به گزارش لقمه، دکتر محمدرضا صفری‌نژاد، جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری و عضو هیأت‌علمی دانشگاه نوشت: اگرچه اختلال در فعالیت جنسی اثر تهدیدکننده فوری در زندگی ندارد (مثل حمله قلبی)، ولی در درازمدت میزان رضایتمندی جنسی را به شدت تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. وجود برخی علایم می‌تواند نشان‌دهنده احتمال فشارخون باشد كه عبارتند از: درد سینه، نامنظمی ضربان قلب، سردرد، خونریزی از بینی، سرگیجه، اضطراب و بی‌قراری و تنگی نفس. در مواجهه با هریک از علایم فوق، لازم است از نظر فشارخون بررسی‌های لازم انجام شود.
میزان تاثیر فشارخون بالا بر عملکرد جنسی به شدت، مدت زمان ابتلا و دارویی که بیمار مصرف می‌کند بستگی دارد.
در مورد رابطه فشارخون و عملکرد زناشویی در مردان 6 نکته بسیار مهم وجود دارد:
1. تعداد قابل‌ملاحظه‌ای از مردان مبتلا به فشارخون بالا دارای اختلال‌های جنسی هستند که کیفیت زندگی آنها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، زیرا بسیاری از آقایان به دلیل شرم و حیا مشکل خود را نمی‌توانند با پزشک در میان بگذارند. معمولا مشکلات آنها یا درمان‌نشده است یا اینکه دست به دامن منابع نامعتبر مثل اینترنت و شبکه‌های ماهواره‌ای می‌شوند.
2. اختلال جنسی در بیماران فشارخونی ممکن است ناشی از مصرف دارو باشد و تغییر نوع دارو ممکن است مشکل بیمار را برطرف كند.
3. در درمان اختلال نعوظ، معمولا دارویی استفاده می‌شود كه باعث پایین‌آمدن فشارخون می‌شود، اگرچه این کاهش اندک است ولی در برخی بیماران به‌خصوص افراد مسن اگر مصرف این دارو همراه با داروهای ضدفشارخون باشد، ممکن است خطرآفرین باشد. با کاهش شدید فشارخون، جریان خون در مغز و قلب کاهش پیدا می‌كند و ممکن است سکته قلبی یا مغزی ایجاد شود.
4. برخی بیماران مبتلا به فشارخون جزو بیماران پرخطر به شمار می‌روند؛ بیمارانی که درمان نمی‌شوند، با وجود مصرف دارو فشارخون آنها کنترل‌‌شده نیست یا دارای فشارخون بدخیم (فشارخون بالاتر از 180 روی 120 میلی‌متر جیوه) هستند. در این گروه از بیماران برقراری رابطه زناشویی ممکن است خطرناک باشد به همین دلیل اینگونه مردان تا زمان درمان و کنترل مناسب فشارخون، باید نزدیکی را به تعویق بیندازند. خطر حوادث قلبی در این بیماران هنگام روابط زناشویی10برابر افراد عادی است.
5. بسیاری از بیماران دچار فشارخون، دارای بیماری عروق کرونری قلب یا نارسایی قلب نیز هستند و از داروهای با خاصیت نیتراتی مثل «نیتروکانتین» یا «نیتروگلیسرین» زیرزبانی استفاده می‌کنند. مصرف داروهای رایج برای درمان اختلال نعوظ مانند «سیلدنافیل» در این افراد مطلقا ممنوع است.
6. اختلال نعوظ در بیماران فشارخونی و دیابتی هشداری مبنی بر وجود احتمالی سایر اختلال‌های عروقی مثل گرفتگی عروق کرونر قلب است. امروزه توصیه می‌شود مردانی كه دچار اختلال نعوظ عروقی هستند، حتما از نظر سلامت عروق کرونر قلب نیز بررسی شوند.
عارضه جنسی فشار خون
ابتلا به فشارخون بالا با ناتوانی جنسی در ارتباط است. پدیده نعوظ در مردان، پدیده‌ای پیچیده بوده و لازمه نعوظ طبیعی، هماهنگی سیستم هورمونی، عصبی، عروقی و روانی فرد است كه مهم‌ترین آنها سیستم عروقی است زیرا اگر میزان خون ورودی و خروجی از آلت تناسلی به مقدار طبیعی نباشد، باعث اختلال در نعوظ می‌شود. لازمه جریان خون طبیعی، داشتن عروق طبیعی است. ابتلا به 3 بیماری رابطه بسیار نزدیکی با اختلال نعوظ در مردان دارد؛ دیابت، بیماری قلبی - عروقی و فشارخون بالا.
آقایان مبتلا به ناتوانی جنسی در 44 درصد موارد دچار فشارخون، 79 درصد چاقی، 79 درصد LDL (چربی مضر) بالا، 23 درصد دیابت و 16 درصد سیگاری هستند. تمام موارد فوق عوامل خطرزا برای فشارخون بالا محسوب می‌شود. ابتلا به فشارخون بالا از طریق 4 مکانیسم باعث اختلال و کاهش جریان خون آلت تناسلی و در نتیجه ناتوانی جنسی یا اختلال در نعوظ می‌شود؛ تنگی و سفتی جدار عروق، افزایش فعالیت سیستم سمپاتیک بدن که منجر به انقباض عروق می‌شود، اختلال در پوشش داخلی عروق (آندوتلیوم) و کاهش میزان آزادشدن «نیتریک اکساید» یا NO این ماده عامل اصلی باز شدن و اتساع عروق آلت تناسلی است که باعث می‌شود خون در آلت تناسلی جریان پیدا کند.
هر عاملی که باعث تنگی یا سفتی جدار شریان و عدم اتساع در آن شود باعث اختلال نعوظ عروقی می‌شود. با گذشت زمان، فشارخون بالا باعث آسیب به پوشش داخلی عروق و تنگی و سفتی آن می‌شود که در اصطلاح به آن «تصلب شرایین» می‌گویند. با توجه به میزان تنگی و سفتی عروق، میزان جریان خون آلت تناسلی کاهش می‌یابد. برای ایجاد نعوظ کامل و طبیعی به غیر از جریان خون شریانی، خون واردشده به آلت تناسلی باید در این ناحیه بماند و خارج نشود. به عبارت دیگر باید خون در این ناحیه از بدن به دام بیفتد. هنگام ورود خون شریانی به آلت تناسلی، وریدها به جدار آلت تناسلی فشرده و مسدود می‌شوند و در نتیجه خون نمی‌تواند از آلت تناسلی خارج شود ولی اگر جدار ورید سفت شود، بسته نشدن آن باعث خروج خون ورودی از آلت تناسلی خواهد شد. اینگونه مردان بیمارانی هستند که پس از رسیدن به نعوظ به زودی آن را از دست می‌دهند یا به عبارت دیگر در نگه داشتن نعوظ مشکل دارند، اصطلاح علمی این بیماری اختلال نعوظ به دلیل نشت وریدی است، که یکی از بدترین انواع اختلال نعوظ است.
از دیگر مکانیسم‌هایی که باعث اختلال نعوظ در مردان فشارخونی می‌شود، تغییرات در آندوتلیوم عروق است. آندوتلیوم، لایه‌ای از سلول‌هاست که داخل عروق را مفروش می‌کند. یکی از وظایف آن ترشح ماده‌ای به نام «نیتریک اکساید» یا همان NO است که باعث اتساع عروق آلت تناسلی و منجر به نعوظ می‌شود. در بیماران مبتلا به فشارخون، ترشح «نیتریک اکساید» از آندوتلیوم عروق مختل و در حقیقت عروق به جای متسع شدن منقبض می‌شوند كه در نهایت باعث کاهش شدید جریان خون آلت تناسلی می‌شود. مردانی كه حتی یکبار نرسیدن به نعوظ را تجربه می‌كنند، دچار اضطراب می‌شوند. اگر مردی متوجه شود که هنگام رابطه زناشویی ناموفق خواهد بود، از برقراری رابطه اجتناب می‌کند و این مساله باعث به هم خوردن روابط بین زن و شوهر می‌شود. با افزایش هر چه بیشتر سطح فشارخون و مدت زمان ابتلا و غفلت از درمان یا درمان نامناسب، میزان عوارض جنسی بیشتر خواهد بود. شدت در کاهش جریان خون رسیدن به نعوظ را در مردان دچار مشکل می‌كند و در مراحل پیشرفته غیرممکن، به دلیل تنگی و سفتی عروق ناشی از فشارخون بالا، میزان جریان خون واژن کاهش پیدا می‌كند و واژن خشک می‌شود. تشدید در خشکی واژن باعث کاهش میل و برانگیختگی جنسی در خانم‌ها و ایجاد اضطراب و مشکل در روابط زن و شوهر می‌شود.
فشارخون بالا از دو طریق عملکرد جنسی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد؛ اثر مستقیم ناشی از فشارخون زیاد که در بالا شرح داده شد و دیگری اثر داروهایی که در درمان فشارخون به کار می‌روند. داروهایی كه برای درمان فشارخون بالا به کار می‌روند عملکرد جنسی را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، این موضوع بیشتر در مورد داروهای ضدفشارخون قدیمی صادق است.
داروهای مدر: داروهای مدر، داروهایی هستند که میزان ادرار را افزایش می‌دهند. ادرار مایعی است که از خون گرفته می‌شود و حجم خون کاهش می‌یابد با کاهش حجم خون میزان خون وارده به آلت‌تناسلی کاهش می‌یابد و نعوظ با مشکل همراه می‌شود. هرچند در موارد عادی اثر داروهای مدر مشهود نیست ولی در مردانی كه به دلیل فشارخون بالای طول‌کشیده، دارای تنگی و سفتی جدار عروق هستند ممکن است مختصری کاهش جریان خون به آلت تناسلی، مشکل‌ساز شود. داروهای مدر باعث تخلیه روی (Zinc) بدن می‌شوند. روی در تولید هورمون تستوسترون در مردان لازم است.
داروهای مهارکننده گیرنده‌های بتا در عروق: از مهم‌ترین داروهای مهارکننده، پروپرانولول و آتنولول هستند. این داروها از طریق دو مکانیسم باعث اختلال نعوظ در مردان می‌شوند: اختلال در واکنش سیستم عصبی و گشاد شدن عروق آلت‌تناسلی برای وارد شدن خون در آن و ایجاد نعوظ.
بیماران باید به این مساله توجه داشته باشند كه به هیچ‌وجه شخصا نباید نسبت به کاهش، قطع یا تعویض داروی ضدفشارخون اقدام كنند زیرا این اقدام بسیار خطرناک است و خطرهایی مانند خونریزی مغزی به همراه دارد. اگر مصرف داروها با عوارض همراه بود باید با پزشک معالج مشورت كنید.
داروهای فشارخونی كه عملکرد جنسی را کمتر تحت‌تاثیر قرار می‌دهند: مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین مانند کاپتوپریل و آنالاپریل. این گروه از داروها تاثیری بر عملکرد جنسی ندارند. مهارکننده‌های کانال‌های کلسیمی مانند آملودیپین، دیلتیازم، نیکاردیپین و نیفدیپین. این گروه داروها نیز تاثیری بر عملکرد جنسی ندارند. مهارکننده‌های گیرنده‌های آنژیوتانسین 2 مثل لوزارتان و والزارتان. این گروه از داروها بهترین از نظر تاثیر بر عملکرد جنسی هستند و باعث بهبود عملکرد جنسی می‌شوند. مهارکننده‌های گیرنده‌های آلفا مانند پرازوسین، ترازوسین، دوگزازوسین و تامسولوسین. این گروه از داروها باعث بهبود عملکرد جنسی می‌شوند.
برای کمک به پزشک برای انتخاب داروی مناسب باید هرگونه دارویی که استفاده می‌کنید حتی مکمل‌ها را به اطلاع پزشک معالج برسانید چون گاهی ترکیب چند دارو با یكدیگر نیز باعث اختلال جنسی می‌شود. لازم است ثابت شود اختلال جنسی ایجادشده ناشی از مصرف داروی ضدفشارخون است. در بعضی موارد با اجازه پزشک معالج می‌توان مصرف داروی به‌خصوصی را تا یک هفته قطع کرد تا اثر آن بر عملکرد جنسی مشخص شود. هنگام قطع مصرف دارو، روزانه باید چندبار فشارخون کنترل شود تا خطری بیمار را تهدید نکند.
مردانی كه دچار فشارخون بالا و اختلال نعوظ هستند، باید مصرف هر نوع دارو برای درمان اختلال با اطلاع و مشورت پزشک باشد. درمان فشارخون بالا همیشه با دارو نیست در بسیاری از موارد با تغییر در سبک زندگی، فشارخون طبیعی می‌شود و بیمار نیز متحمل عوارض داروهای ضدفشارخون نخواهد بود. در این شرایط فرد باید: مصرف هر نوع تنباکو (سیگار و قلیان) را متوقف کند، رژیم غذایی سالم داشته باشد، نمک مصرفی را کم كند، اضافه وزن خود را اصلاح كند، به‌طور مرتب فعالیت ورزشی داشته باشد، داروهایش را منظم بخورد.
متأسفانه 77 درصد بیماران فشارخونی داروهای خود را به‌طور منظم مصرف نمی‌کنند و عوارض خطیری مانند بروز خونریزی مغزی و سکته قلبی این بیماران را تهدید می‌کند. مصرف منظم داروهای ضدفشارخون ضروری است و هرگونه عارضه باید با پزشک معالج در میان گذاشته شود. داروهای ضدفشارخون جدید نه‌تنها اثر سوء بر عملکرد جنسی ندارند، بلکه در حقیقت عملکرد آن را نیز بهبود می‌بخشند مثل لوزارتان.
نقل از :سلامت نیوز