به گزارش لقمه، تخمین زده شده است که در آغاز قرن جاری میزان مرگ و میر ناشی از مشکلات مرتبط با چاقی بیش از مرگ‌های ناشی از بی غذایی باشد. تناقض در وضعیت تغذیه در جهان، به خصوص در کشورهای در حال توسعه، نکتۀ قابل توجه و مهمی است. در حالی که کشورهای در حال توسعه در تلاش برای کاهش سوء تغذیه و گرسنگی هستند، از سوی دیگر با مشکلی پیچیده تر به نام چاقی و اضافه وزن مواجه می‌شوند.

افزایش میزان مبتلایان به چاقی در سال‌های اخیر به حدی شده است که شمار آنان در این کشورها از شمار افراد مبتلا به کمبود تغذیه فراتر رفته و این امر نه به معنای بهبود وضعیت تغذیه بلکه به معنای بروز مشکلات قابل توجه در آینده است.

از سوی دیگر، بروز پدیدۀ افزایش وزن و چاقی به شکلی گمراه کنند موجب غفلت از کمبود ویتامین‌ها و ریز مغذی‌ها می‌شود و این امر باعث ایجاد کلاف سردرگمی از مشکل عمدۀ بهداشتی در جهان یعنی گرسنگی، چاقی و کمبود ویتامین‌ها و ریز مغذی‌ها می شود که هر سه آنها راه حل مشترکی به نام تغذیه مناسب دارند.

طب سنتی ایران علاوه بر چاقی سیستمیک برای چاقی موضعی نیز تعریف دارد و علاوه بر تحلیل چگونگی پیدایش آن، درمان مقتضی را نیز ارائه می‌دهد.

بر اساس دیدگاه طب سنتی ایران، معمولاً غذاهای گرم مزاج می‌توانند لاغر کننده باشند ولی غذاهای سرد مزاج مانند ماست، دوغ، سوپ جو، و شیر برنج می توانند چاق کننده باشند.

اگر یک شخص سرد مزاج غمگین شده و غصه بخورد چاق می‌شود و در همان شخص زمانی که شاداب است، لاغرتر می‌شود. یعنی در روش طب سنتی درمان چاقی معانی دیگری هم می‌دهد و آن عبارت است از: درمان کم کاری تیروئید، درمان کیست تخمدان، درمان کبد چرب، درمان نزله، درمان اخلاط ریوی، درمان نازایی، درمان آلرژی پوستی، درمان فشار خون، درمان دیابت و زیرا ما در طب سنتی هدف از درمان، اصلاح طبع است و به همین دلیل وقتی طبع اصلاحی شد، چاقی و لاغری هم اصلاح می شود؛ بیماری‌های همراه و بیمار‌ی‌های زمینه ای هم تا حدود خیلی زیادی اصلاح می‌شود.

در حالیکه در طب نوین این اهداف خیلی مد نظر نیست، اگر هم مد نظر باشد، ابزار کار خیلی ضعیف است، مثلاً شما می‌خواهید چاقی را درمان کنید تا دیابت هم درمان شود، به فرض چاقی هم برطرف شود می‌بینید که گاه حتی دیابت بدتر از قبل هم شده است و بیمار ترجیح می‌دهد همچنان چاق باقی بماند ولی تعداد قرص‌های قندش را زیادتر نکند! مثال دیگر اینکه چاقی از بین می‌رود ولی مریض دچار تاری دید هم می‌شود و از حالا به بعد باید عینک هم بزند!

به طور خلاصه اینکه درمان چاقی و لاغری در روش طب سنتی مثل یک آبشار درمانی است، عیوب بیمار یکی یکی برطرف می‌شود و با کمال تعجب و ناباوری مریضی که خود را به پزشک مجرب طب سنتی سپرده هر روز شاهد معجزه ای جدید و ناخواسته درمانی خواهد بود.

وضعیت اقتصادی – اجتماعی بالا و پایین، هر دو می توانند با چاقی همراه باشند، ولی علت چاقی در آنها متفاوت است. وضعیت اقتصادی – اجتماعی بالا می‌تواند همراه با دستیابی به غذاهای دارای کالری بیشتر و عدم تحرک ناشی از استفاده از وسایل و امکانات رفاهی بیشتر باشد، که منجر به چاقی و اضافه وزن می شود و چاقی در افراد دارای وضعیت اقتصادی – اجتماعی پایین بیشتر ناشی از سوء تغذیه است نه پرخوری.

تغییر عادات رفتاری می تواند در بسیاری از بیماران باعث کاهش وزن کافی برای بهبود سلامت شود، اما اغلب به تدریج دوباره افزایش وزن روی می دهد. گرچه برای بسیاری از مردم کاهش وزن مشکل است، اما حفظ کاهش وزن از آن هم دشوارتر است.

سید مرتضی صفوی می‌گوید: پیروی از یک الگوی غذایی صحیح در طول زندگی از کودکی تا بزرگسالی راهکاری ساده و ارزان در پیشگیری از اضافه وزن و چاقی و متعاقب آن بروز بیماری های مزمن است که با آموزش و فرهنگ سازی صحیح می توان به آن دست یافت.

به گفته وی اضافه وزن و چاقی یکی از مهم ترین عوامل خطر در بروز بیماری های مزمن غیر واگیر است که همراهی آن با کم تحرکی، بالا بودن کلسترول خون، مصرف دخانیات، فشار خون بالا، استرس های روحی و عادات غذایی نادرست (مصرف کم سبزی، میوه، مصرف زیاد چربی های اشباع ) می تواند در بروز زود هنگام بیماری های غیر واگیر اثر گذار باشد.

این متخصص تغذیه می‌افزاید: گزارشات حاکی از چهره هشدار دهنده شیوع چاقی و بیماری های غیر واگیر دار در جهان است. بیماری های غیر واگیر مسئول 52 درصد همه مرگ و میرها و 47 درصد بار بیماری ها در سال 2005 میلادی بودند که احتمال می رود به 60% در سال 2020 هم برسد. در گزارش منتشر شده سازمان بهداشت جهانی در سال 2005 در جمعیت منطقه خاور میانه شرقی جمعیت 20 سال به بالا، میزان شیوع اضافه وزن و چاقی 65 درصد و عدم فعالیت بدنی 77 درصد اعلام شده است.

صفوی ادامه می‌دهد: داده های جمع آوری شده از گروه سنی 15 سال به بالا در 16 کشور منطقه بالاترین سطح اضافه وزن را در کشور کویت، مصر، ایالات متحده عربی، عربستان سعودی، اردن و بحرین از 74درصد تا 86درصد در زنان و از 69درصد تا 77 درصد در مردان نشان داده است.

سید جواد علوی درباره شیوه درمان چاقی در طب سنتی و مزیت آن نسبت به طب نوین می‌گوید:رژیم‌های لاغری که در طب مدرن به افراد تجویز می‌شود عمدتا بر پایه کالری حساب می‌شود و برای تمام افراد بدون در نظر گرفتن مزاج آنها رژیم ارائه می‌شود. بسیاری از کسانی که از این نوع رژیم ها پیروی می‌کنند پس از مدتی دچار ناراحتی‌های اعصاب و افسردگی می‌شوند.

به گفته وی این رژیم ها معمولا به شکست مواجه می‌شوند به طور مثال اگر به فرد بلغمی گفته شود که برای لاغری باید سالاد کاهو مصرف کنی می بینی که پس از مدتی این فرد لاغر نشده بلکه اضافه وزن نیز پیدا کرده چرا که کاهو دارای طبیعت سرد و تر است و مزاج بلغم نیز سرد و تر بوده که مصرف کاهو موجب افزایش رطوبت و چاقی می‌شود.

این کارشناس طب سنتی ادامه می‌دهد: افراد ممکن است بعد از مدتی رعایت رژیم های سخت خسته شوند و اگرچه ممکن است کاهش وزن زیادی هم داشته باشند اما باکنارگذاشتن رژیم، ولع زیادی برای خوردن پیدا می‌کنند که خود موجب بازگشت دوباره وزن از دست رفته می‌شود.

علوی عنوان می‌کند: در رژیم های لاغری افراد چاق در طب مدرن حذف شام خود معضلی است که موجب ضعف قوای افراد می‌شود و در بسیاری از روایات آمده که حذف شام باعث ضعف بدن می شود.

وی می‌گوید: بسیاری از افرادی که با مشکلاتی مانند ریزش مو یا ضعف قوای عمومی به پزشک طب سنتی مراجعه می‌کنند افرادی هستند که در دوره ای رژیم های غذایی سخت رعایت کرده‌اند که موجب بروز ضعف اعصاب و ضعف بدن شده‌اند.

این کارشناس طب سنتی می‌افزاید: اضافه کردن تعداد وعده‌های غذایی نیز خود به نوعی مشکل است چرا که معده درگیر هضم غذاست و هنوز غذا هضم نشده است که فرد دوباره غذا می‌خورد که خود موجب فساد هضم و ناراحتی‌های گوارش می‌شود.

علوی اضافه می‌کند: در طب سنتی گفته می شود که فرد 3 وعده غذایی را مصرف کند ولی هر وعده را غذای خوب با کیفیت مصرف کند و به خوبی بجود آب مابین غذا مصرف نکند که همین جویدن زیاد غذا و مصرف نکردن آب ما بین غذا خود عاملی برای لاغر شدن افراد است.

وی یاداور می‌شود: رژیم های تک خوری یعنی اینکه فرد از یم نوع غذا در 3 وعده در مدت طولانی مصرف کند به عنوان مثال مصرف آب به مدت 40 روز که خود این عامل بروز بسیاری از بیماری‌هاست و عوارض جدی به دن تحمیل می‌کند.

عثمتی درباره شیوه درمان چاقی در طب سنتی و مزیت آن نسبت به طب نوین می‌گوید: مبنای علمی اصلی تمام رژیم های چاقی و لاغری، در طب نوین بر اساس کالری است و اگر کسی بیش از حد کالری مصرف کند چربی بدنش زیاد و چاق می‌شود ولی باید گفت که در طب سنتی افراد چاق دارای طبیعتی سرد و تر(این افراد بدنشان از چربی انباشته شده است) ، گرم و تر ( که این افراد بدنشان از گوشت انباشته شده است) البته لاغر کردن این 2 طیف با هم تفاوت دارد.

به گفته وی افرادی که گرم تر هستند و بدنشان انباشته از گوشت است باید مواد غذایی سرد و خشک مخالف طبیعت بدنی خود مصرف کنند و افراد سرد و تر باید مواد غذایی گرم و خشک مصرف کنند که لاغر شوند این در حالی است که در رژیم های غذایی متخصصان تغذیه اغلب از موادغذایی سرد برای لاغرشدن استفاده می‌کنند مانند جوجه کباب، سالد فصل، ماهی و ... به کار برده می شود.

این کارشناس طب سنتی می‌افزاید: متخصصان تغذیه این جمله را که افراد در مراجعه به آنان که آب هم می‌خورم چاق می‌شوم را قبول ندارند ولی از دیدگاه طب سنتی مصرف بیش از حد آب خود موجب ورم اندام ها و ناراحتی‌های مفصلی میکند.

عثمتی اضافه می‌کند: اگر مدتی خونریزی قاعدگی زنان کم یا قطع شود، حتّی اگر غذای کمتری بخورند، چاق می شوند. یعنی زنی که دچار چنین مشکلی است اگر تحت درمان قرار گیرد و عادت او به طور منظّم بر قرار شود؛ حتّی اگر غذای بیشتری نسبت به قبل بخورد هم لاغر می شود. همچنین اگر افراد مدّتی شکمشان خوب کار نکند و دچار یبوست باشند اگر بهترین رژیم های لاغری را رعایت کنند لاغر نمی شوند اگر یبوست خود را درمان کنند وزن کم می کند؛

این کارشناس طب سنتی بیان می‌کند: یک مثال جالب برای فهمیدن افزایش حجم بدن که اگر یک تیکه ابر را در آب بیاندازید دچار افزایش حجم می‌شود و اگر خشک شود دوباره کوچک و کاهش حجم پیدا می کند این اصل به عنوان مهمترین اصول لاغری و چاقی در طب سنتی است.

عثمتی می‌افزاید: اگر کسی می‌خواهد لاغر شود باید مواد غذایی دارای طبع خشک مانند زیره، آویشن، رازیانه، شوید، و .... به غذایشان اضافه کند و از مصرف زیاد آب پرهیز کنند.

وی عنوان می‌کند: طب سنتی افراد را به 4 دسته گرم و تر(دموی)، سرد و تر( بلغمی)، سرد و خشک (سوداوی) و گرم و خشک صفراوی تقسیم می‌کند که 2 دسته اول عموما درشت هیکل و دو دسته عموماً لاغر اندام هستند.

میرسعیدی 47 ساله به خبرنگار تسنیم می‌گوید: برای درمان بیماری دیابتم به متخصص تغذیه مراجعه کردم حدود 20 کیلو اضافه وزن داشتم متخصص تغذیه به من رژیم غذایی پر پروتئین و کربدهیدرات کم ارائه داد.

به گفته وی طبق تجویز این متخصص روزی 8 لیوان آب می‌خوردم و مصرف سالاد کاهو فراوان را به من توصیه کرد پس از گذشت تقریبا سه هفته خودم را وزن کردم، کاهش وزنی مشاهده نکردم با وجود اینکه به توصیه ها توجه کرده بودم و دچار درد های مفصلی شدم و صبح که از خواب بلند می‌شدم بدنم درد می‌کرد و از رژیم غذایی کهاده بودند نفع کمی بردم و نه تنها لاغر نشدم بلکه دچار دردهای مفصلی شدم.

این معلم آموزش و پرورش عنوان می‌کند: بعد از گذشت چند ماه به توصیه یکی از دوستانم به یکی از متخصان طب سنتی که از طریق تغذیه بیماری را درمان می‌کرد مراجعه کردم. ابتدا حسابی من را دعوا کرد که چرا کاهو و آب زیا مصرف کردم چرا که این من سرد مزاج بودم و این 2 ماده غذایی خیلی بر من تاثیر منفی گذاشته بود.

میرسعیدی خاطرنشان می‌کند: با توجه به مزاجم غذا تجویز کرد که پس از گذشت 6 ماه 10 کیلو وزن کم کردم و قند خونم کاهش پیدا کرد و الان حدود یک سال است که هیچ داروی شیمیایی مصرف نمی کنم و برای ماهش قند خونم طبق تجویز پزشک از غذاهایی که موجب کاهش قند خون می‌شود استفاده می‌کنم.

بازگشت به صفحه نخست