین در تقویم سالنمایی که توسط کمیته ‌نانوایان تهران که در 19 اردیبهشت سال 1326 شمسی در تهران چاپ شده در رابطه»‌ با تاریخچه و چگونگی پیدایش نانوایی و نان سنگک این گونه آمده است:

"شاه عباس برای رفاه حال طبقات تهی‌دست و لشگریان خود که غالباً در سفر احتیاج به نان و خورش موقت و فوری داشتند و لازم بود به هر شهری می‌رسند نانواهایی باشند که بتوانند به قدر مصرف سربازان نان تهیه نمایند و غذایی باشد که خورش نان قرار دهند، درصدد چاره برآمد. وی حل این مشکل را از "شیخ بهایی" که از اجلّه»‌ علما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی با تفکر و تعمق تنور سنگکی را ابداع نمود. این اختراع که با دقت و هوشیاری طرح و عملی شده است به قدری کامل و دقیق است که پس از گذشت چند صد سال هنوز به همان صورت اولیه» ‌مورد استفاده و نانی که از تنور سنگکی بدست می‌آید، مأکول ترین نان است."

همچنین چند سال قبل در قلعه‌ای قدیمی در نزدیکی شهر ورامین در زیر زمین این قلعه بقایای یک نانوایی سنگکی کشف شد ک تنور آن سالم مانده و ریگ‌های داخل آن موجود بود.

نان سنگک که از نظر مزه، طعم، هضم و بهداشت و سلا‌مت بهترین نان ایرانی و حتی دنیا است از آرد مرغوب و سالم، آب خالص و کمی نمک پخته می‌شود. مایه خمیر و یا خمیر ترش هم برای ورآمدن خمیر و بالا‌ بردن کیفیت پخت نان به آن افزوده می‌گردد. در پخت نان سنگک به غیر از سه ماده ذکر شده، نباید چیز دیگری به آن افزود.

 


نقل از :همشهری آنلاین

کد: 3136 تاریخ نشر: ۱۳۹۱ جمعه ۱۳ بهمن بازدید: 4104 ساعت: 12:55 عصر
نسخه چاپی نسخه چاپی     ارسال به دوست

اخبار مرتبط با این خبر

ردیفتیترتاریخ
1 یک نانوا و یک بستنی‌فروش محکوم به شلاق و زندان شدند ۱۴۰۴ چهارشنبه ۱۲ تير
2 تنبیه ۱۳۰ نانوایی متخلف ۱۴۰۴ دوشنبه ۳ تير
3 انتقاد رئیس اتاق اصناف تهران از گرانی نان ۱۴۰۴ سه شنبه ۷ خرداد
4 آقای معاون برنج ایرانی نزدیک ۳۰۰ هزار تومان؛ همچنان انکار می‌کنید؟ ۱۴۰۴ سه شنبه ۲۴ ارديبهشت
5 جشن صیانت از گواهی بین المللی شهر سالم، تعهدی دوباره برای تجلی نام جهانشهر مراغه ۱۴۰۴ يکشنبه ۱۵ ارديبهشت
6 تورگردانان تصویر واقعی ایران را به دنیا نشان دهند/ ورود ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار گردشگر خارجی ۱۴۰۴ دوشنبه ۹ ارديبهشت
7 بایدها و نبایدهای اهدای‌خون ۱۴۰۴ يکشنبه ۸ ارديبهشت
8 سیگنال دور دوم مذاکرات به بازار طلا و سکه؛ سکه ۳.۸ میلیون تومان ریخت ۱۴۰۴ يکشنبه ۱ ارديبهشت
9 وعده وزیر درباره نرخ خرید گندم/ قیمت نان گران می‌شود؟ ۱۴۰۴ يکشنبه ۲۵ فروردين
10 ضربه تعرفه‌های ترامپ به نفت؛ لرزه بر اندام اقتصاد آذربایجان ۱۴۰۴ جمعه ۱۶ فروردين
11 دانشگاه علوم پزشکی یزد: مطلبی در مورد میزهای بیرون نانوایی نگفتیم ۱۴۰۳ سه شنبه ۷ اسفند


نظرات


تا کنون نظری برای این خبر ارسال نشده است

نظر شما

نام:
پست الکترونیکی:
نظر شما:
کد امنیتی:



نظرسنجی
شما کدام غذای نذری را بیشتر دوست دارید؟
 




عضویت در خبرنامه
نام :
ایمیل :
 

  رژیم غذایی مناسب ام اس بیماری ام اس (M.S) یك بیماری پیش‌رونده است و درمان...

  قهوه سبز با کدام داروها تداخل دارد پایگاه خبری لقمه: مردم قهوه سبز را برای چاقی، دیاب...

  غذاهایی که باید در فصل های سرد بخورید! تطبیق رژیم غذایی خود با فصول برای سلامتی و تندرستی...

موارد بیشتر...
ورود کاربران
نام کاربر:
کلمه عبور:
یاداوری کلمه عبور عضویت در سایت

گزارش و مقالات برگزیده

شاگرد زرنگ‌ها چه می‌خورند؟ بعضی پدر و مادرها می‌گویند وقتی مدرسه‌ها دوباره باز می‌شود و سال تحصیلی جدیدی در پیش است، یکی از سخت‌ترین کارها و وظایفی که به عهده دارند، انتخاب میان‌وعده‌های مناسب برای فرزندشان است. آنها یا نمی‌دانند کدام از مواد غذایی می‌تواند بهترین انتخاب برای میان وعده دانش‌آموزان باشد یا نمی‌توانند فرزندشان را متقاعد کنند که در ساعت‌های درس و مدرسه از مواد غذایی مناسب استفاده کند.
گوشت کبابی خوشمزه است اما... واقعیت این است كه اكثریت مردم جامعه از اینكه شیوه پخت غذای آنها روی ارزش و سلامت غذایی كه پخته‌اند تاثیر مستقیم و بسیار مهمی دارد، ناآگاهند.
پیشگیری از سرماخوردگی با این ماده غذایی ‌یک کارشناس تغذیه ضمن اشاره به افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به سرماخوردگی قرار دارند، گفت: مصرف مکمل‌های ویتامین C تاثیر چندانی در پیشگیری از سرماخوردگی ندارد.
شش خوراکی زمستانی شگفت انگیز را بشناسید بسیاری از محصولات غذایی زمستان ممکن است برای مردم ناآشنا باشند اما غذاهایی که می توان با آنها تهیه کرد، برای بالا بردن سیستم ایمنی بدن بسیار مفید هستند.