سفره هفت سین


با فرا رسیدن سال نو، سفره مبارک هفت سین را از هفت گونه گیاه و دانه و خوردنی دلپذیر می گسترانیم. آب و آیینه، شمع و چراغ، نقل و نبات و گل و سبزه در آن می نهیم؛ کتاب آسمانی خود را می گشاییم و در لحظه حلول سال نو در برابر سفره ای از برکت الهی و به امید رونق و بهبود و معیشتی بهتر دست به دعا برمی داریم.

به گزارش لقمه، پهن کردن سفره هفت سین، رسم و باوری کهن است که همه اعضای خانواده در موقع سال تحویل (لحظه ورود خورشید به برج حمل) در خانه و کاشانه خود در کنار سفره هفت سین گرد آیند. در سفره سفید رنگ هفت سین، از جمله، هفت رویـیدنی خوراکی است که با حرف " س " آغاز می شود، و نماد و شگونی بر فراوانی رویـیدنی ها و فراورده های کشاورزی است - چون سیب، سبزه، سنجد، سماق، سیر، سرکه، سمنو و مانند این ها- می گذارند. افزون بر آن آینه، شمع، ظرفی شیر، ظرفی آب که نارنج در آن است، تخم مرغ رنگ کرده، تخم مرغی روی آینه، ماهی قرمز، نان، سبزی، گلاب، گل، سنبل، سکه و کتاب دینی ( مسلمانان قرآن و زردشتیان اوستا و ... ) نیز زینت بخش سفره هفت سین است. این سفره در بیشتر خانه ها تا روز سیزده گسترده است.

در برخی از نوشته ها از سفره هفت شین (هفت رویـیدنی که با حرف شین آغاز می شود) سخن رفته و آن را رسمی کهن تر دانسته اند. در ریشه یابی واژه هفت سین نظرهای دیگری چون هفت چین ( هفت رویـیدنی از کشتزار چیده شده ) و هفت سینی از فراورده های کشاورزی نیز بیان شده است. پراکندگی نظرها ممکن است به این سبب باشد که در کتاب های تاریخی و ادبی کهن اشاره ای به هفت سین نشده و از دوره قاجاریه است که درباره باورها و رفتارها و رسم های عامیانه مردم تحقیق و بحث و اظهار نظر آغاز شده است. نمی دانیم که آیا پیش از قاآنی هم شاعری هفت سین را در شعر خود آورده است؟

سین ساغر بس بود ما را در این نوروز روز گو نباشد هفت سین رندان دُرد آشام را

میرزاده عشقی نیز در " نوروزی نامه " در اسلامبول در مسمطی برای آگاهی مردم آن دیار سروده :

همه ایرانیان نوروز را از یادبود کِی

بپا سازند از مازندران تا شوش و ملک ری

بساط هفت سین چینند و بنشینند دور وی


چرا «هفت» در سفره هفت سین

عدد هفت که جمع سه و چهار است، نزد ریاضیدانان به سبب شکل هندسی مثلث و مربع که اشکال همگن و کامل به شمار می آیند نمایانگر کمال و به شکلی نمادین، به مفهوم کثرت و تکامل است. هنگامی که از عدد هفت، یا هفت هزار و... سخن گفته می شود معنای زیاد بودن مد نظر است. در میان اقوام هند و اروپایی و همچنین هند و ایرانی این عدد خوش یمن و مبارک تلقی شده و در اساس، نقش این عدد در فرهنگ ملت ها نقشی مثبت است.

واقعیت های طبیعی، مشاهده ها و تجربه های مردم در گذر زمان، نقش ادیان الهی و باورهای دینی مردم در توجه ویژه به عدد هفت بسیار اساسی است و از همین روست که قرن هاست در آیین ها و رسم های ایرانی نیز این عدد جایگاهی ویژه دارد. در چیدن و آراستن سفره هفت سین نیز نقش این عدد به خوبی آشکار است.

نگاهی گذرا به واقعیت های طبیعی، کتب الهی، باورهای مردم، هنر معماری، موسیقی، خط و نیز ادبیات ملل نشان می دهد که عدد هفت تا چه حد مورد توجه ویژه قرار دارد. در قرآن کریم و نیز نزد مسلمانان ایرانی عدد هفت جدای از سایر عددها مورد توجه قرار دارد. در برخی از آیه ها و سوره های قرآن از عدد هفت نام برده شده است و نیز قرآن را مشتمل بر هفت موضوع دانسته اند. مناسک حج هفت مرحله دارد و نخستین قاریان نیز هفت نفر بوده اند. در کتاب های آسمانی انجیل و تورات، بارها و بارها این عدد با تأکید تکرار شده است. همچنین نزد زرتشتیان هفت امشاسپند گرامی بوده و در آیین مهر هفت اختر معتبر بوده است. پیشینیان ما نیز زمین و آسمان را دارای هفت طبقه دانسته اند و به زمین هفت اقلیم می گفته اند که دارای هفت دریا بوده است.

خلق جهان را در شش مرحله یا گاهنبار گفته اند و در روز هفتم که پایان خلق جهان است به نیایش و جشن و سرور می پرداخته اند؛ این آیین هنوز مشاهده میشود و ادامه دارد. حرکت و تغییر شکل ماه در چهار هفته، وجود خوشه ستارگان یا خواهران هفتگانه و همچنین تکامل جنین در هفت ماهگی، رویش دندان کودک در هفت ماهگی، تغییر تکاملی نطفه به جوجه پس از سه هفته و... از مواردی است که در طبیعت مورد مشاهده و توجه قرار گرفته اند.

باورهای ملت ها نیز نمایانگر توجه به عدد هفت و نقش آن است. در قدیم مصریان به هفت رکن قدرت معتقد بودند؛ کلدانی ها هفت طبقه کمال و بابلیان هفت طبقه آسمان را باور داشتند؛ یونانیان به هفت خدا معتقد بودند؛ هندوان خدایان هفتگانه «آدیتیا» را می پرستیدند؛ و رومیان جشن بزرگ هفت مادر یا «سپتی ماترا» را برگزار می کردند. بسیاری از ملت های دیگر نیز متوجه این عدد بوده اند. همچنین از عجایب هفتگانه جهان نام برده شده است. در موسیقی سنتی ایرانی هفت دستگاه، و در خط هفت شیوه نگارش تعیین کرده اند. در هنر و ادبیات نیز توجه هنرمندان و نویسندگان به عدد هفت آشکار است.

در اساس بین اقوام هند و اروپایی، و نیز ایرانیان و هندوان، عدد هفت خوش یمن و مبارک تلقی شده است؛ و از همین روست که در فرهنگ ایرانی ما - که بنیانش بر باورهای دینی استوار است - در سفره عید که سفرهای دلپذیر و خوش یمن و سرشار از امید به بهبودی و رونق بیشتر است، هفت سین چیده می شود؛ به این امید که سال نو پر برکت و مبارک باشد.





کد: 785 تاریخ نشر: ۱۳۹۰ سه شنبه ۱۶ اسفند بازدید: 8182 ساعت: 12:00 صبح
نسخه چاپی نسخه چاپی     ارسال به دوست

اخبار مرتبط با این خبر

ردیفتیترتاریخ
1 بازار گوشت مرغ ماه مبارک رمضان تامین است ۱۴۰۲ چهارشنبه ۲ اسفند
2 «نوروز» با حضور علی نصیریان کلید خورد/ یک رئالیسم جادویی درباره نوروز ۱۴۰۲ دوشنبه ۵ تير
3 دومین سفره افطار در قدس بر روی دیوارنگاره های تهران اکران شد ۱۴۰۲ دوشنبه ۲۱ فروردين
4 محدودیتی در عرضه سیب و پرتقال نداریم/ عرضه تا خرداد ۱۴۰۲ جمعه ۱۱ فروردين
5 آشنایی با نکات تغذیه‌ای رمضان نوروزی ۱۴۰۲ دوشنبه ۷ فروردين
6 پلمپ ۶۱۲ مرکز غیر بهداشتی در طرح سلامت نوروزی ۱۴۰۱ يکشنبه ۲۸ اسفند
7 استقبال نوروزی موزه ویکتوریا و آلبرت لندن با غذاهای ایرانی ۱۳۹۹ جمعه ۲۹ اسفند
8 سفرهای نوروزی موج جدید کرونا را در پی خواهد داشت/واکسن ایرانی از روسی برتر و رایگان است ۱۳۹۹ دوشنبه ۱۸ اسفند
9 مواجهه مردم با خرید شب عید چگونه است/ توزیع کالاها توسط کاسبان امین ۱۳۹۹ دوشنبه ۱۸ اسفند
10 ۴۴۵۰ تیم بازرسی وزارت بهداشت ناظر عملکرد رستورانها ۱۳۹۷ چهارشنبه ۱۵ اسفند
11 ظریف: از زبان فرهنگ نوروز بگوییم با سلطه‌گری صلح فراهم نمی شود ۱۳۹۷ جمعه ۱۰ اسفند


نظرات


SAYE

MATLAB BE IN KHOOBI,CHANDTA AX HAM KENARESH DASHTE BASHID AALIE

نظر شما

نام:
پست الکترونیکی:
نظر شما:
کد امنیتی:



نظرسنجی

عضویت در خبرنامه
نام :
ایمیل :
 

  آیا خوردن غذایی که روی زمین افتاده است اشکالی ندارد؟ هر وقت پسرم غذا و مواد خوراکی‌اش را روی زمین می‌ان...

  کاهش سرطان تخمدان با این دو نوشیدنی معجزه گر محققان انگلیسی ادعا می کنند که مصرف چای و آب پرتقا...

  توصیه های تغذیه ای طب اسلامی برای فصل پاییز با آغاز ۶ ماه دوم سال و سرد شدن تدریجی هوا، باید د...

موارد بیشتر...
ورود کاربران
نام کاربر:
کلمه عبور:
یاداوری کلمه عبور عضویت در سایت