به گزارش لقمه، امسال کشاورزان جنوبی، دشت های حاصلخیز جنوب را زیر کشت هندوانه بردند به امید آن که در گرمای خرماپزان دیار آفتاب، هندوانه های خنک عطشها را بزداید و از رنج تابستان داغ بکاهد.

برداشت هندوانه سه ماه است که در مناطق جنوبی کشور از دشتهای خوزستان تا کهگیلویه و ممسنی آغاز شده اما هرچه به انتها می رسد جز آه نصیب صیفی کاران نمی کند.

حالا داغ به فروش نرفتن هندوانه ها روی دلشان مانده و زانوی غم به بغل گرفته اند از رنجی که بی مزد ماند و دسترنجی را عاید دستهای پینه بسته شان نکرد. از آرزوهایی که در گل ماند و نشکفت تا بازهم شرم بر سر سفره های خالیشان بگذارند. در بازار کساد فروش، هرچه بود به چوب حراج دلال رفت و هرچه ماند آنقدر در جالیز باقی ماند تا گندید و خشکید یا سهم گاوداریها شد.

در ورودی شهرها و در مزارع جنوب این روزها تپه هایی از هندوانه دیده می شود که نه به شرط چاقو و نه کاهش قیمت به فروش نمی رسند. قیمت هندوانه در روزهای اخیر به کیلویی 250 تومان در بازار هم رسیده و در مزرعه هم گویی دیگر قیمتی ندارد و کشاورز تنها آرزو می کند که این رنج را نبیند.

کهگیلویه ای ها هم امسال بیش از هر سال هندوانه کاشتند. آنها به امید رشد مصرف داخلی و صادرات به کشورهای خارجی، زمین های آبی خود را به زیر کشت هندوانه بردند اما بازهم مرزها بر هندوانه ها بسته شد و کشاورزان ماندند و دشتی هندوانه بی مشتری.

هندوانه هایم نصیب گاوها شد

"سید صفی الله شامیری" کشاورز ساده روستای "بردیان" در شهرستان چرام امسال شش هکتار زمین را به کشت هندوانه اختصاص داده است.

او هم حالا محصولش روی دستش مانده و داغ بر دلش گذاشته است. دست روی دست می گذارد و می گوید: تنها شغلم کشاورزی است و هیچ شغل دیگری ندارم. حالا هندوانه ها روی دستم مانده و یک دشتی سفید شده از هندوانه هایی که در جالیز مانده اند.

شامیری می افزاید: در روزهای گذشته 10 تن هندوانه را بار کامیون کردیم و برای فروش به اصفهان فرستادیم. راننده از آنجا زنگ زد و گفت که میدان پر از هندوانه است و خریداری نیست. آن را به شهرکرد فرستادیم. آنجا هم خریداری نبود. در نهایت راننده بار هندوانه را به یک گاوداری داد و کرایه حمل و نقل را هم از ما گرفت.

وی بیان می کند: وقتی هندوانه ها را می کاشتم، آرزوهای زیادی داشتم اما حالا می بینم که هر چه بود رویا بود و هیچ آرزویی رنگ واقعیت نگرفت.

شامیری می افزاید: در روزهای اول برداشت، خبر به ما رسید که یکی از کشاورزان که هکتارها زمین اجاره کرده و به زیر کشت هندوانه برده، پس از آنکه به فروش نرفتند، خودسوزی کرده است. وقتی این خبر را شنیدیم برایمان عجیب بود که چرا اینکار را کرده اما ...

وی ادامه می دهد: ما هیچ مدیریت کشتی نداریم و هیچ هماهنگی بین جهاد کشاورزی و کشاورزان صورت نگرفت. اگر می گفتند اینگونه می شود هیچگاه هندوانه نمی کاشتیم.

بازی باخت باخت کشاورزان در زمینهای جنوب

رئیس اتاق بازرگانی، صنعت ، معدن وکشاورزی یاسوج هم به خبرنگار مهر می گوید: ضرری که امسال صیفی کاران دیدند غیر قابل جبران است.

جبار کیانی می افزاید: کشاورزان هندوانه کار امسال در یک بازی باخت باخت شرکت کردند.

وی بیان می کند: کاشت سه هزار هکتار هندوانه در کهگیلویه و بویراحمد بدون هماهنگی با دستگاههای متولی، فاجعه ای برای این بخش است.

کیانی ادامه می دهد: وقتی یک محصول کاشته می شود باید دستگاههای سیاست گذار بر کاشت، داشت و برداشت نظارت داشته باشند.

وی تصریح می کند: به فروش نرفتن هندوانه ها هدررفت سرمایه بود و ضرری جبران ناپذیر عاید کشاورزان کرد.

کیانی به راه بسته صادرات این محصول به کشور عراق اشاره می کند و می گوید: با اتاق بازرگانی خرمشهر تماس گرفتم و آنها گفتند که دههاکامیون هندوانه در مرز عودت داده شده است.

این مسئول تصریح می کند: هنر ما باید این باشد که محصول را از جالیز به بازار ببریم نه اینکه در این وضعیت، دلالان دست رنج کشاورزان را به جیب بزنند.

وی همچنین بر برنامه ریزی برای کاشت محصول قبل از کشت تاکید می کند و می گوید: باید به دنبال بازارهای جدیدی برای هندوانه ها در آسیای میانه بود.

دو هزار هکتار از اراضی کهگیلویه و بویراحمد زیر کشت هندوانه

مدیر کل جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد هم کشاورزی را یکی از ریسک پذیرترین شغلهای دنیا می داند و می گوید: کشاورزان یا از سنوات گذشته بازار را سنجیدند و یا به خاطر درآمد زایی بسیار بالایی که کشت هندوانه در سالای قبل داشته اقدام به کاشت هندوانه کرده اند.

جعفر گوهرگانی در گفتگو با خبرنگار مهر می افزاید: امسال سطح صیفی در استان بیشترین سطح زیر کشت را داشته و دو هزار هکتار از اراضی کهگیلویه و بویراحمد به کشت این محصول اختصاص یافت.

وی بیان می کند: با توجه به اینکه تاریخ کاشت اواسط زمستان شروع می شود محصولات به بازار عرضه شده اما چون اقلیمهای مشابه هم تولید زیادی داشته اند، سودی عاید آنها نشده است.

گوهرگانی با بیان اینکه به دنبال بازاریابی برای محصولات استان هستیم، می افزاید: پیگیری هایی نیز از طریق گمرک استان انجام شده تا در صورت گشایش مرز عراق، صادرات این محصول از سر گرفته شود.

عراقی ها هم هندوانه کاشتند

وی بیان می کند: امسال کشاورزان عراقی هم به کشت هندوانه روی آورده اند و این بازار را تا حدودی تحت تاثیر قرار داده است.

مدیر کل جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد همچنین می گوید: هندوانه صنایع فرآوری پایین دستی ندارد و به همین خاطر هیچگونه برنامه ریزی خاصی از نظر صنایع تبدیلی نمی توانیم بکنیم.

وی می افزاید: تولید استان ما بیشتر از نیاز استان است و باید به استانهای همجوار و کشورهای خلیج فارس صادر شود.

سردخانه ای برای نگهداری هندوانه نیست

گوهرگانی در خصوص ذخیره سازی این هندوانه ها برای شب یلدا نیز می گوید: با توجه به وضعیت کمبود سردخانه در استان، هندوانه کمتر نگهداری می شود.

وی می افزاید: حتی به دلیل کمبود سردخانه در زمینه ذخیره سازی گوشت، مرغ و تخم مرغ هم مشکل داریم.

وی ظرفیت سردخانه ای استان را هشت هزار تن عنوان می کند و ادامه می دهد: حدود 15 هزار تن کمبود فضای سردخانه ای در استان وجود دارد.

گوهرگانی بیان می کند: طبق برنامه ریزی انجام شده به دنبال رفع کمبودها در این زمینه تا چهار سال آینده هستیم.

وی یادآور می شود: البته اگر سردخانه هم باشد هنوز فرهنگسازی برای سرمایه گذاری در زمینه ذخیره محصولات کشاورزی در این استان نشده است.

هندوانه جزء محصولات استراتژیک نیست

مدیرکل جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد در پاسخ به این سوال که آیا دولت برنامه ای برای خرید محصول هنداوانه دارد، می گوید: هندوانه جزء محصولات استراتژیک نیست و برنامه ای برای خرید آن وجود ندارد.

گوهرگانی بیان می کند: اینقدر مشکلات در بخش تولید و حمایت از محصولات استراتژیک وجود دارد که سبزی و صیفی جزء ضروریات نیستند.

وی به هندوانه کاران و صیفی کاران توصیه کرد: سطح زیر کشتشان را عاقلانه و کارشناسی شده و معقول بکارند.

وی می افزاید: یک نفر بدون اینکه تحقیق کند که آیا بازاری هست، بیش از 25 هکتار هندوانه کاشته است و اگر هزینه های یک هکتار را حساب کنیم بیش از 200میلیون هزینه و سرمایه گذاری کرده که نوسان بازار موجب ورشکسته شدن او می شود.

وی همچنین از ضرر و زیان دیم کاران به دلیل تنش آبی ناشی از کاهش بارشها پس از عید نوروز خبر می دهد و می گوید: مرکبات و زیتون استان هم ابتدای امسال به دلیل بارش تگرگ خسارت دیدند.

امسال به سختی بر هندوانه کاران جنوب گذشت و به نظر می رسد دیگر هیچ نسخه ای نمی تواند دردهای آنان را تسکین دهد اما این شاید درسی شود برای مسئولین و کشاورزان تا سالهای آینده کاشت را مدیریت کنند. آن گونه که در تمام دنیا چنین است.

.............................

گزارش: شریف اسلامی

بازگشت به صفحه نخست