به گزارش لقمه، از آنجا که نحوه تغذیه انسان ها یکی از ارکان اساسی تندرستی است، بنابراین اهمیت آن در دوران حج مشخص می شود. سفر به سرزمین وحی برای بجا آوردن فریضه حج تمتع سفری طولانی است که حدود یک ماه طول می کشد، لذا رعایت نکردن اصول بهداشتی در این دوره می تواند بشدت سلامت زائران را تحت تاثیر قرار دهد.

تنوع غذایی را رعایت کنیم

اولین نکته در این باره این است که نیازهای بدنی افراد در این دوران مانند سایر ایام زندگی پابرجاست. بنابراین حفظ تنوع و تعادل گروه های غذایی به عنوان یک اصل غیرقابل تغییر باید در این دوره نیز رعایت شود. غفلت از این مهم و حذف ناخواسته برخی اقلام غذایی بویژه لبنیات، میوه و سبزی نه تنها باعث افت سطح ایمنی در زمان حج و افزایش احتمال ابتلا به بیماری های واگیردار می شود، بلکه می تواند آثاری سوء را حتی پس از پایان حج برای افراد در پی داشته باشد. لذا توصیه اکید می شود همانند روزهای دیگر سال، تنوع و تعادل را در این ایام نیز مراعات کنیم.

غذای مشکوک مصرف نکنیم

فضای پرازدحام و حضور قومیت های مختلف از اقصی نقاط دنیا زمینه را بشدت برای انتقال و شیوع بیماری های واگیردار و عفونی مساعد می کند. برای پیشگیری از ابتلا به این دسته از بیماری ها علاوه بر رعایت بهداشت فردی باید به بهداشت مواد خوراکی نیز اهمیت داد و از مصرف خوراکی های نامطمئن و غیربهداشتی اکیدا خودداری کرد.

خوشبختانه تغذیه زائران ایرانی طی سال های اخیر به صورت متمرکز توسط سازمان حج و زیارت تامین می شود که از مواد خوراکی دارای استانداردهای ملی تهیه و اصول بهداشتی در پردازش آنها رعایت شده ولی مصرف غذاهای مانده یا آلودگی برخی خوردنی ها هنگام نقل و انتقال، همچنین خرید زائران از سایر مراکز جزو مواردی است که نیازمند دقت بیشتری است.

از پرخوری پرهیز کنیم

هرچند غذای اصلی زائران در کاروان ها و محل های اقامت آنان به شکل متمرکز و کاملا بهداشتی تهیه می شود، اما بیشتر اوقات، پخت غذا در حجم بالا به پرچرب بودن آن می انجامد لذا توصیه می شود افراد برای رعایت کالری دریافتی از پرخوری پرهیز کنند. گرچه به واسطه واجبات عبادی این ایام، افراد فعالیت بدنی بیشتری نسبت به دیگر روزهای سال انجام می دهند و به کالری بیشتری نیز نیاز دارند، اما این نیاز بیشتر به اندازه­ای نیست که فرد ملزم به پرخوری باشد و دریافت کالری بیش از نیاز در همه زمان ها عواقب ناخوشایند خود را خواهد داشت.

روزانه 5/1 تا 2 لیتر آب بنوشیم

یکی دیگر از نکات مهم مصرف آب است. میزان و نوع آب مصرفی دو جنبه اساسی است که باید مدنظر زائران عزیز باشد. گرمای هوای حجاز و فعالیت و تحرک بیشتر از معمول ایجاب می کند افراد مقدار بیشتری آب مصرف کنند تا دچار عوارضی نظیر کم آبی، یبوست و گرمازدگی نشوند. نوشیدن روزانه 5/1 تا دو لیتر آب، می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای در این پیشگیری داشته باشد، ضمن این که توصیه می شود حتما از آب های بسته بندی شده که دارای شرایط بهداشتی باشد استفاده شود، وگرنه تضمینی برای مبتلا نشدن به بیماری های عفونی روده ای و انواع اسهال های مهلک وجود ندارد.

مصرف نوشیدنی های گازدار ممنوع است

از نکات قابل توجه در دوران حج، مصرف خوراکی های غیرمعمول زائران است که می تواند زیانبار باشد. یکی از آنها نوشابه های گازدار است. گرمای هوا و تمایل به نوشیدن مایعات خنک از یکسو و دسترسی آسان به نوشابه ها از سوی دیگر موجب می شود افراد این گونه نوشیدنی ها را بیشتر از سایر مواقع مصرف کنند. استفاده از این نوشابه ها نه تنها زیان های همیشگی خود نظیر افزایش قندخون، چاقی، پوکی استخوان، مشکلات گوارشی و... را به همراه دارد بلکه در این ایام خاص به سبب تشدید تشنگی، مصرف آنها می تواند به نوشیدن بیشتر و افزایش ضرر ناشی از مصرف آنها بینجامد. به همین سبب زائران محترم را بشدت نسبت به مصرف بی رویه این گونه نوشیدنی ها هشدار می دهیم.

به زائران آجیل و شکلات هدیه ندهیم

آجیل، شکلات، گز و امثال اینها خوراکی های دیگری است که به وفور همراه زائران بوده و اغلب ما نیز برای ابراز محبت به عزیزانمان به عنوان سرراهی از این مواد به آنها هدیه می دهیم. تصور این که انجام اعمال حج نیازمند انرژی بیشتری است از انگیزه هایی است که باعث می شود افراد این مواد را بیشتر از سایر ایام مصرف کنند؛ غافل از آن که اضافه وزن و انباشتگی چربی حاصل از خوردن غیرمتعارف آنها عوارضی است که پس از بازگشت از حج گریبانگیر این عزیزان می شود. به همین دلیل، برای حفظ سلامت و نیز رعایت فلسفه عبادت که همان تزکیه نفس است، توصیه می شود زائران محترم در مصرف این مواد دقت بیشتری داشته باشند.

اگر بیماری زمینه ای داریم به پرهیز غذایی ادامه دهیم

نکته قابل ملاحظه دیگر، حضور سالمندان مبتلا به برخی بیماری های خاص نظیر بیماری های قلبی ـ عروقی، فشار خون و امثال اینهاست که باید پرهیزهای غذایی خود را در این دوره نیز رعایت کنند. تکیه بر این باور غلط که هنگام عبادت، خداوند از بندگان خود مراقبت می کند و نیازی به رعایت پرهیزهای غذایی نیست، اشتباه بزرگی است که بسیاری از افراد با ارتکاب آن دچار دردسر می شوند.

بیماران دیابتی به توجه خاصی در این ایام نیاز دارند. گرمای هوا و نبود تعادل آب در کنار فعالیت بدنی بیشتر و نیز رعایت نکردن خورد و خوراک ازجمله عواملی است که کنترل قند خون را به شکلی جدی مختل کرده و می تواند عواقب غیرقابل جبران بخصوص در کسانی که از انسولین استفاده می کنند، داشته باشد. درباره این افراد علاوه بر سفارش به رعایت نکات همیشگی، ویزیت توسط پزشک خانواده پیش از سفر و ارتباط با پزشک کاروان هنگام سفر توصیه می شود.

ایامی که زائران در چادرها و محیط باز در منا و عرفات اقامت می کنند، اهمیت ویژه ای دارد. خطر انتقال بیماری های عفونی یا عوارض ناشی از تغذیه نامطلوب در این ایام بیش از سایر روزها افراد را تهدید می کند. به همین سبب حساسیت بیشتر به بهداشت فردی، آب و مواد غذایی، همچنین استفاده از غذاهای سرد و سبک توصیه ای است که به حفظ سلامت و انجام بهتر عبادت در این مواقع منجر می شود.

امید است حجاج محترم با رعایت نکات ذکر شده و با نیتی خالص نهایت بهره مندی از برکات حج را برای دنیا و آخرت خود داشته باشند.



بازگشت به صفحه نخست