لقمه: هیچ چیز انحصاری نیست و انگار قرار هم نبوده كه باشد. این موضوع استثنایی هم ندارد، از قدرت و اقتصاد و این‌جور چیزها گرفته تا مقولات مربوط به شكم و پرخوری می‌توانند زودتر از آنچه ما فكر می‌كردیم برای دیگران هم دست‌یافتنی بشوند. شاید بهترین مثالش همین همبرگر آمریكایی است كه عمر آن به معنای امروزی‌اش به یك قرن هم نمی‌رسد اما در همه جا از خیابان‌های نیویورك گرفته تا كوچه و پس‌كوچه‌های پایین شهر تهران هم در دسترس است. در واقع سال‌هاست كه دیگر همبرگر تنها در انحصار آمریكایی‌ها نیست و ما هم از طعم این خوراك ویژه كشور دشمن در كشور خودمان بهره‌مند هستیم. این در حالی است كه ما البته تا همین چند وقت پیش، كوبیده را در انحصار خودمان نگه داشته بودیم تا توریست‌های غربی برای خوردن آن تنها سراغ رستوران‌های سنتی در ایران را بگیرند. هرچند غذاهای ایرانی تنوع زیادی دارند و معمولا هم برای افراد مختلف خوش‌طعم هستند اما كوبیده در این میان به نوعی شناسنامه غذای ایرانی به حساب می‌آید. كوبیده اما حالا دیگر تنها در ایران و رستوران‌های سنتی‌اش نیست، چون از حدود دو ماه پیش در شهر «پتزبورگ» در قلب ایالات متحده و در یك رستوران خاص كوبیده به سیخ می‌كشند. 

پخت صلح در جوجه جنگی

بهتر است فكر افتتاح یك رستوران ایرانی در ایالات متحده آمریكا را از سرتان بیرون كنید. این بار سه هنرمند آمریكایی از روابط نه چندان مسالمت‌آمیز آمریكا با بعضی كشورهای دیگر منوی جالبی را برای رستوران تازه تاسیس‌شان درآورده‌اند. این رستوران جالب از اوایل ماه می‌گذشته با نام «جوجه جنگی» یا Conflict Kitchen كار خودش را شروع كرده است. مدیران این رستوران با این ابتكار جالب قصد دارند در «جوجه جنگی» منوی متفاوتی را پیش روی مشتریان بگذارند؛ منویی شامل غذاهای كشورهای دشمن آمریكا.

البته بهتر است بدانید كه این رستوران طراحی، منو و حتی نام‌های متفاوتی خواهد داشت. در حقیقت مدیران این رستوران به بهانه‌های مختلف مانند سالگرد بعضی رویدادهای سیاسی مانند یازده سپتامبر تمام ساختار آن را تغییر می‌دهند.

با این همه اما «جوجه جنگی» یك رستوران بزرگ نیست و تنها غذا را به صورت سفارشی و از یك پنجره كوچك تحویل مشتریانش می‌دهد. این رستوران قرار است هر چهار ماه یك بار تمام دكوراسیون و منو و حتی نامش را به خاطر یك كشور دیگر تغییر دهد. به این ترتیب همه چیز روی یك كشور دشمن آمریكا متمركز می‌شود؛ غذای ویژه، معماری و طراحی و البته نام رستوران بر اساس ویژگی‌های آن كشور تغییر می‌كند. حالا فضا برای تبادل اطلاعات درباره فرهنگ، سیاست و موضوعات مربوط به آن كشور كاملا فراهم شده است تا مشتریان همزمان با خوردن غذای ویژه یكی از كشورهای دشمن آمریكا، اطلاعات‌شان درباره آن كشور را هم با یكدیگر به اشتراك بگذارند. در حقیقت همین بحث و تبادل نظرها باعث می‌شود تا بعضی تصورات اشتباه از یك كشور و ویژگی‌هایش در ذهن مشتریان این رستوران از بین برود. در این میان بعضی از مشتریانی هم كه اطلاعاتی درباره این كشورها ندارند، فرصت مناسبی برای آشنایی با كشورهای دشمن آمریكا پیدا می‌كنند.
 

پنجره كوچك و جالب این رستوران هم حالا به محلی مناسب برای تبادل نظر افراد مختلف درباره تفاوت‌ها و شباهت‌های دینی، سیاسی و فرهنگی تبدیل شده است. حالا می‌توانید تصور كنید كه جلوی این رستوران و آن پنجره كوچك چه بحث‌های جنجالی و داغی راه می‌افتد. این در حالی است كه صاحبان این رستوران متفاوت تنها به این بحث‌ها گوش می‌دهند و البته انرژی لازم برای بحث مشتریانشان را با غذای كشورهای دشمن فراهم می‌كنند. حالا در این میان تصور كنید كه عده‌ای از مشتریان این رستوران از اهالی یكی از این كشورهای دشمن باشند؛ طبیعتا این بحث‌ها داغ‌تر و داغ‌تر می‌شود... 

با این همه اما مدیران این رستوران معتقدند كه این بحث و گفت‌وگوها برخلاف ظاهرشان چندان هم بد نیستند و می‌توانند فرهنگ و آداب یك كشور دیگر را به دیگران منتقل كنند؛ كشوری كه به خاطر دشمنی ممكن است مردم آمریكا اطلاعات چندان درست و دقیقی از آن نداشته باشند. آنها انگیزه‌شان از راه‌اندازی این رستوران را اجرای یك ایده متفاوت و جدید، جلب مشتریان مختلف حتی از كشورهای دشمن و البته درآمدزایی مناسب می‌دانند. به هر حال گویا آنها در اجرای این ایده موفق بوده‌اند، چون هر روز به تعداد مشتریان تازه‌واردی كه می‌خواهند غذای دشمنان آمریكا را امتحان كنند، اضافه می‌شود. همین موضوع هم باعث شده تا ساعت كار این رستوران كوچك كه در ابتدا تنها 3 یا 5 ساعت در روز بوده است حالا به 7 تا 8 ساعت برسد.

اول كوبیده ایرانی

«جوجه جنگی» اما با كوبیده ایرانی افتتاح شد. در واقع مدیران این رستوران آمریكایی تصمیم گرفتند برای انتخاب اولین كشور دشمن كشورشان، سراغ كوبیده‌های ایرانی بروند. قبل از آنكه درباره دلیل افتادن اولین قرعه به نام ایران و كوبیده‌اش قضاوت كنید بهتر است بدانید كه این سه هنرمند آمریكایی و البته مدیر این رستوران با انجمن ایرانیان مقیم شهر پتزبورگ همكاری‌های فرهنگی و هنری داشته‌اند. در حقیقت «جان پنا»، «جان روبین» و «داون ولسكی» با كمك دوستان ایرانی‌شان حالا می‌توانند كوبیده ایرانی را در قلب آمریكا به سیخ بكشند. به این ترتیب این رستوران كوچك، اولین ساختارش را با ایران به عنوان یكی از اولین كشورهای دشمن با آمریكا هماهنگ كرده است.

ساندویچ با بربری خانگی

این رستوران كوچك هر چند تمام سعی‌اش را برای طبخ كوبیده به سبك ایرانی می‌كند اما به هر حال سلیقه مشتری‌هایش را هم نمی‌تواند نادیده بگیرد. درست به همین دلیل هم هست كه در این رستوران كوبیده به جای چلو با نان بربری و البته به صورت ساندویچ سرو می‌شود. با این حال اما جالب است بدانید كه این بربری‌ها كاملا تازه و البته بسیار نزدیك به طعم واقعی‌شان هستند. آنها بربری‌ها را هم در همین رستوران كوچك می‌پزند. 

كوبیده ایرانی اما با پیاز و سماق و سبزی‌های معطرش در ذهن همه جا خوش كرده است. این كوبیده آمریكایی هم تمام این مخلفات را با تمام جزییاتش دارد. این ساندویچ كوبیده همراه با پیاز، نعناع، ریحان، سماق و البته بربری خانگی برای مشتریان طبخ و سرو می‌شود.

«داون ولسكی» یكی از صاحبان این رستوران در مورد ساندویچ‌های كوبیده می‌گوید: «ساندویچ كباب كوبیده ایرانی حسابی طرفدار دارد و این روزها مشتریان زیادی را برای ما جذب كرده است. خیلی از مشتریان ما اسم این ساندویچ را «همبرگر ایرانی» گذاشته‌اند. این ساندویچ هم برای مشتریان آمریكایی جالب و خوردنی است و هم مشتریان ایرانی را جذب می‌كند.»

یكی از مشتریان آمریكایی پر و پا قرص این كوبیده‌ها هم در مورد این ساندویچ‌ها می‌گوید: «مشكلات سیاسی باعث نمی‌شود كه من غذایی به این خوشمزگی را از دست بدهم. من این ساندویچ را برای ناهار می‌خورم و انرژی زیادی برای ادامه كارهای روزمره‌ام پیدا می‌كنم.» او معتقد است كه از این طریق توانسته با فرهنگ و آداب ایران هم بیشتر آشنا شود و حتی بعضی تشابهات را هم میان آمریكایی‌ها و ایرانی‌های پیدا كند.

كاغذ ساندویچ یا روزنامه

قرار بر این است كه تمام ساختار این رستوران كوچك با آداب و فرهنگ كشور دشمن انتخابی، هماهنگ شود. درست به همین دلیل هم نباید هیچ چیزی هر قدر جزئی از قلم بیفتد. این همان موضوعی است كه برای مدیران این رستوران اهمیت زیادی دارد و در واقع باعث جلب توجه و افزایش تعداد مشتریان آن شده است.

با این اوصاف ساندویچ كوبیده ایرانی را نمی‌توان در كاغذ ساندویچ‌های معمولی پیچید. این ساندویچ‌ها در كاغذ‌هایی خاص و كاملا ابتكاری و دست‌ساز پیچیده می‌شوند.

«برت یاسكو» طراح گرافیك و البته دوست صاحبان این رستوران، كار طراحی این كاغذ ساندویچ را انجام داده است. اشتباه نكنید این كاغذ با طرح‌ها و نقوش ایرانی و اسلامی طراحی نشده است. كاغذ ساندویچ كوبیده ایرانی در واقع از بریده‌های جراید و مطبوعات شهر پتزبورگ درباره ایران، مصاحبه با ایرانیان مقیم آمریكا، اخبار مربوط به ایران و حتی بخش‌هایی از اخبار فارسی درباره ایران تشكیل شده است كه به صورت كاملا فانتزی در كنار هم با رنگ‌های متنوع چیده شده‌اند. با این كار مشتریان می‌توانند همزمان با خوردن ساندویچ كوبیده ایرانی از آخرین و جدیدترین اخبار و اتفاقات مربوط به ایران هم با خبر بشوند. 

نقوش اسلامی روی دیوارهای كوبیده كیچن

رستوران كوچك «جوجه جنگی» كار خودش را با نام «كوبیده كیچن» و كشور ایران آغاز كرد. به همین دلیل هم علاوه بر غذا، حتی نام و طراحی دیوارها و بدنه این رستوران هم به سبك ایرانی و اسلامی تغییر كرده‌اند. به این ترتیب بدنه این رستوران با طرح‌های سنتی ایرانی و نقش‌های معماری اسلامی با زمینه آبی روشن طراحی شده است. از طرفی نام این رستوران هم كه در حال حاضر «كوبیده كیچن» است، با خط فارسی درشت در سر در آن قرار دارد.

با این اوصاف كمتر رهگذری است كه هنگام عبور از جلوی كوبیده كیچن توجه‌اش جلب نشود و تصمیم به امتحان كردن این غذای خوشمزه نگیرد. بعضی از مشتریان این رستوران می‌گویند كه به خاطر نام فارسی و طرح‌های اسلامی این رستوران ابتدا تصور كرده‌اند كه این یك بیلبورد بزرگ مربوط به تبلیغات فرهنگی است به این دلیل به آنجا آمده‌اند تا ببینند در این مكان كوچك و متفاوت چه خبر است و چه اتفاقاتی می‌افتد.

«پابلو گراسیا» آرشیتكتی است كه طراحی این رستوران را انجام داده است. او در این مورد می‌گوید: «فكر نمی‌كنم هیچ رستوران ایرانی دیگری در این شهر وجود داشته باشد. 95 درصد از مشتریانی كه به رستوران كوبیده كیچن می‌آیند، هرگز غذای ایرانی نخورده و حتی درباره آن چیزی هم نشنیده‌اند اما همه آنها دوست دارند آن را امتحان كنند و معمولا هم از طعم كوبیده ایرانی خوششان می‌آید. در دو طرف این رستوران كوچك، دو كافه بزرگ و پر زرق و برق وجود دارد كه معمولا در همه ساعات شبانه روز باز هستند. با این حال اما كوبیده كیچن به خاطر طراحی متفاوتش نظر بیشتر عابران پیاده و رهگذران را هم به خودش جلب می‌كند.»

رستوران به سبك القاعده

این روزها رستوران جوجه جنگی و صاحبانش تمام تمركزشان را روی ایران و كوبیده ایرانی گذاشته‌اند تا آن را به «كوبیده كیچن» تبدیل كرده‌اند و حسابی هم بازارشان داغ است. با این حال طبق تقویم كاری كه صاحبان این رستوران تعیین كرده‌اند قرار است این رستوران بر اساس مناسبت‌های سیاسی خاص و به ترتیب روی كشورهای دیگر دشمن آمریكا هم تمركز كند و همراه با هر كدام از آنها تمام غذا، دكور و ساختارش را تغییر بدهد. 

این رستوران از ماه می كارش را با ایران به عنوان اولین كشور شروع كرده است و حالا گویا تصمیم دارد از ابتدای ماه سپتامبر و به بهانه رویداد یازده سپتامبر روی كشور افغانستان به عنوان یكی دیگر از دشمنان آمریكا تمركز كند. به این ترتیب مشتریان این رستوران می‌توانند خودشان را برای خوردن غذاهای افغانی در محیطی سازگار با فرهنگ و آداب آنها آماده كنند.

صاحبان این رستوران با مشورت مشتریانشان كشورهای دیگری را هم در فهرست كاری‌شان قرار داده‌اند كه ونزوئلا، میانمار و كره شمالی از جمله آنها هستند. با این حال مدیران رستوران كوچك جوجه جنگی اعلام كرده‌اند كه در صورت كم بودن تعداد این كشورها فضای رستوران را به صورت چرخشی در میان همین كشورها به شكل دوره‌ای تغییر می‌دهند. با این اوصاف هرچه تعداد كشورهای دشمن با آمریكا بیشتر شود، رونق كاسبی این رستوران جالب هم تضمین می‌شود. 

نویسنده : ندا لهردی