لقمه: همان استاد در جلسات امتحان هم میان دانشجوها می‌گشت و می‌گفت: «برای امتحان باید درست غذا خوردن را یاد بگیرید!» حالا كه فصل امتحان شده ما هم به دانشجوها همین توصیه را می‌كنیم اما نه از قول خودمان بلكه از قول متخصصان تغذیه كه می‌گویند: «برای موفقیت در امتحان، درس خواندن كافی نیست و باید رژیم غذایی مناسبی هم داشته باشید.» اما حتی اگر دانشجو هم نباشید و امتحان پایان ترم هم نداشته باشید، بالاخره جایی به توصیه‌های تغذیه‌ای پیش از آزمون نیاز پیدا می‌كنید مثلا شاید روزی ناچار شوید امتحان زبان بدهید، آزمون آیین‌نامه، كنكور كارشناسی یا كارشناسی ارشد یا دكتری، آزمون استخدامی و... می‌بینید؟ در هر سنی كه باشید بالاخره ممكن است یك روز یك برگه سپید و یك خودكار جلویتان بگذارند تا بفهمند چند مرده حلاجید و آن وقت است كه مغزتان به مواد غذایی خاصی نیاز پیدا می‌كند و آرزو می‌كنید كه كاش توصیه‌های ما را خوانده بودید، پس از همین حالا راه حسرت خوردن را در آینده ببندید. می‌خواهید خواب آلود نباشید؟ خیلی از دانشجوها خیال می‌كنند دلیل این كه بلافاصله پس از نشستن سر جلسه امتحان به‌رغم خواب كافی در شب قبل، احساس خواب‌آلودگی می‌كنند، اضطراب است در حالی كه دلیل واقعی این حالت شاید مصرف زیاد كربوهیدرات‌ها باشد. این نكته‌ای است كه دكتر رضا امانی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی هم در گفت‌وگو با ایسنا به آن اشاره دارد و می‌گوید: خوردن غذاهای حاوی كربوهیدرات می‌تواند موجب خواب‌آلودگی دانشجویان هنگام آزمون شود. كربوهیدرات‌ها به زبان ساده قندها یا تركیبات پیچیده‌تری مانند نشاسته‌ها هستند كه از اتصال چندین گروه قندی تشكیل شده‌اند و منابع غذایی مناسب برای تامین انرژی بدن به حساب می‌آیند و بر همین اساس خیلی‌ها پیش از آزمون تصمیم می‌گیرند صبحانه‌ای غنی از كربوهیدرات و شامل قند و شكر داشته باشند و حتی برخی برای كسب انرژی بیشتر از برنج به عنوان صبحانه استفاده می‌كنند! اما دكتر امانی می‌گوید: اگرچه مصرف این موادغذایی در تامین قند خون مفید هستند، مصرف آنها پیش از امتحان موجب كاهش كارایی مغز می‌شود. صبح امتحان چی بخوریم؟ اگر بگوییم وقتی امتحان دارید مهم‌ترین وعده غذایی صبحانه است، اغراق نكرده‌ایم، چرا كه مصرف یك صبحانه خوب و كامل می‌تواند 20 تا 25 درصد انرژی مورد نیاز بدن را در روز تامین كند و از آنجا كه بیشتر امتحانات صبح برگزار می‌شوند، اهمیت این وعده غذایی هم بیشتر می‌شود. دكتر امانی اگر چه معتقد است میزان كربوهیدرات در وعده صبحانه باید كم شود، اما موافق حذف كامل آن نیست زیرا در این صورت با افت قند خون مواجه می‌شوید. با این حال او به دانشجویان و دانش‌آموزان توصیه می‌كند پیش از امتحان، علاوه بر مصرف كربوهیدرات، مواد غذایی حاوی پروتئین را نیز در وعده صبحانه بگنجانند و توضیح می‌دهد: تخممرغ آب‌پز و پنیر كمچرب ازجمله مواد غذایی حاوی پروتئین هستند كه می‌توان در وعده صبحانه از آنها استفاده كرد. علاوه بر این اداره بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، نیز با تاكید بر این مطلب كه هرگز نباید پیش از امتحان وعده صبحانه را حذف كنید در قالب توصیه‌هایی خطاب به دانش‌آموزان می‌گوید: مصرف عسل بویژه همراه كنجد در وعده صبحانه به تقویت حافظه و به خاطر آوردن مطالب درسی كمك می‌كند. حالا كه تخممرغ آب‌پز و پنیر كمچرب و عسل و كنجد هم به وعده‌های غذایی‌تان اضافه كردید یك لیوان آب پرتقال هم روی میز بگذارید. چون دكتر امانی تاكید می‌كند: مصرف یك عدد پرتقال یا یك لیوان آب پرتقال تازه در وعده صبحانه به بهبود عملكرد مغز و افزایش نشاط و شادابی فرد كمك می‌كند. او همچنین یادآوری می‌كند: نوشیدن یك فنجان چای یا قهوه همراه مقدار اندكی شیرینی در افزایش تمركز موثر است. ظهر امتحان چی بخوریم؟ ما هم قبول داریم كه همه امتحانات صبح‌ها برگزار نمی‌شوند، اما حتی این ماجرا هم باعث نمی‌شود وعده صبحانه را حذف كنید، چون حذف این وعده بر كارایی شما در تمام طول روز اثر می‌گذارد. دكتر امانی با تاكید بر این مطلب، درباره وعده ناهار پیش از امتحان‌هایی كه ظهر یا عصر برگزار می‌شوند توصیه می‌كند: در وعده ناهار نیز از خوردن غذاهای سرشار از كربوهیدرات‌ها مانند برنج خودداری كنید و همچنین از خوردن غذاهای حجیم، چرب و سرخ كرده در ظهر امتحان بپرهیزید! حالا آن كاسه ماست را هم كه آماده سركشیدنش پیش از رفتن سرجلسه شده‌اید، كنار بگذارید چون این متخصص تغذیه هشدار می‌دهد مصرف ماست و دوغ هم پیش از امتحان كار درستی نیست! شما كه نمی‌خواهید در طول جلسه با چشم‌های بسته و پف كرده به پرسش‌ها پاسخ دهید؟ این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی می‌افزاید: صبحانه یا ناهار 2 ساعت پس از مصرف تاثیر خود را بر بدن نشان می‌دهند و به همین دلیل وعده‌های غذایی باید 2 ساعت پیش از امتحان مصرف شوند. در فاصله مصرف صبحانه یا ناهار تا زمان آغاز امتحان نیز می‌توان از انواع میوه‌ها یا اندكی بیسكویت یا كاكائوی تلخ استفاده كرد. شب امتحان چی بخوریم؟ همچنین اداره بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت نیز به دانشجویان و دانش‌آموزان پیشنهاد می‌كند برای داشتن خواب راحت در شب قبل از امتحان، یك لیوان شیر گرم پیش از خواب میل كنند و از مصرف قهوه، چای یا نوشابه گازدار كولا از حدود 6 ساعت قبل از خواب پرهیز كنند و در میان‌وعده آخر شب پیش از امتحان برای كاهش اضطراب و داشتن خوابی راحت از مواد غذایی مانند لوبیا، سویا، موز، تخممرغ، گردو، شیر و لبنیات استفاده كنند.