براساس آیین کهن کشورمان، هرساله از روزهای میانی اسفند ماه با شروع خانه تکانی به استقبال نو شدن می ‌رویم. فرش‌ های شسته شده از بالای پشت بام خانه‌ های شهر آویزان می ‌شوند، پنجره‌ ها‌ ‌بی‌ پرده می ‌شوند، ده‌ ها نفر را می‌ ببینی که بالای‌ ‌نردبان رفته‌ و شیشه‌ ها و دیوارها را تمیز می ‌کنند. این سنت زیبا گاه در اثر عدم‌ رعایت نکات ایمنی و سلامتی تبدیل به عاملی می ‌شود که سلامت اعضای خانواده به ‌ویژه خانم‌ ها را در معرض خطر قرار می ‌دهد.
بیماری‌ های تنفسی، کتف درد، گردن درد، مسمومیت ‌ها، کمردرد، سوزش و خارش پوست دست و ... از جمله رایج ‌ترین عواقب و پیامدهای خانه تکانی غیراصولی و نادرست است. این مطلب توصیه‌ های متخصصان است که با در نظرداشتن نکات خیلی ساده می ‌توان خانه تکانی ایمنی داشته باشیم بدون آن که به سلامتی ما لطمه ‌ای وارد شود و مجبور نباشیم که ایام نوروز را با کلکسیونی از انواع بیماری ‌ها شروع کنیم.
آسیب‌های تنفسی و مخصوصاً آسیب به حنجره، به ‌دلیل استفاده بی ‌رویه و عدم ‌رعایت نکات ایمنی در استفاده از مواد سفید کننده و پاک ‌کننده‌های شیمیایی در اسفند ماه شایع ‌تر از همیشه است.
بدترین شیوه استفاده از مواد پاک ‌کننده و شوینده این است که آن ها را با آب گرم مخلوط کنند و یا از آن ها در محیط‌ های بسته‌ای که بخار آب وجود دارد، استفاده کنند.
در واقع پیشنهاد این است که از مواد شوینده و پاک کننده‌ای استفاده شود که آسیب کمتری می‌ رساند، مثلاً استفاده از پودرهای شوینده که آنزیم هم دارد، بسیار امن‌ تر از استفاده از مواد سفید کننده ‌ای است که بخار دارند.

اولین و بهترین اقدام پس از بروز اختلال، قرار گرفتن در معرض جریان هوا است، چرا که استنشاق هوای تازه، تنفس را تسهیل می ‌کند و باعث ایجاد آرامش می‌ شود. خوردن شیر نیز در این روزها توصیه می ‌شود، چرا که مواد شوینده ‌ای نظیر وایتکس، علاوه بر آسیب‌ رساندن به ریه و حنجره، مسمومیت‌ های داخلی را هم باعث می‌ شود.
مواد شیمیایی فوق الذکر دارای ترکیبات آلی فراری هستند که به سرعت در فضا منتشر شده و دارای اثرات سوء متعدد از جمله سوزش چشم و آلرژی‌ های مختلف تا سرطان هستند. بهترین اقدام برای مسمومان ریوی، خروج سریع فرد از محل سربسته و استفاده از هوای آزاد و تماس با اورژانس جهت تجویز اکسیژن و مصرف داروهای ضدالتهابی‌ ‌است.
زنان خانه‌ دار از مصرف مواد شوینده در فضاهای بسته خودداری ‌کنند و ‌ماسک ‌های تنفسی و دستکش حتما مورد استفاده قرار بگیرد. ضمنا از یاد نبرید که یکی ازخطرات نظافت نوروزی، برق گرفتکی در اثرشست ‌وشوی لوازم برقی مانند لوستر، چراغ‌ ‌روشنایی کلید برق و... است، لازم است اول برق وسیله برقی را قطع کنید و بعد آن را تمیز کنید.

حملات آسمی
حملات بیماری آسم از جمله مواردی است که در شب عید در اورژانس ‌ها زیاد دیده می ‌شود. امروزه اغلب زنان برای شست‌وشوی سرویس ‌های بهداشتی خود از مایع‌ های شیمیایی‌ ‌نظیر انواع سفید ‌کننده‌ ها‌ ‌و جوهر نمک استفاده می‌ کنند و از آنجا که سرویس ‌های‌ ‌بهداشتی در فضای بسته و کوچک قرار دارد قرار ‌گرفتن زیاد در این فضاها می ‌تواند آسیب زیادی را به ریه افراد وارد کند‌.‌ همچنین استفاده از این شوینده‌ ها باعث تشدید بیماری در افراد مبتلا به بیماری آسم می‌ شود.
به هنگام استفاده‌ ‌از شوینده‌ های شیمیایی، استفاده از ماسک بسیار ضروری است اما وجود هواکش و بازکردن‌ ‌پنجره ‌ها در این زمینه، می‌ تواند تا حد زیادی از بروز آلرژی‌ ها جلوگیری‌ ‌کند‌.

کمردرد
بدون شک کمردرد بزرگ ‌ترین مشکلی است که زنان خانه ‌دار هنگام خانه تکانی با آن مواجه می ‌شوند. معمولا کمردرد روزهای آغاز سال نو، خانم خانه را آزار می ‌دهد. جابه‌جا کردن و یا بلند کردن اجسام سنگین بدون رعایت اصول صحیح، مهم ‌ترین عامل ابتلا به کمر درد است که گاه تا آخر عمر فرد‌ مبتلا‌‌ را ‌رنج می ‌دهد.

در این ایام خانم ‌ها فشار مضاعفی به جسم خود‌ وارد می ‌آورند، در صورتی که با یک برنامه‌ ریزی صحیح می‌ توان قدم به قدم تمام امور مربوط به نظافت و تمیز کردن منزل را بدون به خطر انداختن سلامت و تندرستی جسم انجام داد.
برای آن که دچار کمردرد نشوید بهتر است هنگام برداشتن اجسام از روی زمین و یا جابه‌جا کردن آن ها، پشت خود را صاف نگه دارید و قوز نکنید بلکه زانوها را خم کرده و برای تحمل وزن جسم به عضلات پای خود تکیه کنید.

این کار موجب می‌ شود فشار ناشی از وسایل سنگین به ‌جای کمر به مفصل ران منتقل شده و از گرفتگی‌ های عضلانی و دردهای ناگهانی عضلات، به‌ ویژه کمر جلوگیری‌ ‌شود. همچنین اگر جسم سنگینی را از زمین بلند کرده‌اید، برای چرخش به جهت خاصی، هرگز بالاتنه خود را از محل کمر به آن سمت نچرخانید، بلکه تمام بدن را از محل پاها به آن سمت برگردانید.
متخصصان توصیه می‌ کنند اشیای سنگین را به سرعت و با یک حرکت سریع و ناگهانی از روی زمین بلند نکنید. هرگز در حالی که جسم دیگری را با یکی از دست‌های تان بلند کرده‌اید، سعی نکنید با دست دیگر جسم سنگین دیگری را بلند کنید. اگر اصرار دارید هر دو بار را هم زمان حمل کنید، ابتدا باری را که در دست دارید زمین بگذارید و سپس هر دو جسم را به‌ طور همزمان و با هم بلند کنید.

حساسیت ‌های پوستی
هیچ خانمی دوست ندارد در ایام عید پوست ترک خورده یا حساسیت پوستی داشته باشد. دستکش در این موارد نقش بسیار مهمی دارد. سعی کنید تا آن جا که ممکن است از تماس مستقیم دست‌ ها با انواع مواد شوینده و پاک کننده خودداری کنید. اکثر مواد شوینده ازPH استاندارد برخوردار نیستند و به همین دلیل می ‌توانند سبب تحریک پوست دست شوند. اگر پوست حساسی دارید بهتر است ابتدا یک دستکش نخی و سپس روی آن یک دستکش لاستیکی دست کنید؛ زیرا گاهی اوقات پوست به لاستیک دستکش حساسیت نشان می ‌دهد.

سقوط آزاد
گاهی در صفحه حوادث خبر ناخوشایند سقوط مرد خانواده را به همراه فرش از پشت بام می‌ خوانیم. بررسی‌ ها نشان می ‌دهد میزان حوادث و‌ ‌سقوط ‌از ارتفاع در این ایام‌ ‌افزایش می‌ یابد‌. ‌دست شکسته و پای شکسته از صحنه ‌های تکراری روزهای خانه تکانی است.
البته تنها پشت بام خطر ندارد، نردبان نامطمئن هم به همان اندازه می ‌تواند خطرناک باشد. درصورت استفاده از نردبان یا چهار‌ ‌پایه باید از سطح اتکای آن با زمین کاملا مطمئن شد و از نوع استاندارد و نردبان دو‌ ‌طرفه استفاده کرد. کارشناسان ایمنی توصیه می ‌کنند که در زمان پاک‌ ‌کردن شیشه و پنجره‌ های منزل احتیاط لازم ضروری است و از رفتن روی نرده‌ ها یا‌ ‌قرنیزها باید جداً خودداری کرد‌.

نقل از :همشهری